Gluren bij de buren

Complexe uitdagingen op het gebied van klimaat, digitalisering en gezondheid stoppen niet bij de landsgrens. Integendeel, samenwerking tussen naburige kmo’s kunnen de transitie naar een duurzame toekomst versnellen. Bij de zoektocht naar externe kennis en expertise zou dat ontbrekende puzzelstukje zomaar in één van onze buurlanden kunnen liggen. VLAIO bedrijfsadviseurs Yves Ozog, Diederik Blaton en Luc Debougnoux vertellen je welke subsidies jou het juiste duwtje geven om die grens over te steken en onontgonnen terrein te verkennen.

Samenwerken met de noorderburen 

Om kmo’s op een laagdrempelige manier te laten kennismaken met grensoverschrijdende samenwerking ontstond in 2010 het subsidieproject CrossRoads Vlaanderen-Nederland. Het opzet? Een Vlaamse kmo werkt samen met een kmo in Zuid-Nederland aan een concrete en gedeelde innovatie met een blijvende economische en maatschappelijke impact voor de regio. Meer dan 250 bedrijven vonden intussen zo’n partner – met wie ze vaak een duurzame relatie uitbouwden – en ontvingen financiële steun voor hun samenwerking.

Yves Ozog is VLAIO bedrijfsadviseur en is al sinds 2016 betrokken bij CrossRoads: “Uit een impactstudie van Universiteit Hasselt blijkt dat twee derde van de deelnemende bedrijven na afloop van het project de samenwerking voortzet. Naast duurzame relaties levert het de bedrijven ook nieuwe netwerken, afzetmarkten en kennisuitbreiding op.”

“Terwijl we in de beginjaren vooral focusten op economische impact staat nu de maatschappelijke meerwaarde van de samenwerking voorop. Welke bijdrage levert het samenwerkingsproject aan onze maatschappelijke uitdagingen? Want enkel door de handen in elkaar te slaan, kunnen we die aan. We definieerden vier thema’s: duurzaam ondernemen, duurzame energie, gezondheid en industrie 4.0.”

“Het voorbije jaar zijn er al heel wat mooie projecten gestart. De voorlopig laatste oproep plannen we voor het voorjaar van 2025. Interessant dus om nu al de zoektocht naar een partner aan te vatten. Daarvoor kan je trouwens ook bij ons aankloppen. We bieden niet alleen een subsidie aan. We helpen je bij het vinden van de juiste expertise over de grens en begeleiden je ook bij je aanvraag.”

CrossRoads Vlaanderen-Nederland in het kort:

• Subsidie voor het ontwikkelen en demonstreren van een nieuw proces, product of dienst met een bijdrage aan maatschappelijke transitiedomeinen:
  • duurzaam ondernemen
  • duurzame energie
  • gezondheid
  • industrie 4.0
• Een samenwerkingsverband tussen min. 1 mkb uit Zuid-Nederland en 1 kmo uit Vlaanderen
• Een maximale projectduur van 24 maanden
• 50% subsidies tot maximaal 250.000 euro per project

Innoveren met de zuiderburen

Net als in Vlaanderen en Nederland zijn de vier maatschappelijke thema’s prioriteit in onze buurlanden. En ook daar kijken ze naar kmo’s als cruciale schakel om die uitdagingen aan te pakken.

VLAIO bedrijfsadviseur Diederik Blaton: “Midden september lanceerden we Crossroads France-Wallonie-Vlaanderen. De mooie resultaten van CrossRoads Vlaanderen-Nederland vormden een inspiratiebron voor de regio Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen (en Maas-Rijn, zie onder).”

“In dit project moedigen we de samenwerking aan tussen Franse, Waalse en Oost- en West-Vlaamse kmo’s. Een consortium bestaat uit minstens twee partners waar een landsgrens tussenin ligt.”

“In eerste instantie zou je denken dat Franse kmo’s gemakkelijker de weg zullen vinden naar Waalse kmo’s en vice versa door de gedeelde taal. Toch blijkt dat heel wat Vlaamse kmo’s aan de grens de weg al vinden naar Frankrijk. Ik hoorde dat de gedeelde bedrijfscultuur daar voor iets tussenzit, maar ook de gedeelde activiteiten in de agrovoeding. Zo zou er volgens mij wel eens een mooi ecosysteem kunnen ontstaan rond champagne in deze grensregio.”

