50 ideeën voor wandelbare steden

In het rapport "Cities Alive: Towards a walking world" van Arup wordt de impact van bewandelbaarheid op het succes van een stad benadrukt. Arup ziet de bewandelbaarheid van steden als een hefboom om een aantal uitdagingen waar steden mee te maken hebben aan te pakken.

Bewandelbare steden als hefboom

In het rapport toont Arup aan dat bewandelbaarheid significante voordelen oplevert op sociaal, economisch, milieugebied en politiek vlak. Bovendien heeft bewandelbaarheid volgens het rapport een positieve impact op de gezondheid van de mens, vermindert het ongelijkheid en trekt het binnenlandse investeringen aan. 

Vooral gemotoriseerde voertuigen hebben een grote impact op de levenskwaliteit in steden en gemeenten. De dominantie van de auto bij plannings- en ontwikkelingsproces in het verleden heeft daar voor een groot stuk mee te maken. Vanuit verschillende hoeken komt nu tegengewicht vanuit de visie om de mens terug centraal te plaatsen. Dit begint bij visie en start in de praktijkuitvoering vanaf ontwerpfase. Er zijn volgens ervaringsdeskundigen dan ook ontzettend veel redenen die aantonen dat een stad of gemeente baat heeft bij een betere bewandelbaarheid. Het rapport beschrijft onder meer het positieve effect van de High Line wandelroute in New York als voorbeeld van een grootstad die doorgedreven inspanningen doet om mensen terug aan het stappen te krijgen. 

Betere steden

Om een 'wandelwereld' te creëren, hoe groot of hoe klein ook, is een doordachte aanpak én actie nodig. Het rapport reikt inzichten, acties en strategieën aan via casestudies. Zo wordt bijvoorbeeld verwezen naar Madinat al Irfan in de Marrokaanse hoofdstad Rabat, waar een comfortabele wandelomgeving is gecreëerd voor wandelaars, rekening houdend met de hoge temperaturen die ze daar kennen. Of het Marina Bay Waterfront in Singapore. Die stad werkte samen met Arup om installaties te plaatsen die fijne sprays uitstoten om de vochtigheid tegen te gaan.  

Redenen om een stad bewandelbaar te maken

Naarmate meer steden de wandelbaarheid proberen te verbeteren - van autovrije "superblokken" in Barcelona tot hittebeschermende looppaden in Dubai - en afstappen van een autocentrische wereld, worden de positieve effecten steeds meer zichtbaar. Onderzoek wijst bijvoorbeeld uit dat iemand die overschakelt van een lange pendelreis tijdens woon-werkverkeer naar een eenvoudige wandeling naar het werk, ongeveer dezelfde toename in geluksgevoel ervaart als iemand die verliefd wordt. 

Lijvig rapport boordevol inspiratie en argumenten

Het rapport onderzocht honderden cases wereldwijd om 50 voordelen van wandelbaarheid in steden te kwantificeren. Je kan het volledige rapport downloaden via de website van Arup. In ieder geval is de reeks aan voordelen zeer doeltreffend en kunnen ze bovendien gebruikt worden door bedrijfsleiders, beleidsmakers, etc. om bepaalde keuzes te onderbouwen.

1. Het helpt mensen langer te leven 

Inactiviteit is wereldwijd de vierde belangrijkste doodsoorzaak. Lichaamsbeweging daalde met 32% in de afgelopen vier decennia in de Verenigde Staten en met 45% in minder dan twee decennia in China. Voor 60-plussers kan een wandeling van slechts 15 minuten per dag het risico op overlijden met 22% verminderen. 

2. Het helpt mensen af te vallen 

Een wandeling van 30 minuten kan 100 calorieën verbranden en doet het risico op obesitas afnemen. 

3. Het vermindert het risico op chronische ziekten 

Regelmatig wandelen kan het risico op ziekten zoals diabetes type 2, hartaandoeningen en darmkanker verminderen. Inactiviteit is een primaire oorzaak van de meeste chronische ziekten. 

