De btw of de belasting op de toegevoegde waarde is een belasting op het verbruik waarbij de eindgebruiker de belasting betaalt. 

Elke btw-plichtige moet aan zijn klanten btw aanrekenen. Het normaal btw-tarief bedraagt 21%. Bepaalde activiteiten vallen onder lagere tarieven: 6% en 12%. Het tarief van 6% geldt voor oa bepaalde renovatiewerken, landbouwproducten, bepaalde voedingsmiddelen, alcoholvrije dranken en bepaalde geneesmiddelen.

Het btw-tarief van 12% geldt onder meer voor steenkool, abonnementen op betaaltelevisie en catering die direct verbruikt wordt. Op de website van de federale overheid kan je de volledige lijst raadplegen. 

Als zelfstandige ondernemer ben je in de meeste gevallen btw-plichtig. Dat betekent dat je btw aanrekent op de facturen voor je klanten . Maar je hebt ook recht op btw-aftrek als btw-plichtige zelfstandige. Je hoeft geen btw te betalen op goederen of diensten die je voor je eigen zaak aankoopt. Is het bedrag van de btw op je aankopen hoger dan op je verkopen, dan krijg je dus terug van de btw. Bij starters komt dit soms voor doordat je in het begin vaak meer investeert dan verkoopt. Omdat startende ondernemers soms geconfronteerd worden met liquiditeitsproblemen, is het mogelijk om vanaf januari 2020 te genieten van een versnelde teruggave (binnen één maand na de periodieke aangifte). Meer informatie vind je terug op de website van FOD financiën. 

Ben je btw-plichtig?

Als je onderneming op regelmatige en zelfstandige basis als economische activiteit goederen levert of diensten verstrekt die in het Btw-Wetboek worden omschreven, dan ben je btw-plichtig. 

Sommige activiteiten zijn vrijgesteld van btw-plicht (bv. bepaalde socio-culturele activiteiten, financiële verrichtingen, handelingen in de medische sector).  De volledige lijst van de vrijgestelde activiteiten kan je nalezen in artikel 44 van het btw-wetboek.

Om je btw-nummer te activeren, meld je je met je ondernemingsnummer aan bij de btw-administratie van jouw regio. Dit moet je doen voor de start van je activiteit. Je kan dit ook tegen betaling door het ondernemingsloket laten doen.

Er zijn verschillende btw-stelsels, namelijk het normale en forfaitaire stelsel. Je kan aan het bestuur van de btw vragen om over te gaan van het ene aangiftestelsel naar het andere. Als dit wordt toegestaan, gaat het in op 1 januari van het jaar na de aanvraag.

Gemengde btw-plicht

Gemengde btw-plicht ontstaat wanneer je zowel handelingen verricht die zijn onderworpen zijn aan btw, als handelingen die zijn vrijgesteld van btw. De gevolgen van de gemengde btw-plicht zijn vooral van belang voor het recht op aftrek. Iedere btw-plichtige heeft recht op aftrek van de btw die hem aangerekend wordt op zijn inkomende facturen, op voorwaarde dat die inkomende facturen betrekking hebben op een activiteit die onderworpen is aan btw. Meer informatie hierover kan je nalezen op de website van de FOD Financiën. 

Het gewone of normale btw-stelstel

De verplichtingen in het gewone of normale btw-stelsel zijn:

• uitschrijven van een factuur bij levering van producten of diensten. Er is meestal geen factuur vereist bij levering aan particulieren voor hun privégebruik. Je moet deze verrichting dan wel opnemen in het dagontvangstenboek
• maandelijks aangifte van alle verrichtingen. Als je jaaromzet, exclusief btw, minder dan € 2.500.000 bedraagt, kan je kwartaalaangiftes doen
• bijhouden van een boek voor inkomende facturen, een boek voor uitgaande facturen en een dagontvangstenboek
• jaarlijks indienen van een btw-listing
• bij de aanvang, wijziging of stopzetting van de activiteit van je onderneming moet je aangifte doen

Het forfaitaire btw-stelsel

Met een aantal sectoren en beroepen heeft de btw-administratie een akkoord gesloten om de omzet forfaitair te belasten. De omzet van deze btw-plichtigen wordt forfaitair berekend op basis van hun aankopen of hun uurtarieven. 

