Citerra: via één platform vergunningen voor autoluwe zones aanvragen

In dit interview praten we met Daniël Sevenhans, drijvende kracht achter het Citerra-project (City Environmental Regulations and Rights for Access) vanuit het Antwerps partnerschap, en ABB-collega Bart Stichelmans die voor een aantal VLOCA-trajecten (Vlaamse Open City Architectuur) de rol opneemt als bruggenbouwer naar de Vlaamse bouwstenen.

Daniël: “Het idee voor Citerra ontstond tijdens een webinar over City Access Rights. Daar hoorde ik iemand van een pechverhelpingsdienst vertellen hoe complex het is om als regionale speler vergunningen aan te vragen voor toegang tot autoluwe zones. Voor elke stad of gemeente waar hij actief is, moet hij telkens via een ander kanaal vergunningen aanvragen. Tegelijk moet hij in een kluwen van gemeentelijke websites en infodocumenten de verschillende lokale regelgevingen proberen te ontwarren.

Zo ontstond het idee om een centraal platform te ontwikkelen waarop burgers en ondernemers vergunningen voor autoluwe zones over heel Vlaanderen kunnen aanvragen, met zicht op de lokale richtlijnen. Er was veel interesse bij andere steden en gemeenten maar die hadden op dat moment onvoldoende middelen om samen een dossier in te dienen voor de City of Things-oproep van VLAIO die eraan kwam. Daarom stelden we de subsidieaanvraag op vanuit een Antwerps partnerschap, maar wel met een brede, Vlaamse scope en een klankbordgroep met lokale vertegenwoordigers.”

Van concept naar model

Daniël: “We hadden al onze ideeën in een sneuvelnota verzameld, maar ik wou die in een standaardformaat gieten om zoveel mogelijk steden en gemeenten mee aan boord te krijgen na oplevering van onze resultaten. VLOCA bracht structuur in onze ideeën dankzij de modellen en methodieken waarover ze beschikken.

Het VLOCA-team hielp ook om helder te maken wat er precies nodig is om ons project succesvol te maken. Een goede scoping is daarbij cruciaal. We hebben een beeld van hoe het platform er in een ideale wereld kan uitzien, maar om het haalbaar te maken, stelden we duidelijke prioriteiten.”

Bart: “Het VLOCA-team bewaakte dat het platform inzetbaar zou zijn voor andere lokale besturen en brachten ook extra partijen mee rond de overlegtafel.”

Daniël: “Die externe inbreng was erg nuttig en verruimde onze blik. Zij vulden onze lijst van use cases nog wat aan, en vooral: ze bekeken die vanuit een ander oogpunt zodat we ook hier weer nieuwe inzichten konden verwerven.”

Twee proof of concepts en een nieuwe standaard

Stap voor stap concretiseren, zo geraak je het verst. Met 2 proof of concepts wou Daniël enerzijds de haalbaarheid van het project aantonen, en anderzijds mogelijke technische moeilijkheden in een vroeg stadium ontdekken en oplossen met het oog op een vlotte implementatie achteraf.

Voor Daniël is het belangrijk dat het centrale platform naadloos integreert met de bestaande systemen van de lokale besturen zodat zij geen grote wijzigingen aan hun werkomgeving moeten doorvoeren. De validiteit van de proof of concept (POC) werd versterkt dankzij de deelname van een aantal bijkomende steden, met name Gent, Leuven en Mechelen.

Daniël: “Ondertussen hebben we een POC ontwikkeld van ons centrale platform waarop burgers en ondernemers via een uniform formulier aanvragen kunnen indienen voor toegang tot een autoluwe zone in om het even welke Vlaamse stad of gemeente. Die aanvraag stroomt automatisch door naar het betrokken bestuur dat de aanvraag in zijn vertrouwde werkomgeving kan verwerken.

Voor het gemak van de aanvrager werken we met de gekende loketten als centrale infohub. In onze POC krijgt een aanvrager via Mijn Burgerpofiel een overzicht van zijn aanvragen over alle steden en gemeenten heen, met notificaties en statusupdates. Binnenkort breiden we onze POC ook uit met toegang via het e-loket voor ondernemers en het verenigingsloket.

Bovendien beschikken die loketten al over heel veel gegevens over jezelf, je onderneming of je vereniging. Die info hoef je dan niet meer telkens opnieuw in te geven.”

