Kortrijk transformeert winkelwandelgebied met concept ‘slow shopping’

De stad Kortrijk investeert zowel in de kern als in de deelgemeenten al geruime tijd in het openbaar domein. De heraanleg van de stationsomgeving, Leieboorden 2, het Groeningepark en de omgeving van de OLV-Kerk zijn slechts enkele voorbeelden. Er wordt steeds rekening gehouden met de verschillende gebruikers, functies en klimaatambities. Ook in het winkelwandelgebied in het centrum van Kortrijk wordt die aanpak nu doorgetrokken. 

Aantrekkelijk alternatief voor online winkelen

Met de opmars van e-commerce en de invloed van de coronacrisis op traditionele winkelgebieden, heeft de stad de kans gegrepen om de publieke ruimte een nieuwe identiteit te geven. Het doel is om een unieke omgeving te creëren die een aantrekkelijk alternatief biedt voor online winkelen. "Het concept van 'slow shopping' staat centraal in onze visie voor de binnenstad", legt Barbara Deceuninck, projectleider Stadsvernieuwing en Omgevingsbeleid, uit.

Concept ‘slow shopping’

Het concept is geïnspireerd door de ‘slow’-trend die onder meer bekend is van ‘slow cooking’ of ‘slow living’. Het staat voor een levensstijl waarbij mensen bewust vertragen, indrukken ten volle op zich af laten komen en waar mensen kiezen voor kwaliteit én ‘kwalitijd'. Kortrijk speelt met dit concept in op het feit dat bezoekers meer dan enkel een shopervaring willen. Om die reden wordt gekozen om een duidelijke combinatie van vergroening, ontmoeting en beleving.  

Vergroenen en verbinden

Een cruciaal onderdeel van dit vernieuwingsplan is het vergroenen van het winkelwandelgebied. "We willen elk stukje van de openbare ruimte benutten om het groen in de stad te integreren", zegt Deceuninck. Het ontwerp voor het winkelwandelgebied werd ondertussen goedgekeurd en de eerste gesprekken met eigenaars en ondernemers in het gebied zijn opgestart. Bruno Messiaen, projectleider handel en horeca, benadrukt het belang van vergroening: “We willen de grotere plekken die we aanpakken ook verbinden door in de straten groen te voorzien. Gevelgroen, plantenperken, groen- en lichtslingers en muurschilderingen moeten er één geheel van maken. We stellen vast dat het enthousiasme bij zowel ondernemers als eigenaars en bewoners groot is.”

Spelelementen bieden beleving voor alle leeftijden

Maar de vernieuwing houdt niet op bij vergroening alleen. Een ander onderdeel van het masterplan is de toevoeging van spelelementen voor alle leeftijden. “Met onder meer glijbanen, een waterspelelement en schaaktafels nodigen we de bezoekers uit om er langer te verblijven of net van een stadsbezoek een doel op zich te maken”, zegt Messiaen. 

Proces van experimenteren en participeren

Uitproberen tot het goed zit

In lijn met de focus op gemeenschapsbetrokkenheid zegt Deceuninck dat er een sterke nadruk ligt op de participatieve benadering van het project. "Het is essentieel voor ons om de inwoners, ondernemers en bezoekers van Kortrijk te betrekken bij dit project. We willen een gebied creëren dat niet alleen aantrekkelijk is voor bezoekers, maar ook iets waar onze lokale gemeenschap trots op kan zijn."
 
Om deze visie te realiseren, heeft de stad Kortrijk de expertise ingeroepen van studiebureau 51n4E dat een specifieke methodologie voorstelde: experimenteren op het terrein. Deze experimenten werden participatief aangepakt. "Het participatieve element is voor ons cruciaal", zegt Deceuninck. "We hebben uitgebreide gesprekken gevoerd met de bewoners, eigenaars van panden en bezoekers. Een groep van een twintigtal ondernemers werkte mee aan de tijdelijke opstellingen en bleef betrokken bij de aanpassingen tot het goed zat.

Tijdens de zomer en het najaar van 2022 vonden op verschillende locaties in het winkelwandelgebied (onder meer de Grote Kring, Wijngaardstraat, Veemarkt en het steegje tussen het Jozef Vandaleplein en de Korte Steenstraat) experimenten plaats. "We hebben positieve feedback maar ook werkpunten gekregen van zowel de lokale gemeenschap als van bezoekers. Dit heeft écht geholpen met de plannen verder aan te scherpen", zegt Messiaen. De transformatie zal niet beperkt blijven tot de huidige grenzen van het winkelwandelgebied. Het is de ambitie om het hele stadsdeel te integreren. 

Succes start bij interne werking

Volgens Barbara Deceuninck zijn betrokkenheid en enthousiasme van de gemeenschap en handelaars een essentiële succesfactor voor dit soort projecten. Maar even belangrijk is om intern alle mogelijke collega’s en diensten te bevragen over hun visie en afzonderlijke onderdelen. De aanstelling van een multidisciplinaire werkgroep is daarin een noodzakelijke katalysator volgens Messiaen. Stadsmedewerkers van stadsvernieuwing & omgevingsbeleid, gebiedswerking, stadsmarketing en Onderneem in Kortrijk verenigen in dit project hun ervaring, kennis en netwerk en capteren de input van alle betrokken partijen. 

Grote ambities met grote verwachting

De verwachtingen voor de geplande uitvoering, voorzien vanaf najaar 2023, van dit ambitieuze project zijn hooggespannen. Het project moet resulteren in een grondige transformatie van het Kortrijks winkelwandelgebied. "De toekomst van het winkelwandelgebied is niet langer alleen gericht op het bieden van commerciële diensten, maar ook op het creëren van een levendige, groene ruimte waar mensen kunnen samenkomen, spelen en genieten van de stad op een manier die ze nooit eerder hebben gedaan", concludeert Deceuninck. "Het is een belangrijk project voor Kortrijk en we kijken ernaar uit om de vruchten te plukken van deze inspanningen."

Complete gids en communicatietools ter ondersteuning

De introductie van een nieuw concept komt het best tot zijn recht als iedereen het mee uitdraagt. De stad ontwikkelde daarom een complete gids over en voor 'slow shopping' in Kortrijk via de tool Canva. In de gids kunnen ondernemers of andere stakeholders onder meer inspiratie opdoen, templates downloaden voor de opmaak van flyers, posters, posts voor Instagram en Facebook en een compleet huisstijlhandboek terugvinden om zelf foto's en teksten in de sfeer van 'slow shopping' te maken.