Duurzame, Vlaamse soja: de primeur van Protealis

Kenniscentra bundelen hun krachten

Het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en  Voedingsonderzoek (ILVO) wilden de teelt van eiwitrijke peulgewassen – en in dit geval soja – in Vlaanderen en de rest van Europa verder introduceren. “Het veredelingsprogramma van ILVO om soja weerbaar te maken tegen ons Europese klimaat en het VIB-onderzoek naar de nodige bodembacteriën vormen de basis van Protealis”, legt Benjamin uit. Hij was aan het werk als verantwoordelijke voor het biotechonderzoek bij BASF toen het VIB bij hem aanklopte met de vraag om mee in de start-up te stappen.

“Ik heb daar 10 maanden gekampeerd als entrepreneur in residence om het businessplan en financieel plan te herschrijven en kapitaal te zoeken. In 2021 hebben we officieel het bedrijf gestart waar ik nu CEO ben. Dat is eigenlijk een chic woord voor alle taken waar ze nog niemand anders voor hebben”, lacht Benjamin.

Ecologie en economie hand in hand

Protealis wil een verschil maken voor de duurzaamheidsproblematiek van de Europese landbouw. “Met de huidige import dragen we onrechtstreeks bij aan de ontbossing in Zuid-Amerika én de stikstofafzet in de bodems van Europa. De vervuilende voetafdruk die we daarmee creëren, verdubbelen we nog eens door het wereldwijde transport. Bovendien gebruiken we de soja op de minst efficiënte manier: als dierenvoeding. Door rassen te ontwikkelen die lokaal kunnen groeien en ook voldoen aan de kwaliteitsvereisten voor de menselijke voedingsindustrie slaan we 2 vliegen in één klap: de hele transportketen niet langer nodig en we dragen bij aan de eiwittransitie."

Maar ook op economisch vlak kent Protealis een mooie toekomst. “We willen duurzaamheid combineren met ondernemerschap, want er is een mooie marktopportuniteit: het groeiende segment vegetarische en plantaardige voeding snakt naar onze input. En ook voor de markt van dierenvoeding – waar 95% van onze soja-import naartoe gaat – zullen we een groot verschil kunnen maken met een duurzaam, lokaal alternatief. Ons onderzoek is dus ethisch én economisch zinvol.”

Een oude bekende

“De technologieën van VIB en ILVO gaven ons een vliegende start, maar verdere ontwikkeling is altijd zeer risicovol. Je kan er veel geld aan kwijtspelen. VLAIO stimuleert ondernemerschap door een deel van dat risico op zich te nemen. Onderzoeksprojecten zijn gericht op R&D, de fase waar wij nu in zitten”, legt Benjamin uit. Door eerdere samenwerkingen wist hij de weg naar VLAIO snel te vinden.

Momenteel lopen er 2 onderzoeksprojecten en schrijft het Protealis team al aan enkele nieuwe aanvragen. “De eerste keer dat je dat doet, vraagt het heel wat tijd, maar hoe vaker je het proces doorloopt, hoe beter het gaat”, aldus Benjamin, “En de VLAIO-medewerkers zijn een voortdurende ondersteuning en sparringpartner. Daardoor hebben we elke steunaanvraag in-house kunnen behandelen.” 

Vlaamse innovatie

Beide projecten zitten in hun laatste jaar en het ziet ernaar uit dat alle vooropgestelde doelen gehaald zullen worden. Vanaf dan kan Benjamin beginnen dromen van de commercialisering van zijn producten – mede dankzij VLAIO. “De ondersteuning gaat verder dan hun eigen projecten. Ook toen we Europese steun aanvroegen, stonden ze ons bij. Daarnaast genereert de erkenning van VLAIO ook extra vertrouwen bij investeerders.”

Elk VLAIO-traject vraagt wat dossierwerk, maar volgens Benjamin is het een zeer toegankelijke bron die de moeite meer dan waard is: “Het is een financieringsmechanisme dat we moeten koesteren, want die opportuniteit is niet overal even evident. Vlaanderen is een regio waar innovatie sterk gesteund wordt en VLAIO maakt daar een belangrijk deel van uit.”