Deze regeling wordt afgeschaft op 1 januari 2028. Starters kunnen nog voor deze regeling kiezen tot 1 januari 2022.

Welke voorwaarden zijn er voor het forfaitaire btw-stelsel?

• de jaaromzet, exclusief btw, mag niet hoger zijn dan € 750.000
• het zijn fysieke personen, vennootschappen onder firma, gewone commanditaire vennootschappen of bvba’s/bv's
• minstens 3/4 van de omzet komt uit handelingen waarvoor het niet verplicht is een factuur uit te schrijven
• tot een toegelaten sector of beroep behoren 

Toegelaten sectoren/beroepen forfaitair btw-stelsel

• apothekers
• bakkers, brood- en banketbakkers
• caféhouders
• consumptie-ijsbereiders
• exploitanten van frietkramen
• foornijveraars
• herenkappers, dameskappers, heren- en dameskappers
• kleinhandelaars in diverse textiel- en lederwaren
• kleinhandelaars in kranten en tijdschriften
• kleinhandelaars in levensmiddelen
• kleinhandelaars in zuivelproducten en melkventers
• schoenherstellers
• slagers en spekslagers 

Welke verplichtingen heeft het forfaitaire btw-stelsel?

• je moet geen dagontvangstenboek bijhouden
• kwartaalaangiftes, aangevuld met een rekenblad waarop de forfaitaire btw wordt berekend. De btw die je aan leveranciers betaalde, kan je daarvan aftrekken
• jaarlijks een btw-listing indienen

Btw voor kleine ondernemingen - vrijstellingsregeling

Kleine ondernemingen zijn vrijgesteld van (bijna) alle btw-formaliteiten behalve als ze kiezen voor de gewone of forfaitaire regeling.

Wanneer ben je voor de btw-wetgeving een kleine onderneming?

Als je jaaromzet minder is dan € 25.000 (exclusief btw). Sommige handelingen zijn uitgesloten van de vrijstellingsregeling o.a. uitvoeren van werken in onroerende staat en uitbaters van eetgelegenheden/catering die een ticket van een geregistreerde kassa moeten uitreiken aan hun klanten).

Welke gevolgen en verplichtingen heeft de vrijstellingsregeling?

Om de jaaromzet vast te stellen, moet je een vereenvoudigde boekhouding voeren. De dagontvangsten schrijf je in een dagontvangstenboek. De inkomende en uitgaande facturen moet je nummeren en in volgorde bewaren.

Een kleine onderneming die een vrijstelling heeft aangevraagd:

• mag geen btw aanrekenen
• moet geen btw-aangiftes doen
• mag geen btw aftrekken voor beroepsaankopen, -kosten en -investeringen
• moet op de uitgereikte facturen vermelden ‘kleine onderneming onderworpen aan de vrijstellingsregeling - btw niet toepasselijk’
• moet geen jaarlijkse listing indienen wanneer je geen klanten hebt met een Belgisch btw-nummer of je klanten hebben wél een Belgisch btw-nummer maar je jaarlijkse omzet per klant met een Belgisch btw-nummer bedraagt niet meer dan € 250.

Elektronische aangifte

Alle zelfstandigen, kmo’s en grote ondernemingen kunnen hun periodieke aangifte elektronisch indienen. De elektronische btw-aangifte verloopt via Intervat, een e-service toepassing van de FOD Financiën. Er kan een uitzondering gemaakt worden voor ondernemingen die kunnen aantonen dat ze niet over de nodige computerinfrastructuur beschikken. Sinds 1 april 2017 moeten niet langer kwartaalvoorschotten op btw betaald worden.  Je moet enkel nog één voorschot eind december betalen over de omzet die tot dan gerealiseerd werd.

Via MyMinfin Pro heeft iedere btw-plichtige een zicht op zijn btw-rekening-courant met zijn kredieten en betalingen bijgewerkt tot op de dag van consultatie.

Meer info

Federale Overheidsdienst Financiën - Contactcenter: 02 572 57 57

Website: financien.belgium.be