Lokale regelgevingen automatisch ophalen

Data van het centrale platform naar de lokale systemen laten doorstromen is één ding, omgekeerd wil je ook de specifieke lokale regelgeving over autoluwe zones van elke gemeente beschikbaar stellen op dat centrale platform. Ook hiervoor is het projectteam gestart met de ontwikkeling van een POC.

Daniël: “We zien wel eens dat de info over autoluwe zones op de diverse communicatiekanalen van een stad of gemeente niet overeenstemt. De gemeentelijke reglementen bevatten de correcte, up-

to-date beslissingen, maar de gemeentelijke website is soms niet bijgewerkt, en de velden van het gemeentelijke aanvraagformulier komen niet altijd overeen met de laatste versie van het reglement.

Die inconsistentie van informatie willen we vermijden door de info uit de lokale reglementen rechtstreeks en automatisch door te sturen naar ons centrale platform. Daar speelt LBLOD (Lokale Besluiten als Linked Open Data) een essentiële rol in.”

Bart: “In het ene gemeentelijke reglement is de info over de toegang tot autoluwe zones gebundeld in 1 artikel, in een andere gemeente staat die info verspreid over verschillende artikels. Ook de inhoud is verschillend. LBLOD maakt het mogelijk om die diverse besluiten op te stellen in een flexibele structuur met de nodige annotaties. Na publicatie kunnen die besluiten worden uitgelezen en kan de relevante info machineleesbaar worden geïnterpreteerd voor bijvoorbeeld de opbouw van het centrale aanvraagformulier, of de lokale producten- en dienstencatalogus. Dat is de complexiteit die we willen oplossen met de huidige POC.

LBLOD is trouwens ook voor steden en gemeenten zelf een gamechanger om info efficiënt, snel en correct te laten doorstromen binnen hun lokale communicatiekanalen.”

Een OSLO-standaard voor vergunningen voor autoluwe zones

Bart: “Die data-uitwisseling tussen een centraal en een lokaal systeem stelt ons voor nog andere uitdagingen. Enerzijds geven lokale besturen wel eens een andere betekenis aan bepaalde woorden, anderzijds is data is niet overal op dezelfde wijze gestructureerd.”

Daniël: “Om die terminologie te uniformeren en data te structureren, ontwikkelden we een OSLO-standaard voor aanvragen van vergunningen voor autoluwe zones. Die standaard, met de naam ‘Intelligente toegang’, zorgt ervoor dat de informatie consistent en begrijpelijk is voor elke stad of gemeente.

Dankzij de heldere definiëring van de scope en de use cases van ons project zat iedereen inhoudelijk op dezelfde golflengte en konden we heel gericht focussen op de nieuwe OSLO-standaard. Die standaard zit nu in publieke reviewfase en zal wellicht tegen of in de zomer gefinaliseerd zijn.”

Van model naar realiteit

Daniël: “De meerwaarde van dit project en de interesse bij lokale besturen en ondernemers komt duidelijk naar voor uit de bevraging die ik organiseerde. Tegen de zomer moeten onze POCs de technische haalbaarheid van het platform aantonen. Vervolgens bekijk ik het business model en de financieringsmogelijkheden, en schrijf ik een bestek uit. Dankzij de goed beschreven use cases wordt dat relatief makkelijk. Dan zetten we een aanbesteding in de markt.

Hopelijk kunnen we starten met de effectieve ontwikkeling van het centrale platform begin 2026. En dan willen we dat op zijn beurt uitbreiden naar andere vergunningen voor stedelijke toegang, naast de autoluwe zones.”

Advies bij de opstart van een digitaliseringsproject

Daniël: “Zelfs al heb je een goed idee van wat je wil realiseren, betrek altijd externe stakeholders om je blik te verruimen. Bewaak dat je project bij de start helder en alomvattend gedefinieerd is. Zorg voor een stevige methodologische aanpak en standaardiseer je oplossingen zodat andere lokale besturen makkelijk hun karretje kunnen aanhaken. Het traject dat we met VLOCA hebben doorlopen, heeft ons daar enorm bij geholpen.”

Meer informatie?

Meer nuttige links:

• De projectfiche van Citerra
• LBLOD - Lokale Besluiten als geLinkte Open Data maakt beslissingen van burgemeesters, colleges en gemeenteraden in Vlaanderen beschikbaar, doorzoekbaar en herbruikbaar
• OSLO-standaard ‘Intelligente Toegang’

Dit interview werd oorspronkelijk gepubliceerd op de website van VLOCA.