Duurzaam en circulair gefabriceerde leidingisolatie

Isolatie van leidingen en luchtkanalen

Zeventien jaar geleden nam Yves Desmet een isolatiebedrijfje Degraeve uit Brussel over. Van een viertal arbeiders toen groeide het intussen uit tot 45 eigen arbeiders onder de huidige naam D&D Isoltechnics. In onderaanneming van installateurs (zowel kleinere als hele grote) voert D&D Isoltechnics de isolatie van leidingen en luchtkanalen uit. Grotendeels doen ze dat in publieke gebouwen, ocmw’s, ziekenhuizen, … 

Yves Desmet (zaakvoerder D&D Isoltechnics): “Terwijl het vroeger enkel aangeraden werd om leidingen te isoleren, is het nu steeds meer de norm. We isoleren meer én beter. Zo isoleren we nu naast leidingen ook kranen bijvoorbeeld. Want ook die verliezen energie. Het is prima dat er qua isolatiewaarden meer richtlijnen komen. Maar het zou ook interessant zijn mocht er tegelijkertijd ingezet worden op duurzaamheid. De materialen die nu gebruikt worden zijn dat nog niet. Bij afbraak worden ze momenteel gewoon gedumpt.”  

Probleem: rond 

Yves: “Nochtans zie je in de bouw al zaken bewegen. Bij spouwmuurisolatie bijvoorbeeld maakt men gebruik van schapenwol of papiervlokken. Dat is duurzamer en isoleert effectief. Bij het isoleren van leidingen zijn we nog niet zo ver: om goed te isoleren moet het materiaal wollig, zeg maar fluffy zijn, maar als het wollig is valt het van je buis. En maak je het materiaal consistenter – zoals men bij Centexbel onderzocht - dan verlies je aan isolatiewaarde.” 

D&D Isoltechnics kijkt daarom naar manieren om wollige materialen in een mat te gebruiken. Het vroeg daar een patent voor aan en diende bij VLAIO een aanvraag voor een kmo-groeisubsidie 'duurzaam en circulair ondernemen' in. VLAIO keurde goed en zo kon Yves Studio D engageren om deze innovatieve isolatie naar de markt te brengen. 

Charlotte Vandierendonck, co-founder Studio D: “De innovatie - hoe het eruit moet zien, het materiaalgebruik, de ontwikkeling, de veiligheidstesten – is helemaal op het conto van Yves te schrijven. De rol van Studio D is om te kijken wat er intern en extern nodig is voor een succesvolle marktintroductie.” 

Studio D is een duurzaamheidsadviesbureau. Het begeleidt bedrijven of organisaties in duurzaam ondernemen. Samen met Yves bereiden ze momenteel een marktstudie voor om te kijken met welke klanttypes ze kunnen samenwerken en hoe ze die circulaire oplossing het best promoten binnen het bredere ecosysteem en netwerk (van ondernemers)  

Charlotte: “Qua duurzaamheid hoefden wij Yves weinig bij te brengen. Eerder integendeel. Zijn visie op ecologie, maar bijvoorbeeld ook op het vlak van duurzaamheid en diversiteit binnen zijn organisatie werkt inspirerend en motiverend voor ons. Samen met hem in een groeitraject stappen is zowel uitdagend als leerrijk.” 

De markt veranderen, de wereld verbeteren 

Op de vraag waarom die marktintroductie zo’n uitdaging is, krijgen we een gepassioneerd antwoord. Yves: “Wij werken in onderaanneming. Dat betekent dat we op basis van een lastenboek een offerte opmaken. En in onze behoorlijk concurrentiële markt krijgt in de overgrote meerderheid van de gevallen de laagst biedende het order toebedeeld. Alleen, in die klassieke lastenboeken staat niets over duurzaamheid. Ingenieursbureaus definiëren wel de isolatiewaarden, de brandweerstand, de technische specificaties, maar over ecologische impact lees je niets. Een circulair isolatieproduct op de klassieke manier in de markt zetten is gedoemd om te mislukken: er is geen vraag naar dus waarom zou je er als klant meer voor betalen. Wellicht zijn er eindklanten, bouwheren, die er wel oren naar hebben, maar daar hebben we geen contact mee. 

