Garantieregeling ondernemingskredieten (coronacrisis)

Om de kmo’s met een herstel van meer dan 12 maanden te ondersteunen, werd er een nieuwe waarborgregeling uitgewerkt voor kmo-kredieten met een looptijd van meer dan 12 maanden tot maximaal 36 maanden. Deze garantieregeling van € 10 miljard maakt gebruik van de bestaande enveloppe van € 50 miljard. Deze maatregel was geldig tot 31 december 2021.

Wie komt in aanmerking

Deze maatregel geldt voor alle niet-financiële kmo's (inclusief zelfstandigen zonder vennootschap).

Enkel ondernemingen opgericht door de Belgische ingezetenen kunnen van deze maatregel gebruikmaken. De kmo kan zowel opgericht zijn naar Belgisch recht of als bijkantoor met een vaste inrichting in België.
De gewaarborgde kredieten worden aangewend ten gunste van de Belgische activiteiten van deze kmo's. De kredieten mogen niet in belangrijke mate worden aangewend voor de financiering van de buitenlandse activiteiten van de kredietnemer (de kredietovereenkomst dient dergelijk gebruik uit te sluiten of te beperken tot 10% van het gewaarborgd krediet; verliezen op gewaarborgde kredieten die dergelijk gebruik niet uitsluiten worden niet vergoed). 

Deze waarborgregeling is ook van toepassing op de kredieten die verleend worden aan de in België gevestigde kmo's met als hoofdactiviteit trading (export en import van goederen naar resp. uit het buitenland).

Komen niet in aanmerking:

• ondernemingen tegen wie een collectieve insolventieprocedure loopt;
• ondernemingen die reddingssteun hebben ontvangen, die niet terugbetaald is;
• ondernemingen die herstructureringssteun hebben ontvangen en nog steeds onderworpen zijn aan een herstructureringsplan (hoe dit kan worden opgezocht kan je terugvinden in de Q&A van de NBB > Tweede garantieregeling > 4.2 Wat wordt bedoeld met kleine of middelgrote ondernemingen?);
• middelgrote ondernemingen die per 31 december 2019 als ondernemingen in moeilijkheden werden aanzien in de zin van artikel 2 (18) van Verordening (EU) Nr. 651/2014;
• patrimoniumvennootschappen;
• managementvennootschappen.

Definitie kmo

Er moet worden voldaan aan volgende Europese kmo-definitie:

Welke ondernemingskredieten

Deze garantieregeling geldt voor alle nieuwe bijkomende kredieten en kredietlijnen, met een looptijd van meer dan 1 jaar en maximum 5 jaar, die banken verstrekken aan niet-financiële kmo's.

Een overzicht van de kredieten die niet onder deze regeling vallen, kan je raadplegen op de website van de Nationale Bank van België (NBB) > 4. Garantieregeling > Werking: 4.13 Welke kredieten vallen onder de tweede garantieregeling?.

Het gaat over kredieten en kredietlijnen die door de banken vanaf 24 juli 2020 tot en met 31 december 2021 verstrekt worden. 

Interestvoet & kosten voor de onderneming

Er kunnen dossier- of administratieve kosten worden aangerekend.

Er dient een onderscheid gemaakt te worden al naargelang de looptijd van het gewaarborgd krediet al dan niet langer is dan 36 maanden:

• Voor een nieuw bijkomend krediet of kredietlijn met een looptijd van maximum 36 maanden: de nominale maximumrente bedraagt 2% (exclusief 'fee'); de ‘fee’ bedraagt 50 basispunten met pro ratering in functie van looptijd krediet.
• Voor een nieuw bijkomend krediet of kredietlijn met een looptijd van meer dan 36 maanden en maximum 5 jaar: de nominale maximumrente bedraagt 2,5 % (exclusief 'fee'); de ‘fee’ bedraagt 100 basispunten met pro ratering in functie van looptijd krediet.

Een dergelijke fee is verplicht in het kader van de Europese regels rond staatssteun. De kredietinstelling kan er ook voor opteren om een bedrag aan totale rente aan te rekenen aan de klant zonder deze fee te specificeren.

Werking garantieregeling

Elke bank kan een deel van de enveloppe opnemen in nieuwe bijkomende kredieten en kredietlijnen in verhouding tot haar marktaandeel in de uitstaande kredieten en kredietlijnen (alle looptijden) aan levensvatbare niet-financiële bedrijven, kmo’s, zelfstandigen en non-profit organisaties op 31 december 2019. Instellingen mogen tot 20% van de toegewezen enveloppe aanwenden voor het verlenen van gewaarborgde kredieten onder deze tweede garantieregeling.

