Doelstelling 

Cross-, multi-, inter- of transdisciplinair onderwijs: what’s in a name? Met het interactief leerevent ‘Ondernemend leren over disciplines heen’ brengen we docenten en professionals samen om kennis en kunde te delen en nieuwe inzichten en praktijken te ontwikkelen rond het thema discipline overschrijdend leren en werken in hoger onderwijs. We leren samen actief over de bouwstenen die daarbij bepalend zijn. Welke zijn de randvoorwaarden en ontwerpprincipes die discipline overschrijdend hoger onderwijs impactvol maken? 

Ben je een docent, professor, onderwijsontwikkelaar, lid van directie of staf, onderzoeker,… kortom professional in het hoger onderwijs? 
Geloof je in de waarde die ondernemend leren over disciplines heen kan hebben voor studenten? Wil je ondernemend leren over disciplines heen (nog meer) in jouw leer- en lespraktijk integreren? 

Programma 

De dag is opgebouwd rond de bouwstenen voor discipline overschrijdend leren, die in werksessies vorm krijgen. Deze vorm van onderwijs wordt doorgaans als ‘integrative learning’ benoemd: het vermogen om verbanden te leggen tussen ideeën en ervaringen, over het basiscurriculum heen, dit te leren synthetiseren en over te dragen naar situaties binnen en buiten de opleiding en campus. Welke pedagogische en didactische ontwerpprincipes, vormen van meten en evalueren, curriculaire randvoorwaarden en onderwijsproces-condities bestaan er – of dienen ontworpen te worden – om hieraan tegemoet te komen? 

Ontvangst met koffie vanaf 08:30. 

09:30 – 10:15  Verwelkoming en situering door curator Filip Burgelman (Thomas More) 
10:30 – 12:15  Werksessies deel 1 
12:30 – 13:30  Lunch en netwerkmoment 
13:45 – 15:15  Werksessies deel 2 
15:30 – 16:00  Gezamenlijke afronding van de dag  
16:00 – 17:00  Afsluitende receptie en netwerkmoment 

Deelname is gratis

Meer info over het volledige professionaliseringstraject

Werksessies 

De werksessies zijn actief en interactief van opzet en worden parallel georganiseerd, éénmaal in de voormiddag en éénmaal in de namiddag. Je kan deelnemen aan maximaal 2 werksessies. Uitzondering hierop is de werksessie ‘VLAJO Innovatiekamp’ die over de hele dag loopt.

Voor sommige werksessies wordt de deelname beperkt.

De presentaties van de werksessies vind je terug onder 'Documentatie'.

>> VLAJO Innovatiekamp

Vraag jij je af hoe je interdisciplinair samenwerken bij je studenten kan stimuleren? Wil je hier graag meer op inzetten maar weet je niet goed hoe je hiermee aan de slag kan gaan in je eigen onderwijspraktijk? 

Schrijf in voor het innovatiekamp over 'ondernemend leren over de disciplines heen'. Tijdens dit innovatiekamp word je uitgedaagd om samen met de andere deelnemers na te denken over hoe je ondernemend leren over de disciplines heen bij je studenten meer kan stimuleren. Het topic zal vanuit verschillende invalshoeken zoals werkvormen, evaluatievormen, werkplekleren... benaderd worden. Gezamenlijk bedenken we nieuwe, creatieve oplossingen en mogelijkheden die je nadien terug mee kan nemen naar de eigen onderwijspraktijk.

We streven naar een gemengde en diverse groep deelnemers; naast docenten zijn beleidsmakers, onderwijskundigen en studenten ook welkom !
Deze workshop loopt over de hele dag en gaat door vanaf 20 personen.

Uitgewerkt door: Julie Vanstraelen, Yves Exelmans en Kristof Ooms (Vlajo)

>> Interdisciplinaire Ademruimte 

In deze workshop krijg je (letterlijk) ademruimte door een beetje verse buitenlucht en een bom van inspirerende en triggerende vragen rond het thema interdisciplinair werken en leren.

Op een ontspannen manier, in groepjes van een zestal deelnemers, verken je het thema, krijg je stof tot nadenken en sparren... en ben je na een stevige dosis schermtijd ook gewoon gezellig samen buiten.
Deze workshop is een wandeling. Gepast vestimentaire uitrusting voor een wandeling van iets meer dan een uur is wenselijk. 