4. Het maakt mensen gelukkiger 

Iemand die een uur met de auto naar het werk reist, moet 40% meer verdienen om net zo gelukkig te zijn als iemand die een korte wandeling naar zijn werk maakt. Mensen die 8,6 minuten per dag wandelen, hebben 33% meer kans om een betere geestelijke gezondheid te melden. Mensen die 8,6 minuten per dag wandelen, hebben 33% meer kans op een betere geestelijke gezondheid. 

5. Het verbetert de verkeersveiligheid 

Elk jaar komen wereldwijd meer dan 270.000 voetgangers om het leven. Een beter straatontwerp en beleid dat de snelheid vermindert, kunnen uiteraard helpen het risico op ongevallen te verminderen. Alleen al het verkorten van een lange oversteekplaats kan het risico op dodelijke voetgangers met 6% verminderen. 

6. Het brengt "ogen op straat" terug 

Terwijl sommige landen investeren in beveiligingscamera's voor straten, zoals het Verenigd Koninkrijk, met 5,9 miljoen camera's in openbare ruimtes; is meer mensen aanmoedigen om te wandelen een goedkopere manier om de sociale controle te vergroten en straten veiliger te maken. 

7. Het vermindert criminaliteit 

Het aangenamer maken van straten om te wandelen, bijvoorbeeld door afval te verminderen of de snelheidslimiet te handhaven, heeft ook als bijkomend voordeel dat het de criminaliteit terugdringt. In een wijk in Kansas City daalde de criminaliteit met 74% nadat sommige straten in het weekend autovrij waren geworden. 

8. Het maakt buurten levendiger 

Dezelfde kenmerken die straten beter bewandelbaar maken, zoals een veiliger en aantrekkelijker ontwerp, zorgen ervoor dat mensen er over het algemeen meer tijd in willen doorbrengen, waardoor de buurten weer levendiger worden. 

9. Het versterkt het "gevoel van plaats" 

Door tijd te besteden aan wandelen door een buurt in plaats van autorijden, krijgen mensen een beter idee van wat de buurt uniek maakt en zullen ze eerder willen helpen om ervoor te zorgen. 

10. Het is een motor voor creativiteit 

Als een buurt bewandelbaar is, is de kans groter dat er openbare straatkunst en openluchtevenementen worden gehouden. Bovendien kunnen openbare kunst- en culturele evenementen ertoe bijdragen dat mensen naar straten worden getrokken waar ze misschien nog nooit eerder hebben gelopen. 

11. Het is universeel toegankelijk 

Hoewel niet iedereen een auto kan betalen of kan autorijden, is wandelen zo goed als voor iedereen toegankelijk. Zelfs diegenen die de metro of ander openbaar vervoer nemen, wandelen ook op sommige punten gedurende de dag. In het rapport wordt benadrukt dat het ontwerpen van voetgangersinfrastructuur voor mensen die minder mobiel zijn, ook helpt hun wandelervaring te verbeteren. 

12. Het bevordert sociale interactie 

Wandelbare straten brengen mensen samen die elkaar anders misschien niet zouden ontmoeten. In een klassiek onderzoek uit de jaren zestig waren mensen die in straten met meer autoverkeer woonden minder geneigd hun buren te kennen. 

13. Het versterkt de gemeenschapsidentiteit 

Naarmate mensen meer met elkaar omgaan op straat, bouwt dat ook een gemeenschapsgevoel op. In Ierland bleek uit een onderzoek dat mensen in wandelvriendelijke buurten 80% meer "sociaal kapitaal" hadden dan degenen die in auto-afhankelijke gebieden woonden. 

14. Het verbindt mensen van generatie op generatie 

In de VS geven millennials de voorkeur aan wandelen boven autorijden met een marge van 12%. In sommige gebieden wandelen ouderen ook vaker. Door straten beter bewandelbaar te maken, kunnen mensen van alle leeftijden, inclusief kinderen, bij elkaar worden gebracht. 

