Je statuut als zelfstandige
In tegenstelling tot een werknemer moet je als zelfstandig ondernemer zelf je sociale zekerheid in orde brengen. Elke zelfstandige, bestuurder, werkende vennoot, zaakvoerder (behalve bij een onbezoldigd mandaat), … moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. De aansluiting kan ten vroegste 6 maanden voor het begin van de activiteit en moet ten laatste bij de start. De aansluiting houdt in dat je onder het sociaal-fiscale statuut van een zelfstandige valt.
Welke sociaal-fiscale statuten bestaan er?
Een sociaal-fiscale statuut houdt bepaalde sociale zekerheidsrechten en plichten in. Deze rechten en plichten verschillen naargelang het statuut. Er zijn verschillende statuten:
Lees ook meer over je sociale statuut, rechten en plichten in onze brochure 'Je eigen zaak. Starten met kennis van zaken.'
Schijnzelfstandigheid
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer twee partijen op zelfstandige basis samenwerken, maar waarvan één partij, de uiteindelijke schijnzelfstandige, in werkelijkheid zijn prestaties uitoefent onder het gezag van de andere partij. Om na te gaan of er sprake is van schijnzelfstandigheid worden vier criteria getoetst:
-
de vrije wil van de partijen, d.w.z. de partijen zijn vrij in de keuze van hun samenwerkingsvorm
-
de vrijheid om de arbeidstijd te organiseren : de zelfstandige komt en gaat wanneer hij wil. Hij moet zich niet houden aan een strikte werktijdregeling, moet geen verlof aanvragen, hoeft zijn afwezigheden niet te verantwoorden bij ziekte en dergelijke. Opmerking: de verplichting om tijdens bepaalde uren te werken wegens commerciële of organisatorische redenen en de verplichting om het tijdsgebruik te geven aan de opdrachtgever zijn wel toegelaten en geen indicatie van schijnzelfstandigheid.
-
de vrijheid om zelf het werk te organiseren
-
de mogelijkheid om hiërarchische controle uit te oefenen : de zelfstandige wordt niet gecontroleerd door de opdrachtgever. Uiteraard mag de opdrachtgever wel een controle uitoefenen op de geleverde prestaties, maar er mag hierin niet verwezen worden naar sancties zoals die staan opgenomen in een arbeids- of bediendencontract
Als één van deze vier criteria niet in orde is, dan is er sprake zijn van schijnzelfstandigheid. Is je statuut onduidelijk? Laat de Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelatie dan je arbeidsrelatie beoordelen. Deze commissie zal beslissen of je een werknemer of zelfstandige bent.