Uitgewerkt door: Annemie Soetewey, Silke Goyvaerts, Dries Wijckmans en Elke Vlietinck (Karel de Grote Hogeschool)

>> Hoe kan Service-learning studenten vormen tot ‘agents of social change’?

Service-learning is een ervaringsgerichte onderwijsvorm die studenten uitdaagt om buiten de muren van hun hogeronderwijsinstelling en discipline te treden en een actieve rol op te nemen in een reële maatschappelijke context. Via een engagement dat vertrekt vanuit gemeenschapsgestuurde noden en de daaraan gekoppelde kritische reflectie ontdekken en ontwikkelen studenten hun eigen agency in structurele maatschappelijke verandering. In deze sessie nemen we aan de hand van praktijkvoorbeelden dit bewustwordingsproces onder de loep en identificeren we samen een aantal bouwstenen om studenten via Service-learning tot sociaal geëngageerd leider- en ondernemerschap te inspireren.

Uitgewerkt door: Nils De Winter en Sara Vantournhout (KU Leuven)

>> Ontdek de Wicked Architect in jezelf!

Eerst brengen we een theoretisch kader over complexe uitdagingen (wicked problems). We bespreken hoe onze maatschappij daar momenteel mee omgaat en hoe we daar eigenlijk best mee zouden omgaan.
Kunnen omgaan met ambiguïteit, onzekerheden en complexiteit zijn immers belangrijke competenties bij ondernemend gedrag.

In duo’s gaan de deelnemers in spelvorm op zoek naar de docent/wicked architect in zijn/haar lespraktijk, waardoor begrippen als systeemdenken en paradigma shifts, die dimensies zijn van ‘wicked problems’, tastbaar en concreet worden.

Maximum capaciteit: 20 deelnemers.

Uitgewerkt door: Grete Gysen, Veronique Debeys, Ilse Van den Berckt en Lotte Ovaere (UCLL)

>> Naar een leerlijn voor interdisciplinair werken

Onderwijs uitbouwen dat inzet op studenten interdisciplinair leren samenwerken is een heel complex samenspel van heel wat vormelijke, inhoudelijke, didactische en organisatorische elementen. Om deze complexe realiteit overzichtelijk te maken, ontwikkelden we een kader met 7 kernelementen van onderwijs voor interdisciplinair samenwerken. Doorheen de sessie vullen we samen met de deelnemers dit kader in aan de hand van eigen praktijkvoorbeelden.

Deelnemers aan de sessie hebben idealiter al een vak of opleiding voor ogen waarin ze interdisciplinair aan de slag willen gaan.

Maximum capaciteit: 12 deelnemers.

Uitgewerkt door: Elien Sabbe en Bram Pynoo (VIVES)

>> Hoe ontwerpen we een curriculum dat een student voorbereidt als duurzame ondernemer? 

Waar ligt het kruispunt tussen duurzaamheid, ondernemen en multidisciplinair leren? Hoe implementeer je duurzaamheid in een opleiding rond business management? Met deze vraag van VIVES ging Duurzaam Educatiepunt Hoger Onderwijs aan de slag. In een intensief ontwerptraject ontstond een leerlijn die VIVES nu verder uitwerkt en werd het profiel van de duurzame ondernemer uitgetekend. En weinig verrassend: die moeten kunnen samenwerken over disciplines heen!

Met deze informatie gaan we aan de slag. We bespreken samen het profiel van een duurzame ondernemer en doen een oefening hoe dit te implementeren in jouw curriculum. Aangezien duurzame, ondernemende competenties voor alle richtingen belangrijk zijn, is dit profiel breder toepasbaar dan enkel voor economie en business richtingen. Tenslotte doen we kort uit de doeken hoe wij als dienst jullie kunnen helpen indien jullie gelijkaardige stappen als VIVES willen nemen.

Uitgewerkt door: Yolan Gielen (Duurzaam Educatiepunt – Departement Omgeving)

>> Hoe evalueer je leerprocessen in de context van interdisciplinair leren?

