Achter de schermen van de Brexit helpdesk

Vlaanderen ondersteunt ondernemers met Brexitkopzorgen

Om Vlaamse bedrijven advies te verlenen rond de Brexit hebben FIT (Flanders Investment & Trade), VLAIO (Agentschap Innoveren & Ondernemen) en Enterprise Europe Network Vlaanderen een Brexitteam opgezet. Een belangrijk onderdeel daarbij is adviesverlening. Bedrijven kunnen naar de helpdesk mailen of bellen met alle mogelijke vragen die ze hebben over de Brexit. Als de specialisten daar het niet meteen kunnen oplossen, worden ondernemers doorverwezen naar de juiste instanties die dat wél kunnen. Als bedrijven zich bijvoorbeeld afvragen of exporteren naar Groot-Brittannië nog de moeite is voor hen, dan kan FIT zeker helpen bij hun exportstrategie. Een tweede groot luik zijn steunmaatregelen, zoals bijvoorbeeld de nieuwe Brexit veerkrachtsubsidie. Die is bedoeld voor bedrijven die hun business willen omvormen omdat zakendoen met het VK te lastig wordt of die hun processen diepgaand moeten aanpassen.

Veel vragen over import

Wat de helpdesk betreft, ziet het Brexitteam een verschuiving van vragen over exporteren naar het VK naar vragen over importeren. Het importeren van Britse goederen is in sommige gevallen immers erg lastig geworden. Het “Certificaat van Oorsprong” brengt bijvoorbeeld heel wat problemen mee, zeker als het over producten van een gemengde oorsprong gaat. Na het afsluiten van de deal zijn er ook nog heel veel zaken niet echt volledig uitgeklaard en de regels veranderen vaak, evengoed in de diensten- als de goederensectoren. Het akkoord dat het VK met Europa afsloot over de Brexit telt 2.000 pagina’s. Niet verwonderlijk dus dat dit nog een hele tijd trial and error zal zijn: veel regels zitten nog in grijze zones en voor veel bepalingen gelden overgangsmaatregelen. Dat wil zeggen dat de oplossingen van het Brexitteam bijna altijd maatwerk moeten zijn.

Papierwinkel

De helpdesk werkt voor alle Vlaamse ondernemingen, maar ondersteunt toch vooral kmo’s. Zo is er het voorbeeld van een artisanale kaaswinkel die veel Britse kaas importeerde. De zaakvoerders worden geconfronteerd met een enorme papierwinkel die ze voor de douane moeten opstellen en daar loopt soms al eens iets mis, vooral aan de Engelse kant. Het gevolg was dan wel dat hun kaas verschillende keren geblokkeerd stond aan de grens, bedierf en dus niet meer verkocht kon worden. Een gelijkaardig verhaal over Schotse zalm kwam ook al in de pers.

Tolken en kunstenaars

De voedings- en agrosector zijn dus zeker ‘reguliere klanten’. Maar ook bedrijven uit bijvoorbeeld de logistiek en het toerisme hebben hun weg naar de helpdesk al gevonden. Opvallend is wel dat grotere bedrijven hun voorbereidingen al vrij goed gedaan hebben. Het zijn vooral kleinere ondernemingen die de weg niet meer vinden in de doolhof, net als eerder occasionele exporteurs en importeurs. Een wat vergeten sector is ook die van de eenmanszaken die diensten leveren, genre tolken, kunstenaars, freelancetrainers allerhande… Zij botsen soms onverwachts op stevige muren, bijvoorbeeld over de erkenning die ze voor hun beroep nodig hebben, of over de correcte facturatie van hun diensten.

Britten wachten af

Ook opvallend is dat veel ondernemers melden dat de Britten zelf eigenlijk veel minder voorbereid zijn op een Brexit dan wij in Europa. Het VK heeft lang een afwachtende houding gehad en de reactie van veel Britse bedrijven is vaak om nu gewoon alles een tijdje on hold te zetten. Er is bijvoorbeeld een dossier van een Belgische antiquair die tweedehandsboeken uit Engeland kocht. Zijn handel ligt nu gewoonweg stil omdat zijn leveranciers eerst alles willen uitklaren over importheffingen en het berekenen van btw. Ook sommige pakjesdiensten hebben hun verkeer met het VK tijdelijk stilgelegd tot ze alles bestudeerd en vooral herberekend hebben.

Impact niet te onderschatten

Uiteraard is de EU groter dan België, dus heeft het Enterprise Europe Network ook regelmatig contact met andere EU-landen die met gelijkaardige problemen geconfronteerd worden. Er wordt regelmatig met de Nederlandse, Duitse en Franse collega’s samengezeten om van mekaar te leren en elkaar te helpen. Al is het wel duidelijk dat Vlaanderen toch bij één van de “zwaarst getroffen” regio’s van de Brexit is. Het hangt af van sector tot sector, maar de impact is voor ons zeker niet te onderschatten.