Slimme mobiliteitsoplossingen voor een duurzamere toekomst in en rond Linköping

Linköping is een broedplaats voor innovatie en duurzaamheid. Dat blijkt uit de vele initiatieven en projecten die daar worden ontwikkeld om de mobiliteit en de levenskwaliteit van inwoners en bezoekers te verbeteren. De vooruitstrevende projecten positioneren de regio als een referentiepunt voor een duurzaam stadsleven.

Duurzaamheid als leidraad

In Linköping werd in 2017 gestart met de bouw van een volledig nieuw district ‘Vallastaden’. Voor de ontwikkeling werd duurzaamheid als leidend principe genomen. Daarnaast was er ook een focus op ecologie en sociale interactie. Het welbevinden van de inwoners en bezoekers staat er centraal en werd gerealiseerd via participatie. De zogenaamde ‘social planning’ was zo vernieuwend dat het in vakmiddens ondertussen bekend staat als het ‘Vallastaden Model’.  

Een belangrijk innovatief aspect van het model vond plaats bij de start. De projectgronden werden verkocht op basis van kwaliteitscriteria, terwijl de prijs als criterium ondergeschikt bleef. Zo kon een ontwikkelaar extra punten krijgen door bijvoorbeeld zonnepanelen toe te voegen aan het ontwerp. Hierdoor werden ondertussen meer dan 1.000 gebouwen gerealiseerd door 40 verschillende projectontwikkelaars. Allen met een focus op duurzaamheid. Ondertussen is Vallastaden een levendig district waarin woningen, werkplaatsen, winkels, studentenhuizen, etc. allen verweven voorkomen. Het district Vallastaden heeft Linköping op de kaart gezet als bakermat voor duurzame stadsontwikkelingen. Het district straalt uit naar de volledige stad en zelfs de ruimere regio die nu in volle ontwikkeling is naar een meer duurzame toekomst.

Mobiliteitsoplossingen

Een belangrijk onderdeel binnen de creatie van een duurzame stadsontwikkeling is mobiliteit. Door de auto niet centraal te stellen maar juist te focussen op fietsers en voetgangers, wordt duurzaam vervoer bevorderd. In Vallastaden bijvoorbeeld bevinden parkeerplaatsen zich aan de rand van het district, terwijl fietspaden, voetgangersroutes en bushaltes centraal gelokaliseerd zijn.

Mobiliteitsapp

De ‘Mobility as a Service’-app speelt een cruciale rol in het bevorderen van duurzaam vervoer. Deze app brengt verschillende vervoersdiensten samen. Het biedt gebruikers de mogelijkheid om hun reis op maat te plannen en te beheren. Zo wordt reizen met een minimale ecologische voetafdruk gestimuleerd.

Deelauto’s

In Linköping groeit het aanbod en het gebruik van deelauto's en -fietsen. Ciao Carsharing stelt autobezitters in staat hun auto's te delen met behulp van slimme technologie. Daarnaast faciliteert Linebike het gebruik van elektrische deelfietsen, wat de toegankelijkheid van de stad en het gebruik van fossielvrij vervoer vergroot.

Autonome voertuigen

Een van de meest futuristische projecten in de regio is de inzet van autonome voertuigen. In het kader van het onderzoeksproject ‘Ride the Future’ rijden er twee elektrische zelfrijdende bussen rond op de universiteitscampus van Linköping. Dit onderzoek richt zich op het integreren van autonome voertuigen in het openbaar vervoer om het autogebruik te verminderen.

Intelligente verkeersdrempels

Edeva, een bedrijf gevestigd in Linköping, heeft een intelligent verkeersveiligheidssysteem genaamd Actibump ontwikkeld. Dit systeem, dat een omgekeerde snelheidsdrempel creëert voor snelheidsovertreders, verhoogt niet alleen de verkeersveiligheid maar verlaagt ook de emissies en verkeersgeluiden. Het basisprincipe van Actibump is dat het luik evenwijdig met het wegoppervlak blijft voor voertuigen die zich aan de snelheidslimiet houden, waardoor ze zonder onderbreking kunnen doorrijden. Maar als een voertuig te snel nadert, activeert het systeem het luik, dat enkele centimeters in de weg zakt. Daardoor ontstaat een soort "omgekeerde drempel". Dit zorgt ervoor dat de bestuurder moet vertragen om schade aan het voertuig te voorkomen.

Klimaatneutraal in 2025

Linköping zet ook in op klimaatneutraliteit met het project Viable Cities, waarbij de stad streeft naar een klimaatneutrale status in 2025. Een belangrijk onderdeel van dit initiatief is de participatie van burgers en bedrijven, waaronder die in het Linköping Science Park. Zij werken continu aan het aanpakken van de uitdagingen van morgen via nieuwe of creatieve denkwijzen. Doel is om zo innovatieve oplossingen te bedenken.

Testbed vouchers

De stad verdeelt zogenaamde “testbed vouchers” onder kleine en middelgrote bedrijven die duurzame oplossingen ontwikkelen. Deze vouchers stellen hen in staat hun oplossingen in de praktijk te testen binnen de regio, met als doel de CO2-uitstoot te verminderen en Linköping slimmer en groener te maken.

Biogas voor openbaar vervoer

Linköping heeft grote stappen gezet in het verminderen van afval en emissies en het verhogen van het gebruik van hernieuwbare energie. Dit is mede te danken aan de productie van biogas uit afval. Dit gas wordt gebruikt als brandstof voor openbaar vervoer en andere voertuigen in de stad.

Sociale interactie

Vallastaden en Östra Valla zijn voorbeelden van wijken waar duurzaamheid en innovatie samenkomen. Deze gebieden stimuleren sociale interactie en duurzame mobiliteit en dienen als testterrein voor milieutechnische oplossingen.

En wat met Vlaanderen?

Ook in Vlaanderen zetten we sterk in op innovatieve en slimme mobiliteitsoplossingen. Zo zijn er bijvoorbeeld de projecten Mobilidata en Smart Highway, beide getrokken door Imec met steun van VLAIO. Binnen de oproepen City of Things zijn er ook verschillende projecten die hun steentje bijdragen aan duurzame mobiliteit:

• Move&Shop | Vilvoorde
• Slimme mobipunt projecten | Peer, (regio) Aalst 
• MoDi – MaaS via derde-betalersystemen | Leuven 
• Mobiliteitskrediet voor burgers (MoBurger) | Hasselt
• Slim vrachtwagenparkeren | Puurs-Sint-Amands, IGEMO 
• Projecten rond slimme stadsdistributie | Leuven, Hasselt 
• Netwerkregelingen in een stedelijke context | Antwerpen
• Slimme mobiliteit als hoeksteen van een levendige dorpskern | Geetbets, VERA
• De projecten mobiliteitsmanagement met ANPR | Puurs-Sint-Amands, Vlaamse centrumsteden o.l.v. Turnhout en Mechelen 
• Het City Environmental Regulations and Right for Access project (toegankelijkheid van gereglementeerde zones binnen de stad) | Antwerpen 

De samenvattingen van deze projecten kan je vinden op de website van City of Things. Er is in Vlaanderen dus net zoals in Zweden heel wat in beweging als het gaat over duurzame mobiliteit. De resultaten van de City of Things-projecten kunnen bijkomend door andere geïnteresseerde (lokale) overheden en regio’s gebruikt worden om op voort te bouwen.