Charlotte vult aan: “Dat vraagt dus een meer directe aanpak. We moeten het product rechtstreeks kunnen aanbieden aan diegenen die het interessant vinden. Daarom brengen we nu het hele systeem in kaart en bekijken we per stakeholder (studiebureaus, architecten, bouwheren) hoe ze te benaderen, hoe ze te overtuigen. Door met hen in dialoog te gaan, ontstaan er ook nieuwe ideeën en pistes.” 

De juiste ondersteuning 

Dat een kmo-groeisubsidie helpt, beamen ze beiden. Het geeft ruimte om dit idee vorm te geven. Yves: “Zonder de kmo-groeisubsidie zou dit project langer in de kast blijven liggen. Een bedrijf van 50 man leiden, is een full time job. Als je dan niet met een externe dienstverlener kan samenwerken, dan lukt het niet om zoiets behoorlijk uit te werken. Dat financiële duwtje maakt een behoorlijk verschil.” 

Charlotte vult aan: “Het uitschrijven en indienen van ons dossier was een leerrijke ervaring op zich. Het is een interessant model om organisaties te helpen nadenken over hun project. To the point en niet overadministratief. Het stelt juiste verwachtingen en biedt tegelijkertijd een realistische visie op hoe je een traject verder kan doorlopen. Nu volgen we dat plan systematisch op en de communicatie met VLAIO loopt prima.” 

Het ultieme doel 

Yves: “We willen niet enkel een marktstrategie en een prototype, maar een isolatieproductsysteem dat makkelijk geproduceerd en geïnstalleerd kan worden. Via Vlaanderen Circulair werken we de technische kant en de productie van ons materiaal verder uit. Zo zijn we via hun proeftuinen o.a. met Colruyt in contact gekomen. Zij hadden zo’n 600 ton Ytongsteen van een afgebroken gebouw waar ze een andere bestemming voor zochten. Wij weten daarmee wat te doen hoor. Door met gelijkgezinden te praten ontstaan er ideeën en nieuwe mogelijkheden.” 

Finaal wil D&D Isoltechnics de volledige omslag naar een duurzaam productengamma maken. Yves: “In onze markt is er weinig differentiatie. Je maakt enkel het verschil op prijs, flexibiliteit en kwaliteit. Op productniveau niet. Daar willen we verandering in brengen.”   

En naast een materiaalwijziging, kunnen we nog een ander ecologisch verschil realiseren: met lokale productie. Nu komt alles via transport, vaak vanuit Duitsland – naar de bouwplaatsen. Daarbij verplaats je eigenlijk heel veel lucht, want het gaat om holle cilinders. VITO maakte een levenscyclusanalyse (LCA)  en concludeerde dat de grootste ecologische kost in het huidige proces naast de energieverslindende productie zeker ook transport is. Hoe ingrijpend zou het niet zijn om met een bestelwagen met basisstoffen naar een werf te rijden en ter plaatse een one-size-fits-all product te maken?” 

Tip voor de aandachtige lezer 

Yves: “Wat ook heel vreemd is: eenmaal nieuwe isolatie is aangebracht, kijkt niemand er nog naar. Isolatie werd 20-30 jaar geleden aangebracht met toen geldende normen en energieprijzen. Niet al te dik geïsoleerd dus. Met de huidige energieprijzen loont het meer dan de moeite om te bekijken of je bestaande isolatie niet kan upgraden. We doen dat al voor daken, voor spouwmuren. Waarom niet voor leidingen?” 

Charlotte: “Wij bekijken nu hoe we dat idee in een commercieel model kunnen gieten en klanten te ontzorgen met bv. een isolatieabonnement.”  

Tenslotte is de manier waarop D&D Studio D leerde kennen, te mooi om te laten liggen. Zeker in deze duurzaamheidscontext. Niet alleen is Yves al jaren lid van VOKA en volgde hij er PLATO-trajecten. Hij volgde er ook het charter duurzaam ondernemen. Dat programma werd destijds door Saartje Boutsen  gecoördineerd… Tot ze zelf de ondernemerskriebel voelde en samen met Charlotte Studio D oprichtte. En zo hebben ze elkaar op het juiste moment gevonden.