Stads- en dorpskernen hebben economie meer dan ooit nodig
Economische functies behouden in het woonwerkweefsel
Hogere financiële rendementen maken dat leegstaande bedrijfsruimten in het woonwerkweefsel worden ingevuld met residentiële functies. Projecten die leegstaande of verwaarloosde bedrijfsruimten beschikbaar willen houden voor economie vragen bijgevolg een specifieke aanpak. De voorbije jaren zijn door VLAIO, de VVSG en het Kenniscentrum Vlaamse Steden trajecten opgezet waarbij steden en gemeenten hierin begeleiding kregen door consortia van experten in ruimtelijke ordening, vastgoed, projectmanagement en aanverwante thema’s. Elf nieuwe projecten van lokale besturen starten weldra met steun van VLAIO aan leegstandsbeheer, projectregie en/of verweefcoaching.
Wegens de almaar schaarsere ruimte op kmo-zones en de leegstand in onze kernen willen we ook in Beringen meer gaan inzetten op verweving. We geloven dat verweven bedrijvigheid in de kernen zorgt voor een levendige en dynamische omgeving waarin bedrijven, bewoners en andere voorzieningen elkaar versterken en aanvullen.
De financiële haalbaarheid van een project
Experten begeleiden lokale besturen bij processen om de financiële haalbaarheid van een verwevingsproject te bepalen. Grondeigenaars, ontwikkelaars en overheden hebben namelijk elk hun eigen belangen. Via het inventariseren van de noden en wensen van deze actoren, de opmaak van een rekenmodel en analyses van mogelijke scenario’s kom je tot een gedragen plan om het project goed uit te voeren.
Langetermijnbeheer – mogelijke rollen voor het lokaal bestuur
Een lokaal bestuur kan naar gelang de specifieke situatie of de eigen voorkeur andere rollen opnemen in het beheer op langere termijn van leegstand. Door het heffen van belastingen of het beslissen over vergunningen kan de stad of gemeente haar beleid tot stand brengen. Maar het kan ook eerder als een regisseur op haar grondgebied optreden. Dan inventariseert ze opportuniteiten en brengt ze partijen bij elkaar om gewenste veranderingen in gang te zetten. Sommige gemeenten gaan zelf over tot het verwerven of beheren van panden. Zo hebben ze meer controle op de gewenste uitkomst van een project.
Na drie jaar bezig te zijn met verweving is voor mij gebleken dat het belangrijkste is om het thema vast te pakken en er tijd in te steken. Een goede kennis van het grondgebied in combinatie met het voeren van heel veel gesprekken zijn twee essentiële succesfactoren.
De juiste juridische instrumentenmix
De opmaak van een intentieovereenkomst is vaak de eerste stap om de samenwerking in een verwevingsproject of leegstandsbeheer vlot te krijgen en houden. Dit duidt de verschillende rollen aan die de betrokken partijen zullen of willen opnemen. Dat kan daarna tijdens het project concreter worden in een masterplan, een contract, een vennootschap, een publiek-private samenwerking of een brownfieldconvenant.
Verweven door te coachen
Een kleinere groep steden en gemeenten stelden ook een verweefcoach aan. Deze (inter)gemeentelijke ambtenaar bewaakt en versterkt de goede verstandhouding tussen bedrijven en de buurt. De verweefcoach houdt zo mee de verweefbaarheid van economische activiteiten in stand. Hij of zij begeleidt bedrijven in hun groeitraject en stuurt mee hun locatiebeslissingen.
Studiedag op 26 april
Vlaanderen wil verweven werklocaties en leegstandsbeheer verder op de agenda van de lokale besturen brengen. Daarom organiseerde VLAIO samen met de VVSG en het Kenniscentrum Vlaamse Steden op 26 april 2023 een studiedag over verweving en leegstand. Bekijk zeker de presentaties over de financiële haalbaarheid van een project, de mogelijke rollen van een lokaal bestuur en de juridische instrumenten. Bovendien kan je ook de getuigenissen van de verweefcoaches van de steden Gent, Turnhout en Beringen en intercommunale Leiedal nalezen.