“Wat dit project ook zo interessant maakt, is de potentiële marktuitbreiding voor Vlaamse kmo’s. Zoals Yves al zei, is markttoegang een grote meerwaarde voor deelnemende bedrijven. In dit project omvat het toepassingsgebied zo’n 11 miljoen inwoners, evenveel als België. Daar liggen dus heel wat kansen.”

CrossRoads France-Wallonie-Vlaanderen in het kort:

• Subsidie voor grensoverschrijdende samenwerking met een bijdrage aan maatschappelijke transitiedomeinen:
  • circulaire economie
  • duurzaamheid (grondstoffen, water, energie)
  • zorg en gezondheid
  • industrie 4.0/digitalisering
• Een samenwerking tussen min. 1 Franse kmo en min. 1 Vlaamse en/of Waalse kmo
• 50% subsidies tot maximaal 250.000 euro per project
• Een maximale projectduur van 24 maanden

Impact maken met de buren in het noordoosten

Ongeveer gelijktijdig groeide ook in het Maas-Rijn gebied de idee om kmo’s aan te zetten tot grensoverschrijdende samenwerking. Dit leidde tot de lancering van het project STIPP (SME Transition Innovation Partner Projects), waarvan de eerste oproep op 21 november opende en op 31 maart 2025 sluit.

Luc Debougnoux, VLAIO bedrijfsadviseur: “In dit project kunnen kmo’s uit vijf regio's deelnemen en samenwerken. Hoewel samenwerking met meerdere partners uit verschillende taalgebieden best uitdagend kan zijn, mag het zeker geen drempel vormen want er zit zoveel potentieel in zo’n partnerschap voor onze kmo’s. Ik denk bv. aan samenwerkingen met Duitse bedrijven in Noordrijn-Westfalen, een regio die sterk is in sectoren als biotech, cleantech en life sciences, met het sterke regionale netwerk MedLife e.V. in Aken.”

“Er zit heel wat kennis over de grens die jouw bedrijf kan versterken. Want (complementaire) kennis delen, is succes vermenigvuldigen. Als Vlaams bedrijf met een meer informele en pragmatische aanpak zal je misschien wel even moeten wennen aan de Duitse Gründlichkeit (grondigheid), maar die cultuurverschillen maken het net ook heel boeiend. Er zijn zo’n 260.000 kmo’s gevestigd in het toepassingsgebied, een behoorlijke vijver om in te vissen dus.”

STIPP Maas-Rijn in het kort:

• Subsidie voor grensoverschrijdende samenwerking met een bijdrage aan maatschappelijke transitiedomeinen:
  • duurzaam gebruik grondstoffen
  • duurzaam gebruik energie
  • gezondheidszorg
  • industrie 4.0/digitalisering
• Een samenwerkingsverband tussen min. 2 kmo’s over de Belgisch-Nederland-Duitse landsgrens in de regio Maas-Rijn
• 50% subsidies tot maximaal 600.000 euro per project
• Een maximale projectduur van 24 maanden

Kansen over de taalgrens

VLAIO ondersteunt tot slot ook het samenwerken over de taalgrens. Samen met SPW Economie Emploi Recherche (Wallonië) en Innoviris (Brussel) startte het daarvoor het BEL-COO initiatief.

Yves Ozog: “Dat BEL-COO programma richt zich tot Belgische ondernemingen die een gezamenlijk onderzoeks- of ontwikkelingsproject willen uitwerken met ondernemingen uit de andere Belgische gewesten. BEL-COO wil obstakels wegnemen en subsidieaanvragen tussen VLAIO, SPW Recherche en Innoviris stroomlijnen zodat samenwerkingspartners gelijktijdig aan een project kunnen starten met de nodige subsidies.”

Wil jij ook grenzen verleggen?

Wil jij kennis delen, toegang tot nieuwe markten ontsluiten, je netwerk uitbreiden en mee impact maken? Contacteer onze bedrijfsadviseurs voor meer info over de verschillende projecten. Zij helpen je graag bij het vinden van een geschikte partner over de grens en begeleiden je naar een subsidieaanvraag.

• CrossRoads Vlaanderen-Nederland (VLAIO bedrijfsadviseurs Yves Ozog, Tom Sterken en Cédric Dhaene): de voorlopig laatste oproep opent in het voorjaar van 2025
• Crossroads France-Wallonie-Vlaanderen (VLAIO bedrijfsadviseur Diederik Blaton): de tweede oproep opent in het voorjaar van 2025
• STIPP (VLAIO bedrijfsadviseur Luc Debougnoux): de eerste oproep loopt van 21 november t.e.m. 31 maart 2025