Maatschappelijke uitdagingen

Mobiliteit is deel van ons dagelijkse leven, zowel voor burgers als bedrijven, en er zijn heel wat maatschappelijke uitdagingen verbonden aan hoe we ons verplaatsen. Iedereen stond wel al eens in de file (of beter: was deel van de file). Files zijn niet alleen tijdverspilling: ze kosten ook nog eens heel wat. Berekeningen schatten dat ze ons in 2022 zo’n 4,8 miljard euro hebben gekost (Belgian Mobility Dashboard). We staan er als bedrijf niet vaak genoeg bij stil dat deze verborgen kosten in de prijzen vervat zitten van onder andere levering en transport. 

Er zijn ook nog steeds heel wat sterfgevallen en gewonden te betreuren in het verkeer: maar liefst 2.671 doden en zwaargewonden in het Vlaamse Gewest in 2022. Bovendien is transport goed voor zo’n 21% van de totale Vlaamse CO₂-uitstoot (VMM) en een van de voornaamste bronnen van fijnstof en schadelijke stikstofoxiden. Daarnaast is transport een bron van geluidsoverlast en vergt het een substantieel deel van onze publieke ruimte en beschikbare grondstoffen.

Gelukkig zijn er heel wat acties die we kunnen nemen om ons transport te verduurzamen. De Vlaamse mobiliteitsvisie 2040 is een participatief uitgewerkte visietekst die het kader geeft voor mobiliteitsbeslissingen op Vlaams, lokaal en vervoerregio niveau. Hierbij streven we tegen 2050 naar nul verkeersslachtoffers, nul emissies, vlotte en naadloze mobiliteit en een daling van de materiaalvoetafdruk van mobiliteit met 60%. Dit ligt in lijn met de Europese Green Deal.

Voor bedrijven zitten er opportuniteiten in deze transitie, want er ontstaat vraag naar nieuwe producten en diensten, zoals deelsystemen of infrastructuur voor elektrisch transport. Niets doen kost bovendien ook geld: Europese wetgeving is goedgekeurd om uitstoot van broeikasgassen door wegtransport betalend te maken via een uitbreiding van het Emissions Trading System. Je neemt dus best tijdig je transportactiviteiten onder de loep… En wie weet draag je zo binnenkort ook bij aan een hogere levenskwaliteit voor iedereen!

Hoe ga je er als onderneming mee aan de slag?

De mobiliteitstransitie heeft heel wat facetten en als bedrijf zijn er dan ook heel wat mogelijkheden:

• Goederentransport gaat richting elektrificatie en groene energiedragers. Bekijk de opties die voor jou van toepassing zijn, gaande van elektrische bestelwagens, fietsleveringen, spoortransport tot het implementeren van innovatieve logistieke concepten
• In het mobiliteitsbeleid van je bedrijf of organisatie kunnen fiets en openbaar vervoer (nog meer) gestimuleerd worden, inclusief de nodige voorzieningen voor fietsen en fietsers. Ook het parkeerbeleid kan hier een bruikbare hefboom zijn
• Thuiswerk biedt mogelijkheden voor werknemers om, afhankelijk van de specifieke situatie, woon-werkverkeer uit te sparen. Naast hopelijk een verhoging van welzijn en productiviteit
• Bij de locatiekeuze van een bedrijfssite kan je rekening houden met de bereikbaarheid met openbaar vervoer of fiets. Dezelfde afweging geldt ook voor evenementlocaties
• Je kan laadinfrastructuur voor elektrische wagens voorzien op je bedrijfssite
• Er zijn heel wat autodeelsystemen als alternatief voor eigen wagens. Deze systemen kunnen gebruiksvriendelijker, goedkoper en betrouwbaarder zijn
• Digitale oplossingen, zoals artificiële intelligentie, of het gebruik van data kunnen het beheer van je mobiliteitsoplossingen vereenvoudigen en optimaliseren

Nagenoeg elk bedrijf kan actie ondernemen. De vraag naar duurzame mobiliteitsoplossingen groeit bovendien en dit biedt kansen voor de uitbouw van nieuwe producten en diensten.

Vlaams beleid

Mobiliteitsvisie 2040

Onze samenleving verandert in snel tempo. Klimaat, politiek, economie of een gezondheidscrisis beïnvloeden de manier waarop we ons verplaatsen. De Vlaamse overheid keurde in 2021 de mobiliteitsvisie 2040 definitief goed. Die blik op de toekomst zal dienen als leidraad voor onze mobiliteitsbeslissingen vandaag en de komende 20 jaar. 

Vlaams actieplan intelligente transportsystemen (ITS)

In het ITS-actieplan werd een visie uitgewerkt over hoe deze technologische innovaties te stimuleren en op een geharmoniseerde en maatschappelijk verantwoorde manier uit te rollen. Deze visie werd opgebouwd rond vijf waarden: duurzaamheid, veiligheid, bereikbaarheid, toegankelijkheid/sociale inclusie, intelligentie.

Visie goederenvervoer

De visienota goederenvervoer geeft richting aan het goederenvervoerbeleid in Vlaanderen.  Om vandaag, morgen en overmorgen Vlaanderen als logistieke hotspot te versterken moeten we vandaag aan de slag.  Want dat is nodig. Heel wat (mobiliteits)visies onderbelichten goederenvervoer. Daar willen we verandering in brengen. We mikken daarbij heel hoog: we willen een bereikbare regio en een veilig transportsysteem mét een minimale ecologische voetafdruk.

Decreet Basisbereikbaarheid

Met het decreet basisbereikbaarheid zet Vlaanderen in op een efficiënter, duurzamer en flexibeler openbaar vervoer, afgestemd op ons fiets- en wegennetwerk. Centraal hierbij staat combimobiliteit, waarbij we vlot overstappen of goederen overslaan tussen verschillende modi. Zo zijn bijvoorbeeld scholen, ziekenhuizen of bedrijventerreinen vlot bereikbaar voor iedereen. De 15 Vlaamse verroerregio’s leggen dit vast in regionale mobiliteitsplannen.

Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen

Het verkeersveiligheidsplan Vlaanderen is een vijfjaarlijks actieplan dat richting geeft aan het Vlaamse verkeersveiligheidsbeleid. In dit plan staat de actieve weggebruiker centraal. De verkeersveiligheidscijfers bij die doelgroep evolueren minder goed. Daarom worden voetgangers en fietsers voorop geplaatst.

Vlaams energie en klimaatplan

Het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) 2021-2030 is een transversaal beleidsplan en vormt een belangrijke basis voor het Vlaams energie- en klimaatbeleid voor de periode 2021-2030. Gezien transport verantwoordelijk is voor ongeveer 21% van de CO₂-uitstoot zijn hier ook een reeks maatregelen in opgenomen.