In deze sessie gaan we door op hoe we leerprocessen in de context van interdisciplinair ondernemend leren opvolgen en evalueren.
Vandaag de dag zijn er heel wat tools voorhanden die de evaluatie- en feedbackpraktijk van docenten en studenten kunnen ondersteunen. In deze workshop worden twee ervan kort voorgesteld; LoopMe en CompassMe. 
We laten je kennismaken met deze instrumenten als een middel om ondernemende en inhoudelijke doelen te bereiken, niet als doel op zich. Het is van belang om ze flexibel te kunnen hanteren en op maat te maken van de leercontext waarin ze ingezet worden; er is geen ‘one size fits all’ in deze. We geven graag enkele helpende inzichten mee die docenten kunnen helpen om tot een ondernemende leercontext te komen. Tegelijk pakken we ook enkele “belemmerende overtuigingen” vast.

CompassMe is een digitale evaluatietool, ontwikkeld door Vlajo, die het mogelijk maakt om (ondernemende) competenties en kwaliteiten van en mét leerlingen in kaart te brengen en groeigericht te evalueren. Het zet daarbij bewust in op eigenaarschap van de leerling voor zijn ontwikkelproces via zelfevaluaties en reflectiemomenten. Hoewel CompassMe werd ontwikkeld voor secundair onderwijs, kan het inspirerend en leerrijk zijn voor het hoger onderwijs.

LoopMe is een instrument in de cloud dat via pc, tablet of smartphone kan gebruikt worden en wordt ingezet bij actiegerichte learning-by-doing – leerprocessen tussen student(en) en docent. Het leerproces wordt verhelderd en verdiept doordat via het instrument, leerverwachtingen uitgeklaard worden, de docent leerpunten onder de aandacht kan brengen en de student zijn eigen leerdoelstellingen opvolgt en documenteert. LoopMe werd ontwikkeld op basis van onderzoek van Chalmers University of Technology waarbij onderzocht werd wat cruciaal is in een opleiding opdat er door grotere groepen effectief geleerd en ontwikkeld wordt.

Maximum capaciteit: 60 deelnemers.

Uitgewerkt door: Bart Derre (Hogeschool Gent) en Katrien Goossens (Vlajo)

>> Liberal Arts and Sciences, een inspirerend model van doorgedreven integratie

Kan een geheel opleidingstraject een positief antwoord bieden op de behoeften aan creativiteit, kritisch denken, innovatievaardigheden, ondernemend samenwerken in de maatschappij en kenniseconomie? Kan ze bijdragen aan het ontwikkelen van de zelfstandige positie van de student in de wereld en het bewustzijn dat iedereen blijvend in staat is daar richting aan te geven ? 
 
University College Maastricht formuleert een antwoord op deze vragen in hun Liberal Arts and Sciences Honours College dat driejarig, gepersonaliseerd interdisciplinair bachelor onderwijs verzorgt. 
Je krijgt in deze opleiding een alternatieve kijk op de organisatie van kennis, geschikt om te voldoen aan de eisen van maatschappelijke, economische, duurzame en technologische ontwikkelingen. Ze is geworteld in de interdisciplinaire studie en toepassing van de natuurwetenschappen, sociale wetenschappen, kunst en geesteswetenschappen. Alle studenten selecteren een belangrijk aandachtsgebied om diepgaand te leren, terwijl ze ook lessen volgen in een reeks bijkomende disciplines om hun perspectief te verbreden, nieuwe verbindingen te leggen en nieuwe mogelijkheden te ontdekken.

In de workshop gaan we in gesprek over de beperkingen van het traditionele onderwijs en de zin (en onzin) van Liberal Arts and Sciences. Daarbij kunnen bijvoorbeeld zaken aan bod komen over waarom interdisciplinariteit en een persoonlijk curriculum belangrijk zijn

Uitgewerkt door: Teun Dekker (University College Maastricht)

Partners 

De SOHO! Leerdag 2022 is een initiatief van het Agentschap Innoveren & Ondernemen i.s.m. VLAJO, Unizo Onderwijs & Ondernemen en de werkgroep SOHO!traject van het Forum Ondernemend Hoger Onderwijs met Filip Burgelman, Cathy Carlier, Annemie Soetewey, Tine Van Lommel, Inge Verhaegen, Julie Vanstraelen, Robrecht Van Goolen, Yolan Gielen, Sylvie Canoot, Nele Lintermans, Johan Poisquet en Reineke Vandevenne.