Bekijk eerst of je aan de voorwaarden voldoet om student-zelfstandige te worden. Je komt in aanmerking als: 

• je tenminste 18 en ten hoogste 25 jaar bent 
• je ingeschreven bent om regelmatig de lessen te volgen in een Belgische of buitenlandse onderwijsinstelling om een diploma (maar ook attest, getuigschrift, creditbewijs of certificaat) te behalen dat erkend is door een bevoegde overheid
• je ingeschreven bent voor ten minste 27 studiepunten per academie- of schooljaar of tenminste 17 lesuren per week. Uitzonderingen: het is niet vereist aan 27 studiepunten of 17 lesuren te komen als je in een bepaalde periode de lessen niet volgt o.w.v.:
  • de verplichte stageperiodes, nodig voor het behalen van een wettelijk erkend diploma, attest of brevet
  • de voorbereiding voor een eindverhandeling tot de indiening van de verhandeling. Deze uitzondering geldt enkel in het geval je de eindverhandeling voor het eerst opneemt in je studieprogramma (en maximum voor 1 jaar).
• je een zelfstandige beroepsactiviteit hebt of zal hebben; je mag daarbij niet onder het gezag van een werkgever vallen.

Zit je nog in het secundair onderwijs? Ook dan kan je het statuut student-zelfstandige krijgen, vanaf het kwartaal waarin je 18 jaar wordt, als je ook aan de andere voorwaarden voldoet. Kijk hier voor de lijst met erkende Belgische onderwijsinstellingen.

Ben je een buitenlandse student die aan alle voorwaarden voldoet, kom je ook in aanmerking voor het statuut student-zelfstandige. Alle informatie over buitenlandse studenten vind je hier.

Zit je in een meer complexe situatie waarbij je een uitkering krijgt, een leefloon of een andere soort inkomst ontvangt? Contacteer dan de coach binnen jouw lokaal ecosysteem om je specifieke situatie te bekijken.

Ben je ouder dan 25 jaar en studeer je nog? Dan word je automatisch zelfstandige in hoofdberoep tijdens het vierde kwartaal van het jaar waarin je 25 jaar wordt of word je zelfstandige in bijberoep in specifieke gevallen. Contacteer de coach binnen jouw ecosysteem om dit te bespreken. 

Twijfel je of je aan de voorwaarden van het statuut student-zelfstandige voldoet? Informeer vooraf bij het sociaal verzekeringsfonds.

Elke zelfstandige is onderworpen aan het sociaal statuut van de zelfstandige. Elke zelfstandige, bestuurder, werkende vennoot, zaakvoerder (behalve bij een onbezoldigd mandaat), … moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze of bij de Nationale Hulpkas voor Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen. De bijdrageplicht begint vanaf de eerste dag van het kwartaal waarin hij de zelfstandige activiteit opstart.

Student-zelfstandigen genieten onder bepaalde voorwaarden een voordeliger tarief:

• Bij een netto belastbaar jaarinkomen lager dan € 8.430,73 betaal je geen sociale bedragen en ben je vrijgesteld.
  Tip! Dit gebeurt niet automatisch. Je vraagt deze vrijstelling van sociale bijdragen aan als je inschat dat je netto belastbaar jaarinkomen het komende jaar lager zal zijn dan € 8.430,73.
  Als je twijfelt of jouw netto belastbaar jaarinkomen lager zal zijn, betaal je best al de minimumbijdrage van € 99,38 om extra kosten te vermijden. 
• Vanaf € 8.430,73 tot € 16.861,46 betaal je 20,5% op het inkomen boven het grensbedrag.
  Voorbeeld: Stel dat je netto belastbaar jaarinkomen € 10.000 is. Dan betaal je op de onderste schijf van € 8.430,73 geen sociale bijdragen en op het gedeelte boven dit bedrag 20,5% sociale bijdragen. Dit komt op 20,5% van € 1.569,27. Op een bedrag van € 10.000 betaal je dus € 321,70 sociale bijdragen voor dat jaar. 
• Ligt je inkomen hoger dan € 16.861,46 dan betaal je dezelfde bijdragen als een zelfstandige in hoofdberoep en vervallen de voordelen als student-zelfstandige. Dit wil zeggen dat je 20,5% sociale bijdragen betaalt op het volledige bedrag. Een inkomen boven dit bedrag heeft ook implicaties op je groeipakket omdat je teveel verdient als student. Hou dit dus goed in de gaten. 
  Voorbeeld: stel dat je netto belastbaar jaarinkomen als student-zelfstandige € 20.000 is. Dan betaal je 20,5% sociale bijdragen op € 20.000. Dat komt neer op € 4.100 sociale bijdragen voor dat jaar. 