15. Het bouwt inclusiviteit op 

Verkeersinfrastructuur, zoals snelwegen, kan buurten fysiek scheiden. Betere wandelbaarheid maakt de hele stad toegankelijker voor iedereen. Voor de mensen met de laagste inkomens, die mogelijk hun baan verliezen als hun auto kapot gaat, kan het helpen zo een sociaal vangnet op te bouwen. 

16. Het stimuleert de economie 

Door buurten beter bewandelbaar te maken, stijgt het aantal mensen dat er winkelt. Voetgangers geven soms wel 65% meer uit dan automobilisten. Het stimuleert ook de werkgelegenheid. In Dublin leidde een herontworpen voetgangersvriendelijke buurt tot een toename van 300% van de werkgelegenheid. Al met al leveren fietsen en wandelen een geschat rendement op van €12 voor elke geïnvesteerde euro. 

17. Het helpt lokale bedrijven 

In Brooklyn zorgde de ombouw van een parkeerplaats tot een voetgangersplein voor een stijging van de detailhandelsverkopen met 172%. Mensen die straatmarkten in een stad bezoeken, zullen ook eerder geneigd zijn om te winkelen in winkels in de buurt. Hoe minder mensen rijden, hoe meer geld ze ook ter plaatse kunnen uitgeven. Een econoom schat dat omdat mensen in Portland (Oregon) 20% minder rijden dan de rest van het land, ze meer dan 1 miljard dollar besparen, en veel daarvan gaat voor een groot deel terug naar lokale bedrijven. 

18. Het helpt mensen creatiever en productiever te maken 

Onderzoek wijst uit dat wandelen de creatieve output met gemiddeld 60% verhoogt. Je bent ook meer geneigd om productief te zijn, het geheugen te verbeteren en betere beslissingen te nemen na het sporten. Wandelen tijdens het werk helpt ook: uit een intern onderzoek bij een groot bedrijf bleek dat mensen zich energieker, meer gefocust en meer betrokken voelden na wandelvergaderingen. 

19. Het verbetert het merk en de identiteit van een stad 

Door een stad beter bewandelbaar en leefbaarder te maken, kan deze ook een sterkere identiteit krijgen hetgeen bezoekers aantrekt. Barcelona, dat sinds de jaren tachtig heeft gewerkt aan het verbeteren van de openbare ruimte en de wandelbaarheid, heeft de afgelopen twee decennia zijn aantal jaarlijkse bezoekers met 335% zien groeien. 

20. Het verhoogt het toerisme 

Voor toeristen is wandelen een van de beste manieren om een stad te ervaren, en het verbeteren van de wandelbaarheid zorgt ervoor dat meer mensen geïnteresseerd zijn in een bezoek. In Londen zag Trafalgar Square een toename van 300% in bezoekers na de invoering van een voetgangersgebied. 

21. Het stimuleert meer investeringen 

Nadat steden hebben geïnvesteerd in wandelbare openbare ruimte, kan dit meer investeringen in hetzelfde gebied stimuleren. De High Line in New York leidde tot $ 2 miljard aan particuliere investeringen in de buurt rond het park. 

22. Het trekt de creatieve klasse aan 

Bekwame (creatieve) professionals hebben de neiging om te migreren naar wandelbare gebieden. De meest wandelbare buurten hebben een veel hoger BBP per hoofd van de bevolking en meer afgestudeerden. 

23. Het verhoogt de waarde van land en onroerend goed 

Wanneer buurten veiliger, toegankelijker en leefbaarder worden, stijgt de waarde van onroerend goed. Door een straat voetgangersgebied te maken, kunnen de huiswaarden per vierkante meter stijgen. Het is ook goed voor verhuurders, zij kunnen huurprijzen verhogen. 

24. Het activeert winkelstraten

Wandelbare buurten hebben minder kans op veel leegstaande winkelpuien. In New York City verminderde de uitbreiding van de voetgangersruimte op Union Square de commerciële leegstand met 49%. 

25. Het vermindert de kosten van verkeersopstoppingen 

Hoe meer mensen wandelen en hoe minder mensen op wegen in de file staan, hoe meer dat de economie ten goede komt. In de Bay Area verliezen bedrijven bijvoorbeeld 2 miljard dollar per jaar omdat werknemers vastzitten in een file of andere opstopping. 

