Edison achterna
“Our one source of energy
The ultimate discovery
Electric blue for me
Never more to be free.
Electricity
Nuclear and HEP
Carbon fuels from the sea
Wasted electricity.
Our one source of energy
Electricity.
All we need to live today
A gift for man to throw away.
The chance to change has nearly gone.
The alternative is only one.
The final source of energy
Solar electricity.”
Inderdaad: dit is de tekst van “Electricity”, de debuutsingel van de Britse groep Orchestral Manoeuvres in the Dark, aka OMD, uit 1979. Een pracht van een popklassieker, die vaak door mijn hoofd gaat wanneer we het bij VLAIO over elektriciteit hebben. Wat de laatste tijd vaak gebeurt.
En dat terwijl iedereen nu toch de mond vol heeft over aardgas? Ja, de beschikbaarheid en de prijs van het gas is vandaag een grote kopzorg, voor velen van ons omdat we er ons huis mee verwarmen, en ook voor een belangrijk deel van onze industrie. Maar dat moet een eindig verhaal zijn, want van die fossiele brandstof die CO2 in de atmosfeer stuurt als je ermee gaat stoken, moeten we liever vroeg dan laat af geraken – ons nieuwe actieprogramma GREEN om bedrijven te stimuleren om groen te verwarmen en energie te besparen is daar juist op gericht. Zelfs Irene Rummelhoff, CEO van het bedrijf Equinor dat het grootste gasbedrijf is van Noorwegen en sinds de oorlog in Oekraïne de belangrijkste gasleverancier van Europa, zei onlangs in een interview in De Tijd: “We erkennen dat de wereld af moet van olie en gas als we klimaatdoelen willen halen. Daarom zetten we in op windenergie, de opslag van CO2 en waterstof”.
Elektriciteit daarentegen heeft, exact 140 jaar nadat Thomas Alva Edison in Lower Manhattan de allereerste elektriciteitscentrale ter wereld in bedrijf nam, die stroom leverde aan 59 klanten, een grote toekomst voor de boeg. En tegelijk is de elektriciteitsvoorziening een grote uitdaging voor de komende tientallen jaren.
Want inderdaad: we moeten elektrificeren. Dat wil zeggen: zowat alle technologie die vandaag nog op fossiele brandstoffen draait, rijdt, vaart of vliegt, zal moeten omschakelen naar stroom. En dan wel, als het enigszins kan, groene elektriciteit waarvan de productie het klimaat spaart. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) schat dat de wereldwijde elektriciteitsproductie tussen vandaag en 2050 maal 2,5 moet, onder meer als gevolg van het doorbreken van de elektrische wagens. Om dat mogelijk te maken is er nood aan innovatie, onder meer in CO2-neutrale elektriciteitsopwekking, in batterijtechnologie, in elektrolysers voor de aanmaak van groene waterstof. We weten natuurlijk dat innoveren tijd vergt, dus de basis voor de innovaties die het verder doorzetten van de groene stroomtransitie in de jaren dertig en veertig van deze eeuw mogelijk maken, zal nu al moeten gelegd worden.
Doen we hier bij VLAIO iets aan? Ja. Zoals al gezegd zullen verschillende projecten van industriële bedrijven die hun processen de-fossiliseren en elektrificeren, op VLAIO-steun kunnen rekenen. We zetten daarom onze bekende steuninstrumenten ecologiepremie+ en strategische ecologiesteun volop in met oog op vergroening van de warmte-opwekking in de brede industrie.
Ook wat de broodnodige innovatie betreft doen we een flinke duit in het zakje, onder meer door het steunen van projecten van onze speerpuntclusters zoals Flux50 (slimme energie) en de Blauwe Cluster (blauwe economie). In het moonshot-programma 'Vlaanderen CO2-arm in 2050' is elektrificatie van de energie-intensieve processen in de chemiesector één van de belangrijke sporen waarin gesteunde onderzoeksprojecten moeten passen. Die lijn trekken we door in ons project 'Klimaatsprong', waarin we samen met alle betrokken actoren aan een omvattend transitieplan voor de Vlaamse industrie werken.
En ook met de vraag hoe we al die extra elektriciteit beschikbaar en betaalbaar krijgen, zijn we bezig: VLAIO is namelijk samen met onze collega’s van VEKA (het energie- en klimaatagentschap van de Vlaamse overheid) opdrachtgever van een onderzoeksopdracht met als titel: Energiestudie 2050+. Die moet ons een beeld geven van hoe Vlaanderen zich in de toekomst kan voorzien van klimaatvriendelijke energie. Bedoeling is om zowel de toekomstige energievraag als het energieaanbod in kaart te brengen, en om verschillende mogelijke scenario’s door te rekenen.
Je ziet, het aardgas houdt ons vandaag en morgen bezig, maar elektriciteit zal ons nog lang bezig houden.