Tip! Geef iedere wijziging van je situatie door aan je sociaal verzekeringsfonds. Neem je minder studiepunten of lesuren op, ga je een halftijdse beroepsactiviteit uitoefenen, verander je van onderwijsinstelling, beëindig je jouw studies of ga je studeren in het buitenland? Neem dan zeker contact op met je sociaal verzekeringsfonds. 

Als student-zelfstandige sta je voor je sociale zekerheid ten laste van je ouders. Je hebt enkel beperkte sociale rechten op het vlak van gezondheidszorg en arbeidsongeschiktheid. Je bouwt voor die jaren geen eigen pensioenrechten op.

Ben je student, ouder dan 25 jaar en krijg je geen uitkering? Of verdien je als student een hoger netto belastbaar inkomen dan € 16.861,46?  Dan betaal je de bijdragen van zelfstandige in hoofdberoep, maar geniet je van dezelfde sociale rechten als een zelfstandige in hoofdberoep. 

Het statuut van student-zelfstandige heeft enkele fiscale of administratieve gevolgen voor jezelf of je ouders. Opgelet: je persoonlijke situatie (bv. ouders gescheiden of niet) kan ervoor zorgen de dat inkomensgrenzen die hieronder beschreven worden toch anders liggen. Wij geven hier de algemene principes mee, maar raden je sterk aan altijd navraag te doen omtrent de gevolgen voor jouw eigen situatie bij de instanties die het groeipakket, uitkering, toelage, ... uitkeren of je boekhouder als het over fiscaliteit gaat. 

Behoud je als student-zelfstandige je groeipakket (de vroegere kinderbijslag)?

Ja, mits je netto belastbaar inkomen als student-zelfstandige de wettelijk bepaalde jaarlijkse drempels niet overschrijdt. Die drempel hangt af van je domicilie-adres.

• Woon je in Vlaanderen, dan ligt die drempel op € 16.861,46 (2024). Met een hoger netto belastbaar inkomen als student-zelfstandige val je automatisch in het statuut van zelfstandige in hoofdberoep en vervalt bijgevolg je recht op het groeipakket. 
  De inkomsten als student-zelfstandige kan je bovendien nog combineren met inkomsten als jobstudent, zolang je niet meer dan 600 uren werkt onder een studentencontract. Meer info over 'Groeipakket in Vlaanderen'.
• Woon je in Brussel, dan bedraagt de drempel € 8.430,73 (2024). Als het tussen € 8.430,73 en € 16.861,46 (2024) ligt, wordt de betaling van het groeipakket opgeschort. Men gaat er dan van uit dat je meer dan 240 uur per kwartaal werkt, wat als maximum geldt om je recht op het groeipakket te behouden. Je kan jouw situatie wel laten onderzoeken op basis van een verklaring op erewoord, waarin je zegt dat je die 240 uur niet overschreden hebt. Meer info over 'Groeipakket in Brussel'.
• Woon je in Wallonië? Neem contact met het fonds dat jouw groeipakket uitbetaalt voor meer informatie. Meer info over 'Groeipakket in Wallonië'.

Hoe bereken je jouw netto belastbaar inkomen? 
Dat verschilt voor zelfstandigen met een eenmanszaak en werkende vennoten of bestuurders van een vennootschap:

• Als zelfstandige in een eenmanszaak trek je van je jaarinkomsten de beroepskosten, betaalde sociale bijdragen en eventuele beroepsverliezen af.
• Als werkend vennoot of bestuurder in een vennootschap trek je de beroepskosten, betaalde sociale bijdragen en eventuele beroepsverliezen af van je bezoldiging.

Blijf je ten laste van je ouders?

Ja, mits je nettobestaansmiddelen onder een bepaalde grens blijven. Die grens is 7.290 euro in 2024, maar dit bedrag is wel afhankelijk van hoeveel kinderen er nog ten laste zijn. Het bedrag kan ook afhankelijk zijn van het feit of je ouders samen of apart belast worden, maar voor het aanslagjaar 2024 en 2025 zal dit geen verschil uitmaken.

Bij de FOD Financiën is er een tool om je nettobestaansmiddelen te berekenen. Je zal daarvoor bij je inkomen als student-zelfstandige ook dat van jobstudent (als je dat hebt) moeten tellen.

