Nieuwe subsidies voor de aankoop en transformatie van handelspanden en bedrijfsruimten in de kernen
Binnenkort: projectoproep om subsidies aan te vragen
VLAIO zal een projectoproep organiseren op basis waarvan gemeenten subsidies kunnen aanvragen voor de aankoop en/of transformatie van leegstaande of vrijkomende handelspanden en bedrijfsruimten. Gemeenten moeten wel een concreet doel nastreven met die aankoop of transformatie.
De verworven panden kunnen ingezet worden om bijvoorbeeld winkelconcepten uit te testen, om starters een kans te geven een winkel te beginnen of om tijdelijke ruimtes aan te bieden als opslagplaats of afhaalpunt. Ook om de omvorming tot een moderne werkplek voor kleine kmo's of horecazaken hoort tot de mogelijkheden die moeten leiden tot handelskernversterking.
Subsidiepercentage van 30% en maximim 500.000 euro per gemeente
De organisatie van de projectoproep zal gebeuren op basis van een ministerieel besluit. Dat wordt nu voorbereid. Na goedkeuring van het ministerieel besluit, zal VLAIO alle Vlaamse gemeenten hiervan via e-mail op de hoogte brengen. Er worden ook digitale infosessies georganiseerd.
De indiening van een projectvoorstel zal pas kunnen vanaf begin april, digitaal via vlaio.be
Het pand mag nog niet aangekocht zijn
Haast en spoed is… voor deze maatregel niet nodig. Er zal een doorlopende indieningsmogelijkheid zijn voor projectvoorstellen. Periodiek zullen de ontvankelijke projecten gejureerd worden. Een projectvoorstel moet gaan over een concreet pand waarvoor de gemeente een bod wil uitbrengen, gebaseerd op een schattingsverslag door een beëdigd schatter. Belangrijk is dat de koop nog niet mag gesloten zijn! Is de koop al gesloten en de akte al verleden op de datum van indiening, dan komt een projectvoorstel enkel nog in aanmerking voor transformatiekosten.
Kan je als gemeente nu al iets doen?
De gemeente moet met de aankoop of transformatie van een of meer panden een concreet doel nastreven dat het lokale ondernemerschap stimuleert of faciliteert. Het hoeft niet alleen te gaan om detailhandel. Afhankelijk van de concrete lokale noden en mogelijkheden kunnen ook horeca, andere publiekstrekkers, verweefbare maakactiviteiten, de creatie van hubs voor stedelijke logistiek en zelfs een aantrekkelijkere openbare ruimte het voorwerp zijn van het projectvoorstel.
Als gemeente moet je weten waar je voor wil gaan. Maar ook al weet je dit, het daarvoor geschikte pand zal misschien niet meteen te koop staan. Het loont als je een goede inventaris van leegstaande handelspanden en bedrijfsruimten ter beschikking hebt met het oog op een prioritering van mogelijke aankopen.
Ten slotte kunnen gemeenten er ook voor kiezen de concrete aankoop en transformatie over te laten aan een partnerorganisatie: een leegstandsbeheerorganisatie, een autonoom gemeentebedrijf of een intercommunale. Die optie vraagt wellicht ook extra tijd.
Goed om weten: wanneer een begunstigde van een subsidie binnen de 7 jaar na de aankoop van het pand, dit opnieuw verkoopt voor een hoger bedrag dan het bedrag op basis waarvan de subsidie werd toegekend, dient de subsidie teruggestort te worden tenzij de begunstigde een investeringsplan voorlegt waarin men aangeeft hoe de subsidie wordt geherinvesteerd in kersversterking.
De profploeg?
Via een overheidsopdracht zal VLAIO een expertenteam aanstellen, de zogenaamde profploeg. Zij zullen gemeenten op weg helpen hun kleinhandelsbeleid te dynamiseren met het oog op bedrijvige kernen.
De organisatie van deze overheidsopdracht zal nog even tijd vragen. Zodra de profploeg aangesteld is, zullen de gemeenten de mogelijkheid krijgen zich kandidaat te stellen voor deze kosteloze dienstverlening.
De werking van de profploeg is allesbehalve traditioneel. Geen studie vanop afstand, maar experten die rondlopen in gemeente- of stadskernen en concrete acties voorstellen. Zo zal men breed advies geven over onder andere verborgen parels met potentieel, innovatieve winkelconcepten en het aantrekken van ondernemingen. Ook bij het parkeerbeleid of bij het inzetten van sociale media om handelskernen te promoten, kan hulp gevraagd worden. Een ‘SOS Piet’ voor handelskernen.
Online vitrine
Voor alle goede voorbeelden en innovatieve ideeën voorzien we een online ‘vitrine’. Het platform moet ter inspiratie dienen voor alle lokale besturen.
De coronacrisis heeft ook gezorgd voor een hogere leegstand van handelspanden. We hebben een rist aan maatregelen om bedrijven te ondersteunen in deze crisis, maar moeten ook lokale besturen bijstaan in hun kernversterking. We doen dat met een profploeg die de gemeenten intensief kan begeleiden en met een investeringsfonds om innovatieve winkelconcepten te testen. Zo stimuleren we de creativiteit van ondernemers in de handelskern van onze gemeenten.