Sinds 11 september 2018 kan onder bepaalde voorwaarden steun gegeven worden aan projecten met militair of tweeërlei gebruik (“dual use”). De voorwaarden worden beschreven in de omzendbrief van de Vlaamse minister van economie en heeft betrekking op de innovatiesteun instrumenten die onder de bevoegdheid van het Fonds voor Innoveren & Ondernemen (FIO) vallen.

De richtlijn stelt:

1. Uitsluiting van O&O&I-steun voor offensieve wapensystemen 

Goederen beschreven in deze categorieën van de Gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen die er rechtstreeks op gericht zijn personen uit te schakelen of hen van het leven te beroven worden volledig uitgesloten van steun voor onderzoek en ontwikkeling. 

Concreet gaat dit om vuurwapens, chemische wapens, munitie, bommen, raketten en mijnen zoals beschreven onder de categorieën ML1, ML2, ML3, ML4 en ML7 a tot e van de Gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen.

Gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen op 26 februari 2018 door de Raad vastgesteld (goederen waarop Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB van de Raad tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor de controle op de uitvoer van militaire goederen en technologie van toepassing is), Publicatieblad van de Europese Unie, C98, 15 maart 2018, p. 29:

• ML 1: Wapens met gladde loop met een kaliber van minder dan 20 mm, andere wapens en machinegeweren met een kaliber van 12,7 mm (kaliber 0,50 inch) of minder en toebehoren en speciaal ontworpen onderdelen daarvoor.
• ML 2: Wapens met gladde loop met een kaliber van 20 mm of meer, andere wapens met een kaliber groter dan 12,7 mm (kaliber 0,50 inch), werpers en toebehoren daarvoor en speciaal ontworpen onderdelen daarvoor.
• ML 3: Munitie en ontstekingsinstellingsinrichtingen en speciaal ontworpen onderdelen daarvoor. 
• ML 4: Bommen, torpedo's, raketten, geleide projectielen, andere ontploffingsmechanismen en ladingen en toebehoren en speciaal ontworpen onderdelen daarvoor. 
• ML7 a tot en met e: Chemische stoffen, ‘biologische stoffen’, ‘stoffen voor oproerbeheersing’, radioactief materiaal, aanverwante apparatuur, onderdelen en materialen:
  • ‘biologische stoffen’ of radioactieve stoffen, geselecteerd of aangepast om meer slachtoffers onder mensen en dieren, en meer schade aan uitrusting, aan gewassen of aan het milieu te veroorzaken;
  • stoffen voor chemische oorlogsvoering
  • voorlopers van binaire stoffen en sleutelvoorlopers van chemische stoffen
  • ’stoffen voor oproerbeheersing’, chemische stoffen met werkzame bestanddelen en combinaties daarvan
  • apparatuur, speciaal ontworpen of aangepast voor militair gebruik, speciaal ontworpen of aangepast voor verspreiding van de volgende stoffen of middelen, en speciaal ontworpen onderdelen daarvoor

2. Steun behalve bij negatief advies van het ‘Ethisch en Strategisch Adviescomité’

• De andere categorieën op deze Gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen komen wel voor Vlaamse O&O&I-steun in aanmerking, behalve bij een negatief  advies van het “Ethisch en Strategisch Adviescomité” dat in overeenstemming met de aanbevelingen van het Vredesinstituut zal oordelen of deze projecten in overeenstemming zijn met de Vlaamse beleidsvisies op vlak van ethiek,  veiligheid, Europese integratie, buitenlands beleid, wapenexportbeleid en economisch en innovatiebeleid. Een negatief advies van dit comité is bindend en betekent dus dat geen steun kan worden toegekend.  
• Wanneer Agentschap Innoveren & Ondernemen vaststelt dat de business case van een Dual Use.
  Goederen voor tweeërlei gebruik = goederen zoals opgesomd in de Bijlage I van de Verordening (EG) nr 428/2009 van de Raad van 5 mei 2009 tot instelling van een communautaire regeling voor controle op de uitvoer, de overbrenging, de tussenhandel en de doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik.
• Indien het dossier hoofdzakelijk van militaire aard is, stuurt men het dossier verplicht voor advies naar het ‘Ethisch en Strategisch Adviescomité’.

3. Steun zonder bijzondere voorwaarden

Voor projecten in het kader van Europese programma’s (EDA, European Defence Fund, kaderprogramma’s en ESA), federale militaire programma’s en internationale defensieprogramma’s waarbij ons land financierend partner is, vervalt de voorwaarde van advies van het Ethisch en Strategisch adviescomité als bij deze programma’s reeds ethische richtlijnen van toepassing zijn.

Indien deze programma’s niet onderworpen zijn aan kwaliteitsvolle ethische richtlijnen of controle, dan is een advies van de Ethisch en Strategische Adviescommissie op Vlaams niveau vereist. 

Komen verder voor Vlaamse O&O&I-steun in aanmerking zonder bijzondere voorwaarden:

• Projecten van fundamenteel onderzoek (de ethische comités van de aanvragende instellingen kunnen hier beperkingen opleggen).
• Projecten van Dual Use/Goederen voor tweeërlei gebruik. Zoals eerder vermeld stuurt  het agentschap het dossier verplicht voor advies naar het Ethisch en Strategisch Adviescomité  wanneer men vast stelt dat de business case van een  Dual Use dossier hoofdzakelijk van militaire aard is.

Beslissingsboom i.v.m het evaluatie proces voor militaire en tweeërlei gebruik

Samenstelling Ethisch Strategisch Commissie 

Mevrouw Natalie Bertels
Mevrouw Sarah Claes
De heer Jos van Sas
De heer Michael Peeters
De heer Tim Van Langenhove

Bijkomende vragen/documenten bij indiening

De indieners van een project moeten aangeven onder welke rubriek van de militaire lijst en de Dual Use lijst de nieuwe ontwikkeling valt.

• Indien het project valt onder de rubrieken van de Dual Use lijst moet een business case toegevoegd worden die duidelijk aangeeft wat de te verwachten omzet zal zijn in de civiele en militaire toepassingsgebieden. (zie template vak business case)
• Indien het project valt onder de rubrieken ML5, ML6, ML7f-i en ML8-ML22 van de militaire lijst of als het project valt onder de Dual Use lijst en is de toepassing hoofdzakelijk militair:
  • Moet men in een extra document argumenteren aan de Ethisch Strategische Commissie waarom het project wel gesteund moet worden (zie template vak zelf evaluatie)
    OF
  • Moet men in het kader van Baekeland en innovatiemandaten kunnen aantonen dat het project door de ethische commissie van de betrokken instelling. gunstig geëvalueerd werd.
• Voor projecten in het kader van Europese programma’s (EDA, European Defence Fund, kaderprogramma’s en ESA), federale militaire programma’s en internationale defensieprogramma’s waarbij ons land financierend partner is, vervalt de voorwaarde van advies van het Ethisch en Strategisch adviescomité als bij deze programma’s reeds ethische richtlijnen van toepassing zijn.