De kredietgever moet op het ogenblik dat een krediet wordt verleend, de kredieten die hij onder de waarborgregeling wenst te brengen, specifiek identificeren. De keuze voor de waarborgregeling gebeurt dus op het ogenblik van de verlening van het krediet en mits akkoord van de kredietnemer.

De garantie geldt per individueel krediet, waarvan het verlies ten belope van 80% gedragen wordt door de Staat.

Het systeem is facultatief voor banken (kredietinstellingen naar Belgisch recht en bijkantoren van buitenlandse kredietinstellingen) die meer dan € 20.000 aan kredieten en kredietlijnen hadden uitstaan aan niet-financiële bedrijven, kmo’s, zelfstandigen en non-profit organisaties op 31 december 2019. 

De uiterlijke datum voor het aanspreken van deze staatswaarborg is 30 juni 2025. 

Geen verplichting om eerst betalingsuitstel te vragen voor lopende kredieten  

Een onderneming is niet verplicht om eerst uitstel van betaling te vragen vooraleer ze een krediet met staatswaarborg kan vragen.

Aanvraagprocedure

Voor een aanvraag kan je terecht bij je bank of elke kredietinstelling naar Belgisch recht en bijkantoren van buitenlandse kredietinstellingen. Het toekennen van een krediet met staatswaarborg is evenwel geen verplichting voor de bank, ook niet aan ondernemingen die aan de criteria voldoen. Bij het toekennen van een nieuw krediet, past een bank haar normaal risicobeleid en normale kredietpolitiek toe. Ze is, volgens de wet Kmo-financiering, zelfs verplicht om het meest passende krediet toe te kennen.

De bank zal normaal gezien een ‘verklaring op eer’ laten ondertekenen door de onderneming en kan bijkomende bewijsstukken opvragen.

Meer informatie

Meer informatie over deze staatswaarborg kan je raadplegen op:

• Febelfin: Alles wat je moet weten over de garantieregeling van de overheid voor bedrijven en zelfstandigen
• Nationale Bank van België (NBB): Tweede garantieregeling
• Belgisch Staatsblad:
  • De 'Wet van 20 juli 2020 tot verstrekking van een staatswaarborg voor bepaalde kredieten aan kmo's in de strijd tegen de gevolgen van het coronavirus en tot wijziging van de wet van 25 april 2014 op het statuut en toezicht op kredietinstellingen en beursvennootschappen' en het Koninklijk besluit van 16 september.
  • Uitbreiding en verlenging tot 30 juni 2021: Koninklijk besluit van 24 december 2020 tot verlenging van de toekenningstermijn en de maximumduur van de in aanmerking komende kredieten voor een staatswaarborg voor bepaalde kredieten aan kmo's in de strijd tegen de gevolgen van het coronavirus, en daarmee verbonden maatregelen.
  • Verlenging tot 31 december 2021: Koninklijk Besluit van 14 juni 2021.

In het kader van het Tweede Charter n.a.v. de coronacrisis kan een betalingsuitstel van bepaalde ondernemingskredieten worden bekomen tot 31 juni 2021. Dit houdt in dat er geen aflossingen van kapitaal moet gebeuren. De interesten blijven wel verschuldigd. In totaal mag het toegekende betalingsuitstel voor een ondernemingskrediet, in het kader van het Eerste en Tweede Charter, samen nooit meer dan 9 maanden bedragen.
Omdat de coronacrisis blijft aanhouden, kan er onder het 'Derde charter' een langer betalingsuitstel dan de maximumgrens van 9 maanden worden toegekend op voorwaarde dat de ondernemingen / organisaties wordt beschouwd als financieel gezond. Dit betalingsuitstel is geldig tot 30 juni 2021.

