Waarom investeren in de (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen?  

Bedrijventerreinen worden ontwikkeld zodat bedrijven de ruimte, grond en gebouwen, hebben die nodig zijn voor het produceren van goederen en diensten. Een belangrijk deel van de toegevoegde waarde en werkgelegenheid in Vlaanderen is terug te brengen tot activiteiten op deze terreinen. Ruimte is dan ook een onmisbare productiefactor voor alle bedrijven. De economische urgentie om zorgvuldig om te springen met de ruimte die beschikbaar is, kan niet genoeg benadrukt worden. Inzetten op duurzame groei van industriële, ambachtelijke en logistieke zones is cruciaal als we de toekomst van de Vlaamse welvaart willen garanderen. 

De groei van bedrijven komt onder druk te staan door de toenemende schaarste aan geschikte bedrijventerreinen. Het vrijwaren van ruimte voor economische activiteiten is daarom van cruciaal belang voor de Vlaamse economie. Zowel voor bestaande bedrijventerreinen in functie van herontwikkeling of uitbreiding, als voor de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen, stellen zich echter heel wat nieuwe uitdagingen, zoals het betaalbaar houden van vestigingslocaties voor niet-verweefbare activiteiten. Profilering en een reflectie over welk type aanbod is daarbij van groot belang.

Economische en maatschappelijke veranderingen hebben dus een belangrijke impact op de locatiekeuze en ruimtevraag van bedrijven, de investeringen van bedrijven, ontwikkelaars en overheden en het toekomstperspectief van bestaande bedrijventerreinen.

Wat zijn de oorzaken van een veroudering?

Bedrijventerreinen liggen er soms verouderd, vervallen of ongebruikt bij. Dit is een proces dat meerdere oorzaken kent. Sommige bedrijven gaan failliet of zetten bepaalde activiteiten stop, andere zien geen toekomst meer op hun huidige locatie en gaan op zoek naar nieuwe, meer aantrekkelijke locaties. Daardoor ontstaat leegstand, zonevreemde activiteiten vestigen zich op het terrein en percelen worden opgedeeld. Het terrein krijgt een gebrekkige uitstraling en een inefficiënt ruimtegebruik. In zulke gevallen dringt zich een herontwikkeling op.

Waarom een (her)ontwikkeling?

Een herontwikkeling van een bedrijventerrein is complex en houdt verschillende risico’s in. Het proces vergt een lange doorlooptijd doordat er veel betrokkenen partijen zijn. Vaak moet er consensus bereikt worden, maar is de situatie complex. Daarnaast zijn de kosten van herontwikkeling van bestaande bedrijventerreinen doorgaans hoger dan bij het aansnijden van open ruimte voor nieuwe bedrijventerreinen. In functie van de noden en uitdagingen van een bedrijventerrein, is een aanpak op maat noodzakelijk. In de praktijk bestaan er verschillende vormen van herstructurering. Ze variëren van een beperkte facelift tot een volledige herprofilering en transformatie van een terrein.

Verschillende instanties nemen initiatieven om een kwaliteitsvolle (her)ontwikkeling en betaalbare ruimte voor niet-verweefbare bedrijven te kunnen realiseren. Sinds eind jaren ’90 kan een ontwikkelaar voor de (her)ontwikkeling van een bedrijventerrein een beroep doen op subsidies van het Agentschap Innoveren en Ondernemen.

De subsidies dienen om een kwaliteitsgarantie in te bouwen bij bedrijventerrein(her)ontwikkeling. Drie kritieke succesfactoren zijn daarbij belangrijk: een kwaliteitsvolle inrichting, een doordachte uitgifte en een weloverwogen terreinbeheer.

Een (her)ontwikkeling van een bedrijventerrein zorgt voor betere ondernemingsomstandigheden, een meer kwaliteitsvolle bedrijfsomgeving en een beter imago. Voor overheden is het een kans om schaarse ruimte beter te benutten, om meer ruimte te creëren voor lokale jobs, om de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren, om onveilige verkeerssituaties- en ontwikkelingen aan te pakken en om in te zetten op duurzaamheid.