Nieuwe oproep living labs voor doorbraken richting een circulaire economie

Steun voor projecten die een doorbraak realiseren  

De omslag naar een circulaire economie is één van de speerpunten van de Green Deal van de Europese Commissie. Vlaanderen ondersteunt deze transitie en wil de materialenvoetafdruk en broeikasgasuitstoot tegen 2030 drastisch verminderen. VLAIO lanceerde in 2022 reeds een eerste oproep voor projecten die een systeemdoorbraak ondersteunen naar een circulaire maak- of bouwindustrie. Nu herhaalt VLAIO in 2023 de oproep living labs voor de sector maakindustrie / machinebouw en de sector chemie en kunststoffen.  

VLAIO’s living labs circulaire economie  

Het doel van een living labs is niet zozeer onderzoek, maar om door een intense samenwerking tussen zoveel mogelijk partijen doorbraken te realiseren op het niveau van waardeketens en ecosystemen. Dit vergt een systemische aanpak en verandering met verregaande impact op zowel organisatorisch, sociaal-cultureel en technologisch vlak. Inhoudelijk zijn de gesteunde projecten dan ook zeer divers. Ze zetten in op strategieën rond onderhoud, herstel, hergebruik, remanufacturing, delen, ‘herbestemmen’ (repurpose), maar ook op aanpassingen van het ontwerpproces, de materiaalkenmerken en de logistieke ketens. 

Elk project wordt uitgevoerd door een breed partnerschap van bedrijven, kennisinstellingen, overheden, vzw’s, financiers en/of sectorfederaties. In de living labs wordt gedurende enkele jaren intensief samengewerkt. Oplossingen die hieruit voortkomen dienen zichtbaar en meetbaar te zijn. De opgedane kennis en ervaring worden breed gedeeld om andere ondernemingen en organisaties de tools en kennis te geven om de circulaire omslag te maken. Via een lerend netwerk onder leiding van VLAIO worden bredere lessen getrokken over de ondersteuning van transities.  

Laat je begeleiden… 

De VLAIO bedrijfsadviseurs staan ter beschikking om aanvragers te ondersteunen bij de uitbouw van het consortium. Denk aan het identificeren van relevante stakeholders of het in contact brengen met andere relevante partners of projecten. Ze kunnen tevens de gesprekken tussen de verschillende partners in het consortium faciliteren. Tenslotte kunnen ze ondersteuning bieden met het oog op het verbeteren van de kwaliteit van het projectvoorstel.

Je vindt hier een overzicht van VLAIO bedrijfsadviseurs met circulaire economie als specialisatie. 

… en stel je kandidaat voor de oproep 2023!  

• Via de website vlaio.be/livinglabs vind je alle informatie over de oproep living labs circulaire economie 2023 en hoe je je kandidaat kan stellen terug.  
• Voor vragen over deze oproep kan je terecht bij circulair@vlaio.be. 
• Voor vragen over de begeleiding, kan je mailen naar circulair.tb@vlaio.be.

Enkele voorbeelden uit de oproep 2022 

Als kandidaat-project voor de oproep 2023 neem je best een kijkje naar eerder gesteunde projecten. Je vindt een overzicht in de databank projecten circulaire economie. Je projectvoorstel dient immers complementair te zijn met het reeds gesteunde projectportfolio. De projecten uit 2022 werken op zeer uiteenlopende aspecten van circulaire economie. Denk aan digitalisering, nieuwe financieringsmodellen, bouwen met alternatieve materialen, opschaling, meer huren en delen, en verschillende strategieën om circulair om te gaan met producten. De cases zijn verspreid over heel Vlaanderen en hebben de ambitie om op te schalen naar een Vlaams niveau.  

Circular Machine Building 

• Aanvrager: Designregio Kortrijk  

De machinebouw in Vlaanderen heeft een zeer hoge materiaalvoetafdruk. Een grote hinderpaal bij het meer circulair maken van de sector, is de zogenaamde reverse logistics: het inzamelen en terugbrengen van de materialen om ze te kunnen hergebruiken. Living lab Circulair Machine Building wil een omgeving creëren waarin machinebouwers via de methodiek van design thinking use cases kunnen uittesten, ondersteund door experten en in wisselwerking met collega-bedrijven. De leerlessen worden verwerkt in een praktisch en inspirerend doeboek dat kmo’s in de machinebouw op weg kan zetten naar circulair ondernemen.

Circulair, Datagedreven waardeNetwerk rondom S-pedelecs (CaDaNS) 

• Aanvrager: Flanders Make 

Om het volledige groeipotentieel van de (elektrische) fiets als duurzaam mobiliteitsmiddel te benutten moeten meer mensen aan het fietsen gaan en moet de volledige levenscyclus die fietsen doorlopen ook maximaal duurzaam zijn. In het living lab CaDaNS werken een innovatieve Vlaamse spelers van het e-bike landschap, die de volledige levenscyclus en waardeketen afdekken, samen aan innovatieve en onderbouwde Mobility-as-a-Service businessmodellen. Ook creëren ze een gevalideerd ecosysteem dat die businessmodellen en de volledige circulaire levenscyclus van duurzame e-bikes kan ondersteunen. 

Living Lab Kunststoffen 

• Aanvrager: Blenders 

Blenders en Werecircle vormen als aanjagers van het Living Lab Kunststoffen een breed partnerschap met onder meer kennis- en onderzoeksinstellingen, afvalintercommunales, kringwinkels en de bedrijfswereld om werk te maken van het sluiten van de kunststoffenkringloop, een sector met een hoge materiaalvoetafdruk. Via 10 concrete deelexperimenten gaat dit living lab op zoek naar de randvoorwaarden om beter om te gaan met plastics. De leerlessen worden verankerd via academische en professionele curricula, beleidsaanbevelingen en sectoroverleg en zullen eveneens verspreid worden via circulaire netwerken.