Metaalbedrijf innoveert voor medische sector

Laparoscopische (moeilijk woord voor kijkoperatie) ingrepen nemen de voorbije jaren zowel in België als wereldwijd toe. De stijgende behandeling van obesitas is één verklaring. Maar ook het feit dat het een minimaal-invasieve methode is waarvan patiënten sneller recupereren, draagt bij tot de populariteit. HEPHAESTUS Surgical (*), een nieuwe afdeling binnen Metal Aarschot, een metaalbewerkingsbedrijf, richt zich op de medische sector. Met een nicheproduct differentiëren ze zich daarmee van hun oorspronkelijke toeleveringsactiviteiten. Een zelf ontwikkelde laparoscopische arm biedt hogere ergonomie en meer efficiëntie (tijdwinst). En daar hebben chirurgen en ziekenhuizen wel oren naar.
Laparoscopische arm van Hephaestus Medical.
Laparoscopische arm van Hephaestus Medical.

Smooth operator

Tom Thys: “We hebben een subliem product, hé. Om je een idee te geven: een chirurg voert een gastric bypass (maagomleiding) uit in ongeveer één uur. Bij zo’n operatie wordt de chirurg geassisteerd door een ‘instrumentist’ (iemand die de instrumenten aangeeft die de arts nodig heeft) en een camera-assistent die de arts bij al zijn bewegingen volgt. En nog komen ze handen tekort. Om de stapler te bedienen bijvoorbeeld. Als je die camera-assistent vervangt door de camerahouder die Hephaestus ontwikkelde, dan kan dat team veel efficiënter werken. Recente tests toonden aan dat operaties dan even secuur maar efficiënter en meer ergonomisch gerealiseerd kunnen worden. Daar is ook de patiënt bij gebaat. Hoe korter die onder narcose is, hoe beter voor hem of haar. Voor het chirurgisch team levert onze oplossing ergonomisch comfort omdat we de zware, eentonige taak van het vasthouden van de camera mechaniseren.”

We zijn helemaal mee. En we begrijpen ook dat Tom en zijn vader André, beiden met een heel technisch-mechanische achtergrond, zich helemaal hebben ondergedompeld in de wereld van autoclaaf sterilisatie, trocars en andere heel moeilijke woorden. Maar dat maakt de vraag naar het waarom van dat alles alleen maar prangender.

Laparoscopie.
Laparoscopie.

Ondernemen is koppig vooruitzien

Hoe komt een metaalverwerkend bedrijf in de medische wereld terecht? André Thys: “Op het moment dat mijn beide zoons in het bedrijf kwamen, vroeg ik me af of een toeleverancier in de metaalindustrie, een zogenaamde subcontractor, wel iets was om aan een volgende generatie door te geven. Onze kernactiviteit was er één met weinig toegevoegde waarde: wij leveren commodity producten, klantspecifiek en gemaakt volgens een technisch plan. Onze missie: ons differentiëren met een eigen product met een unieke meerwaarde. Van louter producent naar fabrikant dus.

Moeilijker dan het op het eerste zicht lijkt, zo’n oefening. Een paar ideeën faalden. Tot op een bepaald moment de KU Leuven ons als toeleverancier vroeg bij de bouw van een Laser Robot. Na het succesvol afronden van dat project werden we aandeelhouder in een spin-off die een camerahouder wilde ontwikkelen. Om diverse redenen – een gebrek aan flexibiliteit was een belangrijke – mislukte dat project.

Toch liet het idee ons niet los. We hadden zoveel gezien, zoveel geleerd, zoveel goede contacten gelegd. Dat mocht toch niet verloren gaan. Vervolgens hebben we dan en eigen mechanisme bedacht en geoctroieerd. Met een goed octrooi hoop je op lange termijn een concurrentievoordeel te realiseren. De ontwikkelingskost is dusdanig hoog dat je je idee moet beschermen.

Dan hebben we contact gezocht met VLAIO om te kijken of ons verhaal ook financieel ondersteund kan worden. Zo hebben we Elke De Rijck leren kennen, die ons begeleidde bij de indiening van een ontwikkelingsproject.”

Zelf ontwikkelde laparoscopische arm.
Zelf ontwikkelde laparoscopische arm.

Ondernemen met vallen en opstaan 

André: “We hebben intussen een hele weg afgelegd. Een traject van 10 jaar waarin we een 6-tal fundamenteel verschillende prototypes uitgewerkt en getest hebben. Van ‘Daar zit iets in’ tot ‘nu hebben jullie de oplossing gevonden’ als commentaar van de chirurgen die het uittestten.”

Tom vult aan: “Onze camerahouder is technisch klaar. De laatste uitdagingen zijn getackeld: het afnemen van onze instrumenthouder, de laparoscoop en de fixatie. Nu brengen we nog de CE-keuring in orde. Die heb je nodig om je product echt te kunnen verkopen. 

Daarna volgen de vermarkting en de verkoop. Eerst Vlaanderen en België. Een verhoogde efficiëntie en betere ergonomie is alvast iets waar je deuren mee open krijgt. Zeker als het door ervaren chirurgen wordt ondersteund. Tegen de zomer moet dat lukken. Dan nemen we ons productieproces nog eens helemaal onder de loep: kan dat – eens we bijvoorbeeld 100 stuks moeten maken – niet nog efficiënter? Hebben we het productieproces onder controle, dan kunnen we opschalen. 

Met ons eigen verkoopsucces zullen we meteen ook aan onze distributeurs bewijzen dat we een realistische verkoopsprijs vragen en een verdedigbare marge voorstellen. Europa krijgt daarbij de focus op kortere termijn. Met 40 goede contacten van mogelijke distributeurs krijgen we zeker voet aan de grond. Daarna zien we wel hoe het verder loopt. Ons patent is in elk geval ook in de Verenigde Staten, China, India en Japan geldig.”

André sluit af: “En dan kunnen we ons op volgende medische projecten storten, denk ik. Daarvoor willen we de samenwerking met chirurgen nog versterken. Zij kunnen ons het best vertellen waar ze mechanische noden zien. In de eerste plaats voor toepassingen die passen bij het eigen octrooi, maar daarnaast willen we ook andere projecten bestuderen. Wij kunnen dan met onze kennis van zake de best werkbare oplossing bedenken. Laat materiaalkunde, torsie en draaihoeken maar aan onze ingenieurs over. En onze expertise op vlak van hygiëne en veiligheid is in de medische wereld al even doorslaggevend.” 

(*) Hephaestus is de Griekse god van het vuur en de edele smeedkunst. Dat vuur wordt bij Metal Aarschot van vader op zoon doorgegeven, zij het in een heel andere context. 

Kan jij ook begeleiding op maat gebruiken voor jouw plannen?

De VLAIO bedrijfsadviseurs ondersteunen en adviseren ondernemers om hun innovatieve plannen, groeiambities of bedrijfstransformatie waar te maken. Neem contact met hen op via deze website of mail naar info@vlaio.be.