Wekelijkse markten zijn pijlers van gemeenschapszin

De wekelijks markt is niet alleen een plaats voor handel. Het is ook een plaats voor sociale interactie, culturele uitwisseling en gemeenschapsbinding. Onderzoek benadrukt de veelzijdige impact van deze markten, variërend van de ondersteuning van lokale economieën tot het bevorderen van duurzaamheid en stedelijke ontwikkeling.

Sociaal-culturele betekenis

Markten dienen als ontmoetingsplaatsen die een unieke bijdrage leveren aan de sociale cohesie. Ze bevorderen interacties binnen de gemeenschap en fungeren als een spiegel van de culturele diversiteit van die gemeenschap. "Markten zijn meer dan alleen handelsplekken. Ze zijn het hart en de ziel van onze stad. Hier ontmoet je culturen. Onze markt versterkt de gemeenschapszin," aldus een Dietmar Bams, bezoeker van de wekelijkse vrijdagmarkt in Hasselt.

Economische impact

Lokale producenten en ambachtslieden krijgen op markten kansen die ze in winkelgebieden met hoge huurprijzen moeilijker krijgen. Ze kunnen ook direct aan consumenten verkopen, wat een positief effect heeft op de lokale economie. Daarnaast zijn markten een bron van werkgelegenheid en trekken ze toeristen aan. Ook dat is een extra bijdrage aan de economische vitaliteit van een regio.

Duurzaamheid en voedselvoorziening

Markten kunnen ook een cruciale rol spelen in het verminderen van de afstand die voedsel aflegt van boer naar consument, hetgeen een sterke vermindering van CO2-uitstoot oplevert. Ze bieden toegang tot verse en seizoensgebonden producten en fungeren als educatieve platforms over het belang van lokale en seizoensgebonden consumptie.

Stedelijke ontwikkeling 

De integratie van markten in ontwikkelingsplannen kan de leefbaarheid van stedelijke gebieden of dorpskernen met leegloop van handel aanzienlijk verbeteren. Historische markten dragen bij aan het culturele erfgoed en de identiteit van steden, wat de aantrekkelijkheid voor zowel bewoners als bezoekers verhoogt.

Innovaties en uitdagingen

In Willebroek wordt ingezet op pop-up marktkramen. Deze trend illustreert hoe markten zich aanpassen aan veranderende consumentenbehoeften en biedt ondernemers nieuwe mogelijkheden. "Deze pop-up kramen brengen een nieuwe dynamiek en trekken meer bezoekers," deelt Ilse Lenvain, schepen van Lokale Economie.
Daarnaast toont een onderzoek van de Universiteit Hasselt aan dat digitalisering en administratieve vereenvoudiging, zoals het gebruik van de tool “Merke”, de lasten voor ondernemers aanzienlijk kunnen verlagen, waardoor de efficiëntie van marktoperaties toeneemt. Lokaalmarkt biedt dan weer een innovatief model via rechtstreekse verkoop van boer aan consument, gecombineerd met een sterke focus op gemeenschapsbeleving en klantentevredenheid. Dit model onderstreept het potentieel van markten om aan te sluiten bij hedendaagse consumentenwensen.

Antiekmarkt Tongeren

In Tongeren, de eerste stad van België, wordt de beroemde antiekmarkt vernieuwd onder de noemer "Antiekmarkt Tongeren 2.0". Dit innovatieve plan is gericht op het aanpakken van diverse uitdagingen waar de markt mee te maken heeft. Het gaat dan bijvoorbeeld over de wisselende aanwezigheid van standhouders, de kwaliteitscontrole van de aangeboden waren en de algehele promotie van de markt. Schepen van Economie, Krijn Henrotte, licht toe: "We introduceren een kwaliteitscharter en een beloningssysteem voor trouwe standhouders, evenals een nieuw logo om de herkenbaarheid te vergroten en onze markt beter te promoten." Daarnaast komen er themamarkten. De stad plant ook meer in te zetten op sociale media om nieuwe bezoekers aan te trekken en de markt een frisse, moderne uitstraling te geven. Door de verkoop van de Eburonenhal zal het plan ook moeten voorzien in nieuwe, overdekte locaties om de antiekhandelaars te huisvesten. Dit alles maakt deel uit van een brede aanpak om de antiekmarkt, die een cruciale rol speelt in de lokale economie en toerisme, te revitaliseren en te zorgen voor haar voortbestaan en bloei in de toekomst.

Toekomstperspectieven

De toekomst van wekelijkse markten ziet er veelbelovend uit, mits er voortdurend wordt gezocht naar innovatieve oplossingen voor uitdagingen zoals het vinden van geschikte locaties en het aantrekken van nieuwe generaties bezoekers en deelnemers. Het vermogen van markten om zich aan te passen en te evolueren is cruciaal voor hun succes en relevantie in het veranderende stedelijke landschap. In een tijd waarin duurzaamheid, lokaal ondernemerschap en gemeenschapsgevoel steeds belangrijker worden; blijken wekelijkse markten een onmisbare schakel in de keten van lokale economieën en culturen. Ze zijn niet alleen handelsplekken maar ook levendige ontmoetingsplaatsen die bijdragen aan de veerkracht en vitaliteit van steden en gemeenten.