Bouwen aan en in de toekomst
Als spin-off van bouwbedrijf Vanhout begon CIRCL in 2022 aan een ambitieus parcours: door circulaire en modulaire bouwtechnieken te koppelen aan digitalisering en innovatieve technologieën wil het betaalbare, milieuvriendelijke woningen aanbieden zonder stress en onaangename verrassingen. Daarmee wil het de bouwsector drastisch verduurzamen. Want die heeft als grootverbruiker van materialen, ruimte, water en energie een enorme impact op het milieu. Zoals een goede spin-off betaamt, hebben ze zich buiten de muren van het moederbedrijf gevestigd in de kantoren van Startit@kbc in Antwerpen.
Peter Bertels, CTO CIRCL: “We ambiëren in de allereerste plaats om de meest klantgerichte bouwpartner van België te worden. Digitalisering en circulariteit dragen daartoe bij. Zo kunnen onze klanten werkelijk alles online regelen. Van het kiezen van hun perceel tot het samenstellen van hun droomwoning. Onze software toont klanten al in een vroege fase wat mogelijk is op hun terrein en met hun budget. We bieden helderheid, snelheid en kwaliteit.”
Twee kinderkamers omtoveren in één ruim bureau omdat je kinderen het huis uit gaan? Dat kan gewoon.
Peter: “Ons bouwsysteem ontwikkelden we samen met KU Leuven. Het is één van de meest flexibele systemen op de markt vandaag. Dankzij onze demonteerbare structuren en de afwezigheid van dragende binnenmuren kunnen klanten hun woning eenvoudig aanpassen aan veranderende behoeften. Als je morgen van jouw twee kinderkamers één ruim bureau wil maken, omdat die kinderen het huis uit zijn, dan kan dat gewoon.”
“We deden heel wat ervaring op door als aannemer mee te stappen in het Europese project CBCI (Circulaire Biobased Bouw Industrie). Dat was een Living Lab waarin partners als o.a. KU Leuven, Buildwise en Kamp C in Gent een prototype voor flexibele stadsvernieuwingsprojecten wilden bouwen. Het werd een typisch rijhuis dat nu op de campus staat maar binnen een drietal jaar naar de Gentse binnenstad zal verhuizen. Die woning heeft bijvoorbeeld een uitschuifbare tussenvloer. Als we die woning verplaatsen naar een ruimere locatie kunnen we met exact hetzelfde vloerelement van 6 meter naar 6,50 meter gaan.”
Energiezuinig in productie én gebruik
Peter: “Duurzaamheid” lijkt de laatste tijd een leeg containerbegrip te worden. Iedereen heeft er de mond vol van, maar houdt het erg vaag. Bij CIRCL werken we héél concreet voor het grootste deel met bio-based materialen: isolatiemateriaal uit papiervlokken, tussenvloeren geïsoleerd met Gramitherm, … Bovendien bestaat de volledige structuur van onze woning uit hout. In gevallen waar lijm of verf onvermijdelijk zijn, zoeken we altijd naar de meest biologische alternatieven. Op die manier besparen onze huizen gemiddeld 55% CO2 in vergelijking met conventionele woningen.”
“Daarbij komt”, vertelt Peter trots, “dat we de energiekosten in het eerste jaar op ons nemen. Put your money where your mouth is, dachten wij. Onze woningen zijn superenergiezuinig, dus het energieverbruik is heel erg laag. Om dat hard te maken, betalen we het eerste jaar al jouw energiekosten. Alle elektriciteit die nodig is voor je verwarming, de koeling in de zomer, je warm water, … alles.”
Zes + Zes
Peter: “Die woningen bouwen we ook relatief snel. Onze formule is ‘zes plus zes’. Zes weken op de werf – ruwbouw - en maximaal zes weken afwerking. Die snelheid kunnen we halen door digitalisering en standaardisering. Op het moment dat we bijvoorbeeld de buitenmuren plaatsen, plaatsen wij er ook de trap, onze energiemodule en de badkamer bij in, omdat die vooraf geproduceerd zijn. Die energiemodule - waarin de sturing zit voor je warmtepomp, warm water, regenwaterfiltering, zonnepanelen … - heeft onze partner Jules Frans geoptimaliseerd tot een uiterst kleine unit die perfect bovenop je trap past. Die box produceren zij onder gecontroleerde omstandigheden in de fabriek. Wij plaatsen hem al in de eerste week samen met de trap. Modulair werken, is bovendien veiliger. Er komen bij ons erg weinig ladders aan te pas, omdat op het moment dat we een verdieping bouwen, de trap er ook is.”
