Kinderopvang: subsidies van Agentschap Opgroeien (Kind & Gezin)

Baby's en peuters

De subsidies zijn gekoppeld aan opdrachten en voorwaarden. Elke organisator van kinderopvang die deze opdrachten opneemt en aan de voorwaarden voldoet, komt in principe in aanmerking voor de subsidie. Meer info in dit document op de website van Kind en Gezin: Subsidies voor kinderopvang van baby's en peuters  

De basissubsidie, de subsidie voor inkomenstarief en de plussubsidie werken zoals een trap. Wie de subsidies van een hogere trede krijgt, krijgt ook de subsidies van de lagere trede(s) en moet ook aan de voorwaarden voor die lagere trede(s) voldoen.

De basissubsidie kan aangevraagd worden voor kinderopvang met:

• een vergunning en dus voldoet aan de vergunningsvoorwaarden;
• minstens 220 openingsdagen (voor gezinsopvang met maar 1 locatie zijn dit minstens 180 dagen);
• actieve kennis van het Nederlands voor alle kinderbegeleiders.

De subsidie voor inkomenstarief is mogelijk voor kinderopvang waar:

• gezinnen een prijs betalen op basis van het inkomen;
• kinderen van bepaalde gezinnen voorrang krijgen.

De plussubsidie is mogelijk voor kinderopvang:

• die kwetsbare gezinnen ondersteunt;
• waar kinderen van deze gezinnen voorrang krijgen en minstens 30% van de opgevangen kinderen uitmaken.

Naast deze subsidies opgenomen in het trappensysteem zijn ook nog volgende subsidies mogelijk:

De subsidie voor inclusieve opvang is voor opvang van kinderen met een specifieke zorgbehoefte samen met kinderen zonder specifieke zorgbehoefte. Zowel individuele inclusieve opvang (vergunning volstaat) als structurele inclusieve opvang (minstens subsidie voor inkomenstarief nodig) is mogelijk, evenals een subsidie voor een Centrum voor Inclusieve opvang.

De subsidie flexibele gezinsopvang is bedoeld voor kinderopvang op atypische openingsmomenten in een gezinsopvang. Ze geldt ook voor samenwerkende aangesloten onthaalouders. De organisator heeft een subsidie inkomenstarief.

De subsidie voor ruimere openingsmomenten in groepsopvang (ROM): deze subsidie is voor kinderopvang op atypische openingsmomenten in groepsopvang. De organisator heeft minstens een basissubsidie.

De subsidie voor dringende kinderopvang in groepsopvang (DOP): dit is een subsidie voor de groepsopvang om een plaats vrij te houden voor een gezin dat binnen de maand behoefte heeft aan kinderopvang. De organisator heeft minstens een subsidie voor inkomenstarief.

Schoolkinderen

Lokale besturen krijgen de regierol rond 'buitenschoolse opvang en activiteiten', afgekort BOA, in handen. Als je opvang voor kleuters en/of lagere schoolkinderen organiseert of wil organiseren, ben je een belangrijke partner in dit verhaal. Tot 31 december 2025 loopt er een overgangstermijn. Tijdens deze overgangstermijn behouden organisatoren van buitenschoolse opvang met een subsidie van Opgroeien, deze subsidie. Deze worden transitiesubsidies genoemd. Na afloop van de overgangstermijn, op 1 januari 2026, worden deze subsidies stopgezet. Vanaf dat moment zullen lokale besturen kleuteropvang subsidiëren, binnen het lokaal beleid rond buitenschoolse opvang en activiteiten. Voor meer info zie Opgroeien > buitenschoolse opvang en activiteiten > organisator buitenschoolse opvang.

In trap 0 zitten alle initiatieven die geen enkele subsidie van Opgroeien ontvangen (tenzij eventueel de subsidie voor individuele inclusieve opvang). Wie in trap 1 zit, krijgt een basissubsidie. In trap 2 komt daar nog de subsidie voor inkomenstarief bij en in trap 3 de plussubsidie. Wie tot een bepaalde trap behoort, krijgt ook de subsidie van de lagere trappen.

Hou er rekening mee dat je niet automatisch recht hebt op subsidies. Deze moeten aangevraagd worden. De subsidies voor individuele inclusieve opvang kan je het hele jaar aanvragen. Ook de basissubsidie kan op elk moment aangevraagd worden binnen het beschikbare budget, maar voor de toekenning van de andere subsidies zal het agentschap Opgroeien een oproep doen. Heb je een oproep ontvangen (via nieuwsbrief, website of e-mail), ga dan eerst na of je voldoet aan de criteria om in aanmerking te komen voor bijkomende subsidies. De plaatsen worden verdeeld op basis van programmatieregels die bij die oproep bekend gemaakt worden. Als er onvoldoende budget is om iedereen een subsidie te geven, worden de nieuwe middelen ingezet in regio’s waar de nood het hoogst is. Ze worden volgens een spreidingssleutel en vooraf bepaalde criteria verdeeld.

De subsidiebedragen zijn verschillend voor gezinsopvang en groepsopvang. Agentschap Opgroeien betaalt de meeste subsidies op basis van een voorschot en een saldo. 

De organisator ontvangt elk kwartaal een voorschot. Na het kalenderjaar komt er een afrekening. Een rechtzetting is mogelijk als de berekening gebeurde op basis van foutieve gegevens.

De bedragen voor de basissubsidie, de plussubsidie en de subsidie voor structurele inclusieve opvang bestaan uit een vast bedrag per gesubsidieerde kinderopvangplaats per jaar.