26. Het bespaart geld op aanleg en onderhoud 

In tegenstelling tot het aanleggen en onderhouden van wegen duur is - de VS heeft naar schatting 3,6 biljoen dollar nodig om bestaande infrastructuur te herstellen - zijn voetpaden betaalbaarder. Investeren in voetpaden levert ook gezondheids- en luchtkwaliteitsvoordelen op die twee keer zo hoog zijn als de bouwkosten. 

27. Het verlaagt de zorgkosten 

Inactiviteit leidt tot enorme zorgkosten. De VS geven $ 190 miljard uit alleen al aan obesitas gerelateerde ziekten. 

28. Het vermindert de afhankelijkheid van niet-hernieuwbare bronnen 

Experts schatten dat de wereld misschien nog maar voor 56 jaar aan olie over heeft. Auto's verspillen fossiele energie. Wandelen daarentegen kan daadwerkelijk energie opwekken als steden energieopwekkende voetpadtegels installeren.

29. Het minimaliseert landgebruik

Voetpaden en fietspaden zijn compacter dan wegen. Ze stellen mensen ook in staat om gemakkelijk in dichtere buurten te wonen, in tegenstelling tot traditionele auto-afhankelijke buitenwijken. 

30. Het vermindert luchtvervuiling 

Op één autoloze dag in 2015 verminderde Parijs de smog in delen van de stad met 40%. Op de lange termijn kunnen voetgangers de gezondheid verbeteren naarmate de lucht schoner wordt en kan het helpen de ecologische voetafdruk van een stad te verminderen. 

31. Het vermindert omgevingsgeluid 

Met minder mensen die rijden, worden steden stiller. Op de eerste autovrije dag in Parijs daalde het geluidsniveau op hoofdwegen met drie decibel. Planten en bomen – die straten beter bewandelbaar maken – verminderen ook het omgevingsgeluid. 

32. Het helpt het microklimaat in steden te verbeteren 

Terwijl verharde wegen bijdragen aan het hitte-eilandeffect in steden, kunnen schaduwrijke, met planten omzoomde voetpaden in steden helpen om buurten gevoelig af te koelen. 

33. Het kan het waterbeheer verbeteren 

Voetpaden ontworpen met doorlatende oppervlakken kunnen helpen bij het opzuigen van water tijdens hevige regenval, waardoor de kans op overstroming verminderd. 

34. Het maakt steden mooier 

Wegen en voetpaden vormen doorgaans het grootste deel van de openbare ruimte in steden. In Chicago maken ze bijvoorbeeld 70% uit. Door de openbare ruimte beter bewandelbaar te maken - met landschapsarchitectuur, openbare kunst en andere ingrepen - wordt deze ook aantrekkelijker dan een typische weg. 

35. Het verhoogt actief ruimtegebruik 

In wandelbare  buurten maken mensen ook vaker gebruik van parken en openbare pleinen en andere buitenruimtes. In Kopenhagen, nadat de stad de afgelopen decennia voetgangersvriendelijker werd, verdrievoudigde het aantal mensen dat op pleinen zat en gebruik maakte van de stadsruimte. 

36. Het maakt beter gebruik van de ruimte 

Straten die opnieuw zijn ontworpen om beter bewandelbaar te worden, hebben ook de neiging om onderbenutte ruimte naast wegen op te nemen. In New York vond een studie 12,5 kilometer onderbenutte openbare ruimte onder verhoogde constructies. 

37. Het moedigt mensen aan om minder te rijden 

Toen Kopenhagen de hoofdstraat autovrij maakte, nam het voetverkeer in het eerste jaar met 35% toe. In veel steden is een groot aantal verplaatsingen slechts over een korte afstand, en door een beter ontwerp is de kans groter dat mensen liever wandelen of fietsen. 

38. Het bevordert het gebruik van het openbaar vervoer 

Mensen die een metro of bus gebruiken om naar hun werk te pendelen, moeten er vanaf hun huis kunnen geraken. Als ze daarvoor kunnen wandelen, is de kans groter dat ze het openbaar vervoer willen gebruiken in plaats van te rijden. 

