Carbon2Value: herwaarderen CO en CO2 uit de staalindustrie

Projectconsortium Carbon2Value

Staalbedrijf ArcelorMittal (Gent, BE) en chemiebedrijf Dow (Terneuzen, NL) werken binnen een projectconsortium met ook Britse en Franse bedrijven en onderzoeksinstellingen samen om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Een gesprek met de partners die samen het Interreg project ‘Carbon2Value’ uitvoeren:

• Matthijs Ruitenbeek – Dow Hydrocarbons R&D
• Wim Van der Stricht – Group CTO ArcelorMittal
• Eric De Coninck – General Manager Group CTO ArcelorMittal
• Menno Plantenga – Operational Program Manager ISPT

CO en CO2 als grondstoffen

ArcelorMittal is ’s werelds grootste staalproducent. We stoten ook heel wat CO2 uit en daar proberen we hier op de productiesite in Gent wat aan te doen. Dus is de kernvraag wat we met onze CO2-uitstoot kunnen doen: Kunnen we ze vermijden, of kunnen we de CO2 hergebruiken?

In de emissies die we nu uitstoten, zit alles gemengd. Maar we zouden CO- en CO2 kunnen herwaarderen als grondstoffen door ze te scheiden. Voor dit scheidingsproces werken we samen met Dow, een chemiegigant met een hoofdvestiging slechts 16km verder, net over de Belgisch-Nederlandse grens.

Dow onderzoekt in haar labo CO als chemische bouwsteen om o.a. synthetische nafta te maken, een vervangproduct voor fossiele nafta. Zo vermindert Dow zijn afhankelijkheid van olie bij de productie van plastics en andere belangrijke basischemicaliën. Deze nafta is zelfs zuiverder dan fossiele nafta, want de zwavel is eruit.

Samen creëren we circulaire economie en kunnen we met slechts een fractie van de investeringskosten evenveel CO2 te besparen als een windmolenpark. Voor de staalindustrie zou het neerkomen op een vermindering van de CO2-uitstoot tot wel 10%.

Tal van mogelijkheden voor herwaardering CO2

Dankzij de scheiding van CO en CO2 kunnen we op basis van CO ook de transportbrandstof ethanol maken. Na de scheiding blijft nog heel wat CO2 over. In zuivere vorm kan deze op haar beurt als chemische grondstof nuttig zijn voor tal van andere bedrijven in deze regio, zoals de glastuinbouwers, cementproducenten, havenbedrijven, enzovoort. Daarom zouden we de overgebleven CO2 willen afzetten in een openbare pijp.

Economisch haalbaar?

Technisch kan alles, dat is het mooie van chemie. Maar we moeten aantonen of het ook economisch haalbaar is, en onder welke omstandigheden. Het kan ook best zijn dat wat hier in Gent klopt, niet opgaat op een andere locatie. De nieuwe technieken moeten ook kunnen concurreren met wat we vandaag de dag al doen op basis van olie en gas. Dat proberen we allemaal in het gezamenlijke project in kaart te brengen, maar het zijn dure investeringen en ingewikkelde scenario’s.

Ook de infrastructuur zal heel wat kosten: Zo moeten we een nieuwe installatie bouwen voor het scheidings- en filterproces, en  hebben we een ondergrondse pijplijn nodig die de beide bedrijven met elkaar verbindt. Pas aan het eind van het project, tegen 2022, zullen we weten of dit alles economisch levensvatbaar is.

Interregionaal samenwerken

Om het investeringsrisico gedeeltelijk af te dekken, zochten we financiële steun. Zo zijn we bij het Interreg 2 Zeeën programma terecht gekomen waar Carbon2Value dankzij het interregionale en duurzame karakter mooi inpaste.

Programma’s zoals Interreg en Horizon2020 zijn belangrijke hefbomen om te innoveren, zeker als het gaat om duurzame technologiën met een hoog risico. Dankzij Interreg krijgen we tot 40% van onze kosten terug en bij succes delen we onze ervaringen en technieken zodat iedereen ervan kan profiteren. Zo helpen we Europa vooruitgang te boeken op haar belangrijkste thema’s; zoals klimaat, werkgelegenheid en energie.

Uitdagingen bij verdere uitrol

Om de reststromen in te zetten in de industrie – bijvoorbeeld via een pijpleiding - zullen we steeds breder samenwerken met verschillende bedrijven. En die samenwerking is een geen sinecure want we zijn niet gewend om buiten de grenzen van het eigen bedrijf te kijken.

Ook het wettelijk kader moet veranderen. De wetgeving in Europa is bijvoorbeeld vooral gericht op biomassa, en niet op herwaardering van reststromen (circulaire economie). En nieuwe wetgeving neemt vele jaren in beslag. Dit leidt tot onzekerheid, want je kan jaren investering zien verloren gaan.

Naast het technische zijn er nog tal van uitdagingen bij de verdere uitrol van dit project qua infrastructuur, politiek en samenlevingsproblemen. Daarom is ook POM Oost-Vlaanderen een belangrijke partner. Door goed voorbereidend werk te verrichten, hopen we in 2025 met de nieuwe fabriek van start te gaan.