"Tinder" voor binnensteden

Om steden te helpen met hun binnenstedelijke ontwikkeling heeft het Keulse Instituut voor Retailonderzoek IFH een digitaal platform voor vestigingsbeheer ontwikkeld. Het concept wordt uitvoerig getest in 14 Duitse modelsteden. Zelf beschrijven de onderzoekers hun platform als een “Tinder voor binnensteden”. 

Van data naar verweving

Het fundament van het platform is data. Het gaat bijvoorbeeld om data over bedrijven die willen uitbreiden, bezettings-, invullings- en leegstandscijfers, voetgangersfrequenties, etc. Het einddoel is om actieve ontwikkeling en beheer van vastgoed mogelijk te maken. 
 
De onderzoekers geloven dat een sterkere mix van wonen, werken, retail, kunst en cultuur, horeca en ontmoeting het beste recept is tegen de crisis in de binnenstad. Als er één iets is dat de lockdown wel geleerd heeft, is het dat binnensteden ook niet-commerciële gebieden moeten hebben. Om levendige ontmoetingsplekken te creëren is meer creativiteit nodig. Er zijn verschillende projecten lopende of in de maak die tonen hoe het kan. Denk maar aan Hanau waar een vakantiespeeltuin een beachclub werd met strandstoelen en optredens. Ook Bremen en Neurenberg zijn interessante steden om te volgen vanwege de projecten die ze opzetten.   
 
De onderzoekers vertrokken van de vraag: “Hoe kunnen steden en gemeenten de dreiging van leegstand en verlating tegengaan en tegelijkertijd actief multifunctionele stadscentra inrichten?”. 
 
De eerste uitdaging was dat controle-instrumenten en de gegevens om oplossingen te ondersteunen ontbraken. En de nood is hoog. De komende drie jaar zal naar verwachting ongeveer een vijfde (80.000) van de fysieke winkels in Duitsland sluiten. De hamvraag is dan ook: hoe kunnen gemeenten de dreigende leegstand tegengaan en tegelijkertijd actief multifunctionele stadscentra ontwerpen waarin handel, horeca, cultuur en onderwijsmogelijkheden op elkaar inwerken? IFH KÖLN ontwikkelde daarvoor het project "City Laboratories for Germany: Vacancies and Settlement". Het doel is vitaliteit creëren via nieuwe toegevoegde waarde voor burgers, nieuwe concepten voor meer diversiteit en potentie voor nieuwe businessmodellen. Multifunctionele binnensteden zonder leegstand, die zich verder ontwikkelen op basis van data en een echte dialoog tussen de gemeente en de vastgoedsector, zijn het doel van modern leegstands- en vestigingsbeheer en zijn cruciaal voor het succes van veel stadscentra.

Digitaal platform

Een digitaal soort Tinderplatform is hiervoor het startpunt. In 2022 werden gestandaardiseerde processen, procedures en tools ontwikkeld, die een vlotte (her)verhuurstrategie mogelijk maken die aansluit bij de concepten van de binnenstad. Naast de steden/gemeenten met hun economische ontwikkelingsbureaus, richt het platform zich vooral tot vastgoedeigenaren, makelaars, handelsverenigingen, handelaars, horeca en andere toekomstrelevante stakeholders voor de binnensteden.

Deze wisselwerking resulteert in een innovatief (her)verhuurproces met een "early warning system" bij dreigende leegstand. Deze op data gebaseerde technologie stelt de lokale spelers in staat om sneller en nauwkeuriger te handelen. In de modelsteden is een grote motivatie te voelen tijdens het testen - ook al is de nieuwe aanpak arbeidsintensief. Hoewel de uitkomsten ook lef vereisen voor implementatie, zijn de actoren het erover eens dat dit de enige geschikte weg is voor de toekomst.
 
Twee thema's staan centraal: multifunctionele vestiging en dialooggericht werken tussen gemeenten en de vastgoedsector. Het registreren en beheren van leegstaande panden is een noodzaak hierin, terwijl het realiseren van lokale diversiteit met nieuwe vestigingsstrategieën een vrije keuze is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de praktijktesten plaatsvinden in steden en gemeenten die zeer divers zijn in omvang. Op die manier wordt achterhaald of deze manier van werken - met toch wel een intensief en actief beheer - voor elke gemeente haalbaar blijkt. 

Stadslabo's

Als onderdeel van het project "City Laboratories for Germany: Vacancies and Settlement" ontwikkelt de IFH KÖLN samen met 14 modelsteden van verschillende grootte uit heel Duitsland een digitale tool voor proactief vastgoedbeheer in stadscentra en legt het de basis voor dialooggerichte, gestandaardiseerde samenwerking in het proces van revitalisering van stadscentra. Naast de digitale tool ligt de focus op de individuele binnenstedelijke actoren die van elkaar leren en de juiste data genereren voor toekomstige planning. De betrokken steden zijn: Bremen, Erfurt, Hanau, Karlsruhe, Keulen, Langenfeld, Leipzig, Lübeck, Lüneburg, Mönchengladbach, Neurenberg, Rostock, Saarbrücken en Würzburg.