De bedragen voor de subsidie inkomenstarief bestaat uit twee delen, een gedeelte is gelinkt aan de geleverde kinderopvangprestaties, een gedeelte is gelinkt aan de gemiddelde leeftijd van de kinderbegeleiders.

De subsidie voor individuele inclusieve opvang wordt verstrekt per dag dat het kindje met een specifieke zorgbehoefte opgevangen wordt.

Meer info omtrent de subsidievoorwaarden en de berekening van de subsidies in dit document op de website van Kind en Gezin: Subsidies voor kinderopvang van baby's en peuters.

Voor een overzicht van de subsidiebedragen zie professionelen > kinderopvang > subsidies en financieel > overzicht van de subsidies en bedragen.

Je kan als (toekomstige) organisator van opvangplaatsen voor baby's en peuters met vrije prijs, een basissubsidie aanvragen voor plaatsen opgestart na 1 april 2021. Deze subsidie kan je op elk moment aanvragen, tot agentschap Opgroeien bekendmaakt dat het budget is opgebruikt. Het budget voor nieuwe plaatsen met basissubsidie wordt voor elk kalenderjaar opnieuw beslist en vastgelegd door de Vlaamse Regering. 

Nieuwe subsidies inkomenstarief en voor de plussubsidie zijn enkel mogelijk wanneer de Vlaamse regering hiervoor budget vrijgeeft. Dan doet agentschap Opgroeien een oproep op de website en in de nieuwbrief Kinderopvang. De beschikbare middelen zullen dan verdeeld worden tussen de aanvragers aan de hand van programmatiecriteria. Er zal m.a.w. een afweging gemaakt worden tussen de vraag in de gemeente of de regio en het reeds beschikbare aanbod. Met deze middelen kunnen zowel volledig nieuwe plaatsen als overgangen van plaatsen van een lagere naar een hogere subsidietrap worden gecreëerd.

Ook de subsidie voor ruimere openingsmomenten en voor dringende kinderopvang in groepsopvang wordt toegekend op programmatiebasis. Voor de creatie van structurele inclusieve opvangplaatsen zal het agentschap Opgroeien een oproep lanceren indien de Vlaamse Regering hiervoor de nodige financiële middelen ter beschikking stelt. 

Om op de hoogte te blijven van eventuele oproepen kan je de nieuwsbrief en/of de website van Kind en Gezin raadplegen: professionelen > kinderopvang > oproepen en beslissingen.

De aanvraag van een subsidie voor individuele inclusieve kinderopvang wordt ingediend, per opgevangen kind met specifieke zorgbehoefte, via het aanvraagformulier van Kind en Gezin. Meer info: professionelen > kinderopvang > organisatie en administratie > subsidies regelen. 

Vanaf 1 januari 2027 is elke opvanglocatie verplicht om de nieuwe kindratio, dit is het maximaal aantal tegelijk aanwezige kinderen per aanwezige kinderbegeleider, toe te passen. Bij het bepalen van de nieuwe kindratio is er rekening gehouden met de leeftijd van de kinderen, de groepssamenstelling en de opvangvorm. Tijdens de overgangsperiode, tot 31 december 2026, blijft de bestaande ratio als vergunningsvoorwaarde van toepassing. 

Kindratio tot 31 december 2026

• Gezinsopvang: tegelijkertijd mogen er maximaal acht kinderen per onthaalouder aanwezig zijn. Het streefdoel is om op kwartaalbasis maximaal vier kinderen per onthaalouder op te vangen.
• Groepsopvang: er mogen maximaal acht kinderen tegelijk aanwezig zijn per kinderbegeleider. Van zodra er twee of meer kinderbegeleiders in de opvanglocatie aanwezig zijn, mogen er maximaal negen kinderen aanwezig zijn per kinderbegeleider. Tijdens het rustmoment, gedurende maximaal twee aansluitende uren, is de ratio 14 kinderen per kinderbegeleider, op voorwaarde dat er minstens twee kinderbegeleiders aanwezig zijn.

Kindratio vanaf 1 januari 2027

• Gezinsopvang: tegelijkertijd mogen er maximaal zeven kinderen per onthaalouder aanwezig zijn. Het streefdoel is om op kwartaalbasis maximaal vier kinderen per onthaalouder op te vangen.
• Groepsopvang (buiten de rustmomenten): 
  • aparte leefgroep met enkel baby's tot 12 maanden: maximaal vijf baby's per begeleider
  • aparte leefgroep met enkel kinderen vanaf 12 maanden: maximaal acht aanwezige kinderen per kinderbegeleider 
  • gemengde leefgroep: maximaal zeven kinderen per begeleider

Organisatoren van groepsopvang van baby's en peuters die de nieuwe kindratio tussen 2024 en 2026 al realiseren, krijgen 'de subsidie voor de versterking van het medewerkersbeleid' als ze aan de voorwaarden voldoen. Zij ontvangen een extra bedrag per gesubsidieerde plaats met de basissubsidie. 

Gezinsopvang of groepsopvang van samenwerkende onthaalouders komen niet in aanmerking voor deze subsidie. 

Meer info kan je raadplegen op professionelen > kinderopvang > leren en werken > kindratio

Wil je op de hoogte blijven van wijzigingen van deze maatregel én andere maatregelen in de Subsidiedatabank van VLAIO? Dat kan via de gratis Nieuwsbrief van de Subsidiedatabank.