Eerste 3 oproepen voor GTI duurzame stedelijke ontwikkeling gelanceerd

Cybersecurity

De digitale dienstverlening van openbare besturen neemt een steeds belangrijkere plaats in onze samenleving in. Daarom is het van groot belang dat deze dienstverlening veilig en betrouwbaar is. Lokale besturen in Vlaanderen spelen een cruciale rol in het bieden van diensten aan hun burgers en het is dan ook belangrijk dat zij op het gebied van cybersecurity voldoende beveiligd zijn.

Dat cybersecurity ook voor steden een belangrijk aandachtspunt vormt, toonde de cyberaanval waarmee de stad Antwerpen in het najaar van 2022 te maken had duidelijk aan. Door deze aanval werd de dienstverlening van de stad gedurende lange tijd ernstig verstoord.  Om zich met het oog op de toekomst hiertegen beter te wapenen is het noodzakelijk dat steden hiervoor grote investeringen doen.  

Als antwoord hierop focust de oproep 'Acties rond cybersecurity in de steden Antwerpen en Gent’ zich op concrete, haalbare oplossingen die gericht zijn op het verbeteren van de cybersecurity en digitale dienstverlening van de steden Antwerpen en Gent. De steden Antwerpen en Gent wensen immers een voortrekkersrol in Vlaanderen op te nemen om een stimulans te geven aan innovatieve acties rond cybersecurity bij lokale overheden. 

Mogelijke acties omvatten o.a. het uitwerken van een beveiligingsbeleid met richtlijnen over hoe medewerkers met digitale informatie moeten omgaan en hoe cyberdreigingen moeten worden aangepakt, continu monitoren van de digitale systemen en processen om snel te kunnen reageren bij cyberincidenten en er een effectieve respons op te kunnen inzetten, het opstellen van een incidentresponseplan om snel en effectief te kunnen reageren bij cyberincidenten, waaronder richtlijnen voor communicatie en samenwerking met andere overheden en externe partijen.

Slimme specialisatie, industriële transitie en ondernemerschap

Een tweede oproep richt zich op projecten die een bijdrage kunnen leveren aan het versterken van vaardigheden via onder meer demonstratie- en belevingsruimtes. Deze oproep zoekt projecten die een ‘third place’ realiseren, een zogenaamde schakel tussen bestaande tentoonstellingsruimtes en de stad. Dergelijke belevingsruimtes hebben tot doel de cross-sectorale en interdisciplinaire samenwerking rond design te faciliteren.

Design leeft binnen de stad bij ontwerpers, producenten, opleidingen, galeries, opiniemakers, enz. die er actief zijn en heeft raakvlakken met tal van andere sectoren zoals welzijn, economie, onderwijs, milieu ….

Projecten worden verwacht een fysieke museale hub te creëren die bijdraagt aan de creatieve stad en die de rol opneemt van ‘driver for change’. Die rol van ‘driver for change’ houdt eveneens in dat de realisatie van de belevingsruimte zelf bijdraagt aan de circulaire, klimaat- en industriële transitie en dus rekening houdt met circulaire bouwprincipes, gebruik van innovatieve materialen, slimme technologieën, … 

Bevorderen van klimaatadaptatie

Steden zijn extra vatbaar voor de gevolgen van de klimaatverandering. De temperatuur in steden ligt doorgaans hoger dan in de omringende landelijke gebieden. Gemiddeld loopt dit verschil op tot enkele graden,  maar er worden ook dagen genoteerd met uitschieters tot 7 à 8 °C en meer. Hittegolven treden daardoor frequenter én intenser op in steden. Op deze manier vormen steden vaak echte hitte-eilanden. Door hoogbouw, beperkte vegetatie, weinig schaduw en verdampingskoeling licht de temperatuur er hoger dan elders. Andere factoren die meespelen in het ontstaan van hitte-eilanden zijn het ontbreken van voldoende wind en water, gebruik van (vooral) donkergekleurde bouwmaterialen, daken en asfalt.

De manier om hitte-eilanden, en hittestress aan te pakken is door verharding in de steden in te ruilen voor vegetatie en wateroppervlakten. Daarom focust een derde oproep zich op projecten met een uitgesproken voorbeeldkarakter op vlak van klimaatadaptief stedelijk ontwerp in publieke ruimten. Dit zijn projecten waarbij diverse maatregelen verspreid over het projectgebied een plaats krijgen.

Projecten moeten beantwoorden aan een zekere schaalgrootte in een dichtbevolkt stedelijke weefsel. Er moet worden aangetoond hoe stedelijke groenstructuur en verbeterde waterhuishouding kan worden gerealiseerd. In het bijzonder komen projecten met substantiële onthardingsbalans en met toepassing van waterdoorlatende verhardingen in aanmerking.  Dit kan zich o.a. concreet vertalen in slimme ontharding, klimaatadaptieve groene en blauwe infrastructuur, nature based solutions of het multifunctioneel inzetten van de beschikbare ruime.

GTI Duurzame stedelijke ontwikkeling

Projecten die voor bovenstaande 3 oproepen ingediend worden moeten inpasbaar zijn in de Startnota GTI Duurzame stedelijke Ontwikkeling Antwerpen en Gent 2021-2027, die de belangrijkste investeringsprioriteiten wat betreft EFRO voor de steden Antwerpen en Gent afbakent.

Er wordt bij de indiening van projecten gewerkt met een 2-staps procedure bestaande uit een verplichte vooraanmelding van een projectidee voor 28 april 2023 en de indiening van een finaal voorstel voor 14 juli 2023.

Meer info over deze oproepen is terug te vinden in het luik 'Openstaande EFRO oproepen' via www.efro.be