Tip! Bespreek zeker met je ouders als je over deze grens zal gaan, want zij kunnen daardoor geld verliezen!

Behoud je een studiebeurs of studietoelage?

Ja, mits je de gezinsinkomsten onder een bepaalde grens blijven. Je inkomsten als student-zelfstandige (en eventueel de inkomsten uit een studentenjob) tellen dus ook mee.

Voor meer informatie over de invloed op je studietoelagen: 

• Voor wie in Vlaanderen of aan een Nederlandstalige universiteit of hogeschool in Brussel studeert 
• Voor studenten van een Franstalige universiteit of hogeschool in het Waalse of Brusselse gewest

Is er een gevolg voor de uitkering van één van je ouders met een arbeidsongeschiktheid? 

Neen, mits de maandelijkse inkomsten van de personen ten laste van je ouders (dus ook jouw inkomsten als student) een bepaalde grens niet overschrijdt. De toegestane maxima en meer info hierover vind je bij het RIZIV. 

Deze termen worden vaak door elkaar gebruikt maar ze betekenen iets anders. Langs de ene kant heb je het sociale-fiscale statuut van student-zelfstandige en langs de andere kant heb je het onderwijsinstelling-specieke statuut student-ondernemer.

Heel wat hoger onderwijsinstellingen bieden onder bepaalde voorwaarden studenten faciliteiten aan via het instellingsspecifieke ‘statuut student-ondernemer’. Voorbeelden hiervan zijn examens verplaatsen, stages meer verspreiden, deadlines verschuiven, ... De studenten die hiervoor in aanmerking komen zijn ofwel al ondernemer, of ze zijn hun idee aan het uitwerken en worden mogelijk ondernemer. Dit schoolstatuut geeft enkel faciliteiten en heeft geen juridische gevolgen. Ondernemende studenten kunnen zo hun studieverplichtingen beter afstemmen op hun zelfstandige activiteit.  

Welke ondersteuning mogelijk is en tegen welke voorwaarden je het statuut krijgt, verschilt sterk van instelling tot instelling. Hieronder vind je per instelling de link naar meer informatie over de faciliteiten die student-ondernemers kunnen genieten. 

Hogescholen:

• Antwerp Maritime Academy (Hogere Zeevaartschool)
• Artesis Plantijn Hogeschool
• Arteveldehogeschool
• Erasmushogeschool
• Hogeschool Gent
• Hogeschool West-Vlaanderen
• Karel de Grote Hogeschool
• LUCA School of Arts
• Odisee
• PXL
• Thomas More
• UCLL
• VIVES

Universiteiten:

• Universiteit Antwerpen
• Universiteit Gent 
• Universiteit Hasselt
• Vrije Universiteit Brussel
• Katholieke Universiteit Leuven

Staat jouw hoger onderwijsinstelling er niet tussen? Neem dan contact op met de dienst studentenvoorzieningen van jouw instelling om de mogelijkheden te bespreken. 

Voor je start is het belangrijk om enkele zaken door te nemen zoals:

1. Kies de geschikte ondernemingsvorm
2. Open een zichtrekening
3. Richt een vennootschap op (indien relevant)
4. Vraag een ondernemingsnummer aan
5. Activeer jouw btw-nummer
6. Sluit aan bij een sociaal verzekeringsfonds
7. Sluit aan bij een ziekenfonds

Hier vind je alle stappen die je moet doorlopen voor je opstart in detail uitgelegd. 

Wat is er nu anders aan de opstart als student-zelfstandige? 

De aanvraag van het statuut student-zelfstandige in orde brengen, doe je bij een sociale verzekeringsfonds of de Nationale Hulpkas voor Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen. Zij activeren jouw ondernemingsnummer en publiceren dit in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Zij kunnen tegen betaling ook jouw btw-activatie in orde brengen, maar weet dat je dit ook zelf gratis kan doen.  