39. Het verhoogt de doorkruisbaarheid

Wandelbaarheid kan steden ook meer "doorlatend" of gemakkelijker doorkruisbaar maken, waardoor een wandelnetwerk ontstaat dat misschien zelfs gemakkelijker te gebruiken is dan via autorijden.

40. Het overbrugt barrières 

Voetgangersinfrastructuur kan delen van de stad opnieuw verbinden die mogelijk zijn losgekoppeld door oudere infrastructuur. In Rotterdam strekt een door crowdfunding gefinancierde voetgangersbrug zich uit over een drukke weg en oude treinrails. 

41. Het maakt steden competitiever 

Wandelbaarheid is direct verbonden met leefbaarheid. Toen Melbourne zijn centrum opnieuw inrichtte voor voetgangers, zag het een toename van het aantal inwoners met 830% en werd het vijf jaar op rij door The Economist erkend als de "meest leefbare stad ter wereld". 

42. Het bouwt politieke steun op 

Nadat de burgemeester van de Spaanse stad Pontevedra in 1999 besloot om autovrij te gaan, was het publiek dol op hem: hij zit nu in zijn vijfde ambtstermijn. 

43. Het bouwt betrokkenheid op 

Naarmate mensen meer tijd buiten in hun buurt doorbrengen, is de kans groter dat ze zich verbonden voelen en zich inzetten voor het verbeteren van de stad in het algemeen. Publieke projecten met crowdfunding groeien in veel steden. De term 'placemaking' hoort hier thuis.

44. Het moedigt meer belanghebbenden aan om deel te nemen 

Elke extra 10 minuten woon-werkverkeer vermindert de betrokkenheid van de gemeenschap met 10%. In L.A., waar pendelaars 64 uur per jaar in het verkeer verspillen, bouwt de stad aan meer participatie door buren te helpen onderbenutte wegen om te vormen tot voetgangersgebieden. 

45. Het inspireert tot maatschappelijke verantwoordelijkheid 

Wandelbaarheid brengt mensen samen met andere leden van de gemeenschap, wat het verantwoordelijkheidsgevoel vergroot. Een zelfbenoemde 'superheld' voor voetgangers in Mexico-Stad, die voetgangers in de straten van de stad verdedigt, hielp bij het opbouwen van politieke steun voor het nieuwe streven van de stad naar nul verkeersdoden. 

46. Het bevordert duurzaam gedrag 

In Canada bleek uit een onderzoek dat als mensen één dag per week minder zouden rijden, dit de uitstoot van broeikasgassen met 3,8 miljoen ton per jaar zou kunnen verminderen. Naarmate steden beter bewandelbaar worden, kan dit een culturele verschuiving mogelijk maken, weg van autorijden. 

47. Het maakt steden weerbaarder

Een betere bewandelbaarheid zorgt dat steden minder vatbaar zijn voor bepaalde rampen of crisissituaties zoals olie- en gastekorten, uitvallen van bus-/of treininfrastructuur, etc.

48. Het is een hulpmiddel voor stadsvernieuwing 

Door buurten beter bewandelbaar te maken, kan stadsvernieuwing worden gestimuleerd. In Madrid leidde een bewandelbaar park langs de rivier tot investeringen in nieuwe sportgebieden, pleinen, cafés en de renovatie van historische monumenten. 

49. Het maakt flexibele micro-oplossingen mogelijk 

Een autovrije of wandelbare straat ondersteunt eerder pop-up interventies en andere goedkope(re), eenvoudige doe-het-zelf oplossingen. 

50. Het ondersteunt cultureel erfgoed 

Voetgangersgebied rond een cultureel monument kan het aantal mensen dat een bezoek brengt vergroten en kan helpen bij het ondersteunen van inspanningen voor behoud. Terwijl Beijing snel moderniseerde, besloot de stad om nieuwe bezoekers aan te trekken door verschillende oude, smalle straatjes autovrij te maken en zo een deel van de stad te redden dat anders misschien zou zijn verdwijnen.