Radicaal digitaal
Peter: “Onderliggend aan die snelheid, zit onze ‘digitale architect’, waarvoor we een subsidie (ontwikkelingsproject) van VLAIO ontvingen. Onze met artificiële intelligentie uitgeruste software creëert on the fly een digital twin van de woning die onze klanten in hun hoofd hebben. Ze geven aan waar hun perceel gelegen is, kiezen welke ruimtes ze nodig hebben en vertellen hoe groot hun budget is. Binnen die parameters berekent ons programma verschillende mogelijkheden. Vervolgens kan je verder verfijnen en bijsturen. Op basis van het finaal goedgekeurde project, start CIRCL de productie op. En doordat we alles meteen op een rijtje hebben en met vaste partners werken, kunnen we scherpe prijzen aanbieden en snel en efficiënt opleveren.”
Plots krijgt ‘de overheid’ een gezicht en een stem. Je vragen krijgen een antwoord, je twijfels een richting. Dus ik ben een grote fan van Bas.
“Voor het indienen van dat ontwikkelingsproject bij VLAIO deden we een beroep op de begeleiding van Bas Sturm, VLAIO bedrijfsadviseur. Plots krijgt ‘de overheid’ een gezicht en een stem. Je vragen krijgen een antwoord, je twijfels een richting. Ik bel Bas, en Bas zegt soms, ik weet het niet, maar die of die kan je zeker verder helpen. Want jullie zijn met heel wat collega's en jullie kennen mensen bij FIT of bij andere partnerorganisaties. Vaak zegt Bas, ik weet het wel. Die persoonlijke aanpak is echt super. Dus ik ben een grote fan van Bas.”
“De subsidie heeft ons verhaal versneld. We hebben meer en ruimer kunnen testen. En los van het geld hielp het ons bij het ophalen van investeringen. We lanceerden ons investeringsdossier in juli 2023 en konden in december een deal met twee extra investeerders afronden. De goedkeuring van ons dossier door VLAIO heeft daar zeker bij geholpen, want lang niet iedereen krijgt VLAIO-subsidies.”
7% meer binnenkant
Met een team van intussen 7 mensen staat CIRCL klaar om te groeien. Eerste focus zijn de sloop- en heropbouwprojecten. Peter: “Onder druk van Europa is dat een markt die alleen maar zal groeien de volgende jaren. En ons concept past daar wonderwel in. De Europese Unie wil dat tegen 2050 alle woningen een A-label hebben, dus energieneutraal zijn. Voor heel wat oudere woningen zou het gigantisch veel kosten om die tot dat energieniveau om te bouwen. Je kan ze dan beter slopen en vervangen door een CIRCL-woning. Wij passen die tot op de centimeter in tussen andere woningen. In Edegem braken we recent twee garageboxen af om ze in 2 weken tijd door een sleutel-op-de-deur woning te vervangen. Later dit jaar doen we hetzelfde voor ons eerste sloop & herbouw appartementsgebouw met 4 units in Roeselare."
Er zijn heel wat bedrijven in de bouw die op modulariteit werken veelal in combinatie met doorgedreven industrialisatie. Cruciaal daarbij is de maatvoering van de modules. Hoe wordt een huis opgebouwd uit 2D en of 3D componenten? Dat bepaalt de flexibiliteit maar ook de efficiëntie van het bouwen. Zelf heb ik het gevoel dat Circl hier precies de juiste keuzes heeft gemaakt.
Omdat onze muren dunner zijn en onze technische ruimte kleiner is, leveren wij 7% meer binnenkant binnen hetzelfde buitenvolume. Op een woning van 150 vierkante meter, is dat een extra slaapkamer. Gewoon omdat we een efficiënter bouwsysteem hebben. Compact met dunnere wanden en toch beter geïsoleerd.”
“Daarnaast lonken we naar het buitenland. In Nederland hebben we al een aantal projecten lopen, maar ook andere buurlanden tonen interesse voor ons concept”, weet Peter. “We voelen ons niet beperkt om wereldwijd te bouwen als we in elk land de nodige partners vinden. Het concept kunnen we van hieruit delen, de software kan hier draaien, maar de productie zal dan door partners uitgevoerd moeten worden. De eerste contacten met BESIX Watpac in Australië zijn al gelegd…”
De fundamentele bouwstenen van CIRCL zijn: de software, een geïntegreerd bouwproces en een energie- en milieubesparend bouwtechnisch concept. Een verhaal dat bewijst dat bouwen aan een duurzame toekomst niet alleen noodzakelijk is, maar ook mogelijk.