Als student moet je enkele formulieren invullen om te kunnen genieten van het statuut student-zelfstandige: 

1. Het sociaal verzekeringsfonds stuurt je eenmalig een aanvraagformulier op om het sociaal statuut van student-zelfstandige te verkrijgen. Dit kan je volledig zelf invullen en terugbezorgen.
2. Het sociaal verzekeringsfonds stuurt je jaarlijks een formulier op bij de start van het academie- of schooljaar om te bewijzen dat je bent ingeschreven in een onderwijsinstelling en minstens 27 studiepunten per academie- of schooljaar opneemt of 17 lesuren per week volgt. Dit bewijs kan je op twee manieren voorzien:
   • Je downloadt zelf jouw attest van inschrijving waarop de inschrijving, de instelling, het type gevolgde studies en het aantal studiepunten of het aantal lesuren per week vermeld staan. 
   • Je laat het formulier invullen door de onderwijsinstelling als zij het attest van inschrijving nog niet geautomatiseerd hebben.
3. Het sociaal verzekeringsfonds stuurt je jaarlijks een formulier op rond het einde van het academie- of schooljaar om te bewijzen dat je deelgenomen hebt aan de examens. Je kan hieraan voldoen door: 
   • je puntenbriefje te downloaden en hen terug te bezorgen. Je hoeft niet geslaagd te zijn, enkel een effectieve deelname is vereist. Je puntenbriefje moet wel aantonen dat je voor vakken met minstens 27 studiepunten of 17 lesuren een cijfer hoger dan 0 behaalde. 
   • hen een bewijs van trajectbegeleiding van een ondernemingsproject binnen jouw onderwijsinstelling te bezorgen. Je moet specifieke begeleiding krijgen om dit bewijs te kunnen verkrijgen, het schoolstatuut student-ondernemer is dus niet voldoende. 

Ben je door overmacht verhinderd om regelmatig de lessen te volgen of aanwezig te zijn op examens? Dan moet je dat aantonen met een verantwoordingsstuk. 

Het statuut van student-zelfstandige eindigt:

• vanaf het kwartaal waarin je niet meer aan alle voorwaarden (betreffende je studies of activiteit) voldoet. Let op! Stop je met je studies, zal je statuut automatisch veranderen vanaf de start van het kwartaal waarin jouw studies zijn stopgezet. 
  Bijvoorbeeld: je stopt met studeren en schrijft je uit op 21 maart 2024, dan zal je zelfstandige in hoofd- of bijberoep zijn vanaf 1 januari 2024.
• wanneer je afstudeert; dit is niet automatisch het einde van het academiejaar:
  • als je afstudeert in juni, kan je het statuut behouden tot en met 30 september (dit is het einde van het derde kwartaal)
  • als je afstudeert in januari, eindigt het statuut op 31 december van het jaar ervoor. Let op! Je moet dus al beslissen of je jouw onderneming al dan niet voortzet vóór je afstudeerdatum
• uiterlijk op 30 september van het kalenderjaar waarin je 25 wordt. Wanneer je de leeftijd van 25 jaar bereikt in het midden van het academiejaar, kan je tot en met 30 september het statuut van student-zelfstandige behouden. Word je 25 jaar na 30 september, stopt het statuut student-zelfstandige sowieso op 30 september, ook al voldoe je aan alle andere voorwaarden. 

Er zijn verschillende mogelijkheden na afstuderen: 

• Je zet je onderneming verder in hoofdberoep
• Je combineert ondernemen met een job als werknemer
• Je combineert ondernemen met een inschrijving als werkzoekende

Meer informatie over het verderzetten van je student-onderneming vind je onder 'Wat na afstuderen?'. 

• Kijken of je aan de voorwaarden als student-zelfstandige voldoet.
• De juiste ondernemingsvorm kiezen.  
• Een nieuwe rekening openen (een extra zichtrekening aanvragen).  
• Je inschrijving in de KBO in orde brengen via een ondernemingsloket naar keuze.
• Je stad/gemeente contacteren om te kijken of je inschrijving in de KBO wordt terugbetaald.
• De activatie van je btw-nummer online in orde brengen binnen de 30 dagen.
• Eventuele vergunningen aanvragen bij het sociaal verzekeringsfonds. Hiervoor krijg je 3 maanden de tijd na je inschrijving in de KBO.
• Het ziekenfonds op de hoogte brengen dat je start met een zelfstandige activiteit.
• Het netto-bedrag berekenen om fiscaal ten laste te blijven van je ouders en het groeipakket te behouden.
• Het aanvraagformulier van student-zelfstandige zelf invullen en opsturen naar het sociaal verzekeringsfonds.  
• Het inschrijvingsattest en aantal studiepunten/lesuren doorsturen naar het sociaal verzekeringsfonds
• Al dan niet je vrijstelling van sociale bijdragen aanvragen bij het sociaal verzekeringsfonds. 
• Op zoek gaan naar een boekhouder of boekhoudtool.  
• Je verzekeraar contacteren om te bekijken welke verzekeringen je eventueel nodig hebt.