31 inspirerende acties om de ruimtelijke beleving in jouw kern te verhogen

De bedrijvige kern

Thematische kernwijzers

De Vlaamse overheid zet sterk in op kernversterking en lanceerde daartoe een aantal steunmaatregelen. Eén van die maatregelen was een begeleidingstraject door de Profploeg. In deze trajecten zijn 92 steden en gemeenten aan de slag gegaan met specifieke cases onder begeleiding van één of meerdere experten. Op basis van de ‘lessons learned’ ontwikkelde de Profploeg een kernwijzer voor zes thema’s die belangrijk zijn voor de implementatie van een succesvolle bedrijvige kern:

1. Identiteit
2. Samenwerking
3. Leegstand
4. Duurzame mobiliteit
5. Beleving
6. Etnisch ondernemerschap

Concrete handvaten

Met de kernwijzers wil VLAIO alle steden en gemeenten ondersteunen in hun kernversterkend beleid. Elke thematische kernwijzer is een werkdocument met concrete handvaten. Door middel van checklists, invulsjablonen en gepaste voorbeelden word je op weg geholpen om een bepaald aspect van de bedrijvige kern uit te rollen in jouw stad of gemeente. 

Kernwijzer Ruimtelijke beleving in de kern

Het containerbegrip ‘beleving’ is misschien wel dé term van de afgelopen jaren als we spreken over het creëren van een bedrijvige kern. Beleving kan veel vormen en gedaanten aannemen. Elke handelaar, inwoner of bezoeker geeft er een andere invulling aan. Beleving moet bovendien ook voldoende dynamisch zijn om relevant te blijven. Het is met andere woorden geen evidente opgave om als lokale bestuur een belevenisvolle kern te creëren. Deze kernwijzer legt de focus op ruimtelijke ingrepen die de beleving van de kern kunnen verbeteren. 

Van uitdaging naar actie

De belevingswaarde van een kern is onlosmakelijk verbonden met de ruimtelijke kwaliteit. Lokale besturen staan voor verschillende uitdagingen om die ruimtelijke kwaliteit te verbeteren. In de kernwijzer Ruimtelijke beleving in de kern worden zeven uitdagingen benoemd:

1. Er loopt een steenweg door de kern, die ervoor zorgt dat er geen kerngevoel is waardoor handelaars wegtrekken.
2. Er is in het centrum niks te doen omdat de aantrekkingspolen zoals bibliotheek, gemeentehuis, sporthal en evenementen zijn verplaatst naar de rand van de gemeente.
3. Het centrumplein is ingericht als een verhard gebied waar evenementen en/of een wekelijkse markt doorgaat.
4. Het plein in het centrum is eigenlijk een grote verharde parking die veel gebruikt wordt maar er ook voor zorgt dat het er niet gezellig is.
5. De gevels in het kernwinkelgebied zijn niet aantrekkelijk. Zo is er ‘s nachts niks meer te beleven, maken handelaars gebruik van schreeuwerige reclame, is er veel leegstand ...
6. De aanleg van de winkelstraat is niet aantrekkelijk. De winkelbeleving is laag omdat er weinig groen is in de straat, er geen rustplekken zijn en/of de auto een dominante plek inneemt.
7. Gevoelsmatig wordt niet opgemerkt dat je in de kern van de gemeente bent.

Elke uitdaging wordt daarna geformuleerd als een vraag. Dit stimuleert het oplossingsgericht denken. Vervolgens worden aan de hand van inspirerende actiefiches verschillende oplossingen geformuleerd.

Inspirerende actiefiches

De kernwijzer Ruimtelijke beleving bevat 31 uitgewerkte actiefiches. Ze zijn allemaal geïnspireerd op situaties in Vlaanderen die door de Profploeg werden onderzocht. De fiches geven een overzicht van de inhoud van de actie en bevatten telkens een visualisatie (in de vorm van een render of inrichtingsplan) die door de Profploeg werd ontworpen. Ook het beoogde doelpubliek, de timing, de context en het budget van de acties zijn mee opgenomen. 

Zelf aan de slag met deze praktische gids 

Voor elke uitdaging zijn meerdere oplossingen en dus acties inzetbaar. Dankzij de informatie in de actiefiches kan je als lokaal bestuur op maat van de kern heel snel een juiste aanpak opbouwen. Wil je zelf ook inzetten op een sterkere bedrijvige kern door gericht de ruimtelijke beleving te verhogen? Ga dan meteen aan de slag en download de kernwijzer Ruimtelijke beleving in de kern.