Tweede Charter

Wie komt in aanmerking

Deze maatregel geldt voor levensvatbare Belgische niet-financiële bedrijven en kmo’s, zelfstandigen, vzw's (uit de non-profit of social profit sector) die voldoen aan elk van deze 4 voorwaarden:

• Er zijn betalingsproblemen door de coronacrisis: 
  • de omzet of activiteit is gedaald of zal dalen;
  • er wordt volledig of deels een beroep gedaan op tijdelijke of volledige werkloosheid;
  • de federale overheid heeft bevolen om de onderneming verplicht te sluiten.
• De onderneming is vast gevestigd in België.
• De onderneming is levensvatbaar. Dit houdt in: 
  • dat de onderneming op 1 september 2020 geen betalingsachterstallen had op de lopende kredieten of bij de belastingen of sociale zekerheidsbijdragen; 
  • of dat de onderneming op 30 september 2020 minder dan 30 dagen achterstal had op haar lopende kredieten of bij de belastingen of sociale zekerheidsbijdragen;
  • uitstellen van betaling (bv. btw, sociale bijdragen, eerste Charter) die werden toegekend als coronasteunmaatregel worden niet als achterstallen beschouwd.
• De onderneming heeft bij alle banken aan haar contractuele kredietverplichtingen voldaan gedurende de laatste 12 maanden voorafgaand aan 31 augustus 2020 en doorloopt geen actieve kredietherstructurering (betalingsuitstel in het kader van het Eerste Charter wordt niet beschouwd als een inbreuk op de contractuele kredietverplichtingen).

Ook volgende sectoren / activiteiten komen in aanmerking:

• Non-profit organisaties, zowel social profit als andere, inclusief ziekenhuizen;
• Niet-financiële bedrijven met een publiek aandeelhouderschap;
• Bemiddelaars (agenten en makelaars) van banken en verzekeringen;
• Gereglementeerde vastgoedvennootschappen (GVV’s);
• Holdings waar de hoofdactiviteit erin bestaat om deelnemingen aan te houden in niet-financiële bedrijven.

Tegenpartijen die overheidsgerelateerd zijn, zijn daarentegen uitgesloten, inclusief intercommunales, OCMW's, …

Uitgesloten

Enkel “niet-financiële” bedrijven komen in aanmerking voor deze maatregel. Een definitie van een financieel bedrijf kan je terugvinden op de website van de Nationale Bank > Wat wordt bedoeld met 'niet-financiële bedrijven'.

Welke ondernemingskredieten

Dit betalingsuitstel kan worden aangevraagd voor één van de volgende ondernemingskredieten:

• kredieten met een vast aflossingsplan
• kaskredieten
• vaste voorschotten

Een betalingsuitstel kan enkel worden aangevraagd voor kredieten die werden toegekend voor 1 april 2020.

Leasing en factoring maken geen deel uit van de overeenkomst die werd afgesloten. Er kan uiteraard altijd op bilaterale basis met de leasing- of factoringmaatschappij contact worden opgenomen om na te gaan op welke manier een oplossing kan worden geboden.

Voorwaarden betalingsuitstel

• Aanvragen tot betalingsuitstel kunnen enkel worden ingediend voor toekomstige vervaldagen tot eind juni 2021. De betalingsuitstellen lopen uiterlijk tot 30 juni 2021.  Een onderneming of organisatie kan in totaal nooit meer dan 9 maanden betalingsuitstel voor een krediet krijgen, ongeacht of dat uitstel werd toegekend in het kader van het Eerste Charter of in het kader van het Tweede Charter.
• De aanvragen voor het betalingsuitstel dienen tijdig te gebeuren en uiterlijk 10 kalenderdagen voor de vervaldag van het krediet en uiterlijk op 31 maart 2021.
• Betalingsuitstel kan enkel worden verkregen voor nog toekomstige vervaldagen tot eind juni 2021.

Nadat de periode van uitstel is afgelopen, hernemen de betalingen. De looptijd van het krediet wordt verlengd met de periode van het betalingsuitstel. Met andere woorden: de looptijd van een krediet zal maximaal 3 maanden langer zijn.

Er worden geen dossier- of administratieve kosten aangerekend voor het opnemen van een betalingsuitstel.

Derde Charter: betalingsuitstel waarbij de maximumgrens van 9 maanden is overschreden

Omdat de coronacrisis blijft aanhouden kan er onder het 'Derde charter' aan ondernemingen /organisaties een langer betalingsuitstel dan de maximum 9 maanden,  worden toegekend op voorwaarde dat de ondernemingen/organisaties 'financieel gezond' zijn. Dit betalingsuitstel is geldig tot 30 juni 2021 en kan enkel worden aangevraagd voor kredieten die werden toegekend voor 1 april 2020. Alle andere voorwaarden die reeds vermeld zijn bij het Tweede Charter zijn ook hier van toepassing.   

