Voedselverspilling terugschroeven met datagedreven agrovoeding
Voedselzekerheid en het voorkómen van voedselverspilling vormen grote uitdagingen in de wereld van vandaag en morgen. Om die uitdagingen in de ogen te kijken, werd een Landbouw (LA)-traject ‘SpectroFood’ in het leven geroepen: een project dat digitale en technologische oplossingen wil ontwikkelen om de agrifood-waardeketen te verbeteren. Bijvoorbeeld door sensoren in te zetten om de kwaliteit van prei te monitoren.
VLAIO Landbouwtrajecten
SpectroFood is een samenwerking tussen ILVO, Inagro, Agricultural University of Athens (AUA), het Leibniz Institute for Agricultural Engineering and Bioeconomy (ATB) en University College Dublin (UCD). Samen ontwikkelen ze innovatieve oplossingen voor de agri-voedingsketen door hyperspectrale beeldvorming te combineren met artificiële intelligentie, performante analysetools en een dataplatform.
Via een landbouwtraject (LA) van VLAIO ontving Spectrofood financiële steun. Met de LA-trajecten wil VLAIO vanuit een concrete probleemstelling innovatieve oplossingen helpen ontwikkelen die op korte termijn toepasbaar zijn én resulteren in zichtbare veranderingen met een duidelijke (economische) meerwaarde voor de primaire land- en tuinbouwsector.
De onderzoeksvraag van het SpectroFood-Landbouwtraject (LA): de productkwaliteit van teelten opvolgen door innovatieve camera technologie. Met de resultaten hoopt men betrouwbare en kostenefficiënte oplossingen te vinden doorheen de verschillende teeltfases: op het veld, tijdens het transport en bij de bewaring.
De focus van de Vlaamse onderzoekspartners lag in eerste instantie op prei. Jonathan Van Beek, onderzoeker Precisielandbouw bij ILVO, het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek, legt uit waarom.
Kwaliteit in plaats van kwantiteit
Jonathan: “Binnen de ILVO Eenheid Technologie & Voeding doen we onderzoek naar de toepasbaarheid en meerwaarde van technologie voor landbouwtoepassingen. In het geval van SpectroFood specifiek rond de hyperspectrale camera-technologie. Die kan golflengtes van het licht opmeten die voor de mens niet waarneembaar zijn, zoals nabij-infrarood licht. Aan de hand daarvan kunnen we mogelijke variaties zoals schade, stress of ziekte van teelten vroegtijdig detecteren.
En waarom prei? Omdat het een gewas is waar we veel kennis over hebben en omdat de sector vragende partij was om de mogelijkheden van het objectief inschatten van de kwaliteit met technologie te verkennen. Eigenlijk mag je SpectroFood zien als een uitbreiding van het WikiLeeks project. Dat wil de bemesting van prei optimaliseren met behulp van databronnen en met het oog voor het milieu en landbouwer. De kwaliteit werd hierbij in mindere mate als factor meegenomen.”
Ajuinen, aardappelen, tomaten en witloof
Naast het onderzoek naar prei liet het project toe om andere teelten te identificeren waar de technologie een meerwaarde kon betekenen. ILVO richtte de vraag naar de voedselproducerende sector enonder meer ajuinen, aardappelen, tomaten, insecten en witloof werden onderzocht. Intussen gaan ook andere sectoren met de technologie aan de slag: zo gebruiken retailers de technologie om vleeskwaliteit op te volgen.
“Duurzame datagedreven agrovoeding”, aldus Jonathan, “moet resulteren in minder voedselverspilling. Omdat het landbouwproject toelaat in een vroegere fase te sorteren naar producten die wel of niet bewaard kunnen worden. Daarnaast kijken we vanzelfsprekend naar efficiëntere landbouwproductie, al was dat niet de focus van de begeleidingsgroep die we voor dit project hebben samengesteld. In deze begeleidingsgroep zaten landbouwsectororganisaties, groente- en fruitveilingen en onderzoeksinstellingen die mee de richting van het project konden aangeven. De volledige sector werd betrokken en kreeg inspraak. Ook tijdens het project stonden wij ook open voor nieuwe leden van de begeleidingsgroep. Er kwamen vooral bedrijven die de meerwaarde van de technologie van dichtbij wilden ontdekken, zoals mechanisatiebedrijven die witloof of aardappelen verwerken en uiteraard de telers zelf. Het mooie aan dit project was dat ook kleinere bedrijven de technologie konden verkennen, zo konden we met kleine datasets aantonen voor welke toepassingen er echt een meerwaarde bestaat.”
Knalblauwe hemel
Op de rol die drones binnen dit project spelen, gaat Jonathan graag dieper in. “We startten met een transportband met vaste snelheid en belichting. Binnen deze gecontroleerde omgeving was het mogelijk om de technologie te testen en modellen te trainen. Vervolgens zouden we dezelfde technologie onder een drone kunnen hangen om die dan een veld te laten opmeten. Het enige nadeel is dat ‘buiten’ geen gecontroleerde omgeving is, omdat je met zonlicht en andere onvoorspelbare omgevingsomstandigheden werkt. Elke dag een knalblauwe hemel zou ideaal zijn, maar helaas zijn die in België een zeldzaamheid (lacht).”
Als regio moet Vlaanderen qua technologie en digitalisering zeker niet onderdoen voor andere landen.
De rol van VLAIO in dit project? Jonathan: “In de eerste plaats zeker financieel. Zonder die ondersteuning hadden we dit project nooit zo breed kunnen trekken. Daarnaast heeft VLAIO enorm veel vragen van bedrijven gecapteerd en naar ons doorgestuurd. Er was met andere woorden de ondersteuning via hun netwerk, omdat VLAIO een bredere kijk op het ondernemerslandschap heeft.”
“Enorm interessant aan dit project was de deelname van buitenlandse partijen. Dat liet ons toe om over de grens te kijken en te leren hoe buitenlandse kennisinstellingen met de spectrale technologie omspringen. Wat doen zij wel, wat doen zij niet? Ook daar hebben wij veel uit geleerd. Bijvoorbeeld dat wij als regio Vlaanderen en België wél minstens even ver stonden als Ierland, Duitsland en Griekenland. Dat vond ik wel een opsteker.”