Definitie van niet gezonde onderneming

Enkel 'niet gezonde ondernemingen' worden uitgesloten voor dit betalingsuitstel tot eind juni 2021.  

Als 'niet gezonde ondernemingen /organisaties' worden beschouwd: ondernemingen/organisaties die een negatief eigen vermogen hadden eind 2019 én aan één van de volgende voorwaarden voldoen:

• De onderneming/organisatie had achterstal op haar lopende kredieten of bij de belastingen of sociale zekerheidsbijdragen op 1 september 2020 of de onderneming/organisatie had meer dan 30 dagen achterstal op haar lopende kredieten of bij de belastingen of sociale zekerheidsbijdragen op 30 september 2020. Uitstellen van betaling (bv. btw, sociale bijdragen, Eerste Charter) die werden toegekend als COVID-19 steunmaatregel worden niet als achterstallen beschouwd.
• De onderneming/organisatie heeft niet bij alle banken aan haar contractuele kredietverplichtingen voldaan gedurende de laatste 12 maanden voorafgaand aan 31 augustus 2020 (betalingsuitstel in het kader van het Eerste charter wordt niet beschouwd als een inbreuk op de contractuele kredietverplichtingen) of doorliep een actieve kredietherstructurering voorafgaand aan 31 augustus 2020.
• De onderneming/organisatie heeft verlies geboekt in 2019.
• Het eigen vermogen van de onderneming/organisatie is op het moment van de aanvraag negatief en de onderneming/organisatie beschikt niet over de middelen om op korte termijn het kapitaal te versterken.

Voorwaarden betalingsuitstel

• Aanvragen tot betalingsuitstel kunnen enkel worden ingediend voor vervaldagen gesitueerd voor 30 juni 2021. De betalingsuitstellen lopen uiterlijk tot 30 juni 2021.
• De aanvragen voor betalingsuitstel dienen tijdig te gebeuren en uiterlijk 10 kalenderdagen voor de vervaldag van het krediet.
• Betalingsuitstel kan enkel worden verkregen voor nog toekomstige vervaldagen tot 30 juni 2021.

Aanvraagprocedure

Het betalingsuitstel wordt nooit automatisch toegekend.

Wie als ondernemer / organisatie hierop een beroep wil doen, wordt gevraagd om zijn of haar bank te contacteren uiterlijk 10 kalenderdagen voor de vervaldag van het krediet of voor vervaldagen gesitueerd voor 30 juni 2021. Dat kan enkel op afspraak of via de beschikbare digitale kanalen van de bank (e-mail, chat, mobiele app,…) en via telefoon. Het beste is om de bank een week voor de vervaldag van de komende maand te contacteren.

De bank zal enkele bewijsstukken opvragen om de aanvraag te kunnen opstarten.

Meer informatie

Meer informatie kan je terugvinden op de website van:

• Febelfin: 
  • Eerste Charter betalingsuitstel ondernemingskredieten
  • Tweede Charter betalingsuitstel ondernemingskredieten
  • Derde Charter Betalingsuitstel ondernemingskredieten
  • Persbericht Ook in 2021 kunnen gezinnen en bedrijven bij banken terecht voor betalingsuitstel
• Nationale Bank van België (NBB): Q&A Moratorium en garantieregeling voor kredietinstellingen

Van 1 april tot 31 december 2020 activeerde de overheid de eerste garantieregeling voor nieuwe kredieten en kredietlijnen (geen herfinancieringskredieten), die banken verstrekten aan levensvatbare niet-financiële bedrijven, kmo’s, zelfstandigen en non-profit organisaties met een maximale looptijd van 12 maanden. 

Deze maatregelen werd niet verlengd door het tweede akkoord dat de Federale Regering heeft gesloten met de financiële sector.  

Uitgebreide informatie over deze regeling kan je terugvinden op:

• de website van de Nationale Bank van België (NBB): Eerste garantieregeling.
• Belgisch Staatsblad: Wet en Koninklijk Besluit.
• De verlenging tot eind 2020 wordt geregeld door dit Koninklijk besluit dat werd gepubliceerd op 28 september 2020.

Wil je op de hoogte blijven van wijzigingen van deze maatregel én andere maatregelen in de Subsidiedatabank van VLAIO? Dat kan via de gratis Nieuwsbrief van de Subsidiedatabank.