Wenen geeft publieke ruimte terug aan de mensen

Stad Wenen streeft ernaar om een leidende rol te spelen in duurzame stedelijke ontwikkeling. Met de ambitieuze ‘Smart Climate City Strategy Vienna’ en de op digitalisering gebaseerde ’Wien gibt Raum‘-aanpak werkt Wenen aan de de klimaattransitie. Al in 2014 lanceerde Wenen een strategisch kader – ’Smart City Vienna Framework Strategy‘ – om klimaatneutraliteit na te streven. Met 2040 als planhorizon werd in 2020 via de zogenaamde ‘Wiener Regierungsübereinkommen’ ook een formeel engagement vastgelegd met ambitieuze doelstellingen om klimaatneutraal te worden. Centraal staat een mensgerichte aanpak waarbij Wenen de levenskwaliteit van de huidige bewoners én toekomstige generaties wil verhogen zonder afbreuk te doen aan het milieu. Het resultaat is de Smart Climate City Strategy.

Smart Climate City Strategy

Met de Smart Climate City Strategy worden elf concrete doelstellingen nagestreefd. Ze zijn gerangschikt onder drie hoofdcategorieën: levenskwaliteit, behoud van hulpbronnen en innovatie. Deze doelen zijn van toepassing op uiteenlopende onderwerpen, variërend van klimaatgevoelige stadsplanning en de energiesector tot recyclage-economie, milieuvriendelijke mobiliteit en sociale inclusie. Via een helder en samenvattend pamflet wordt alles ook duidelijk gecommuniceerd. Een essentiële component van deze strategie is de oprichting van de Wiener Klimarat. Deze raad, bestaande uit een divers samengestelde groep deskundigen, adviseert over klimaatbeleidsprojecten en levert bijdragen aan de visie van Wenen om een modelstad te worden op het gebied van klimaat.

Wenen geeft ruimte

Digitalisering als accelerator

Wien gibt Raum – vrij vertaald ‘Wenen geeft ruimte’ – is een innovatief digitaliseringsproject dat parallel met de klimaatstrategie werd gelanceerd. Het project heeft als doel het beheer en het gebruik van openbare ruimtes te optimaliseren door gebruik te maken van geavanceerde technologieën. Zo werd een indrukwekkende database van 30 miljoen afbeeldingen opgebouwd, die de basis vormt voor een 3D-model van de openbare ruimtes van Wenen. Deze gegevens worden gebruikt om de procedures voor het verkrijgen van vergunningen voor openbare ruimtes te versnellen en te vereenvoudigen.

Digitale tweeling

Wien gibt Raum heeft ook bijgedragen aan de ontwikkeling van een complete digitale replica van de stad. Hierdoor kunnen inwoners en bedrijven via de webapplicatie Kappazunder genieten van een breed aanbod aan diensten (bijvoorbeeld online zoeken naar parkeerplaatsen) en kunnen ambtenaren openbare ruimtes inspecteren zonder hun bureau te verlaten. Bovendien werd in dit kader een gedetailleerde catalogus samengesteld van alle objecten in de openbare ruimtes van Wenen. Ook dit vereenvoudigt de vergunningsprocessen en draagt bij aan een eerlijk en optimaal gebruik van de openbare ruimte.

One Stop Shop

Een ander opmerkelijk aspect van Wien gibt Raum is de implementatie van een digitale One Stop Shop. Hierdoor hebben gebruikers toegang tot een platform waar ze alle vereiste informatie over stedelijke ontwikkeling kunnen vinden, vergunningen kunnen aanvragen en transparante info over kosten kunnen krijgen. Dit project moedigt ook participatie aan door de openbare ruimte toegankelijker te maken voor iedereen. Het project streeft ernaar het proces van het organiseren van bijvoorbeeld evenementen, van buurtfeesten tot kunstperformances, zo eenvoudig mogelijk te maken. Het doel is niet alleen om de efficiëntie te verhogen, maar ook om duurzaam beheer te bevorderen. Met behulp van de verzamelde beeldgegevens kan de stad besparen op locatiebezoeken en meer tijd besteden aan het opvolgen van vragen van burgers. Het digitalisatieproces maakt ook een betere interne coördinatie mogelijk, wat helpt bij het stroomlijnen van processen.

Uniek in Europa

Het Wien gibt Raum-initiatief is uniek in Europa en heeft internationale erkenning gekregen. Het combineert beeldgegevens, software en weboplossingen met uitgebreide organisatorische innovaties. Hierdoor wordt de openbare ruimte gebruiksvriendelijker voor zowel burgers als bedrijven. De combinatie van de Smart Climate City Strategy en Wien gibt Raum-benadering belichaamt de visie van een stad die efficiënt gebruik maakt van haar openbare ruimtes, de actieve betrokkenheid van haar inwoners bevordert en vastbesloten is om haar ecologische voetafdruk te minimaliseren. Het doel van deze inspanningen is een stad die zich inspant om verantwoordelijk om te gaan met belastinggeld, de openbare ruimte te optimaliseren en haar burgers en bedrijven in staat te stellen om actief bij te dragen aan het vormgeven van hun leefomgeving.

Iedereen aan boord voor Smart City Vienna

Alle Weense projecten en strategieën gaan hand in hand. Maar de transformatie naar een slimme stad en dus de inzet van data en technologie vormen het fundament voor heel wat projecten. De stad Wenen maakt in haar communicatie dan ook heel duidelijk dat de doelstelling om een slimme, duurzamere en betere stad te worden geen loutere politieke verklaring is. Het is een oproep aan iedereen om bij te dragen aan de toekomst van de stad. Met een aantal specifieke projecten zet de stad deze stelling kracht bij. Via Smart.Simple bijvoorbeeld wil de stad haar inwoners de voordelen tonen van Wenen als slimme stad. Dit doen ze via kleine(re), laagdrempelige en helder uitgelegde projecten. Enkele voorbeelden:

Fietslevering met Grätzlräder

Deze duurzame vrachtfietsen zijn eigendom van onder meer restaurants, winkels en bedrijven in Wenen en worden ter beschikking gesteld aan de inwoners. Op verschillende locaties in de stad kunnen deze fietsen opgepikt en tot 24 uur lang gebruikt worden om grotere en/of zwaardere producten te vervoeren. Deze dienst is volledig gratis dankzij een financiële tussenkomst van de stad. 

Slimme oversteekplaatsen voor voetgangers

Via slimme technologie wordt wandelen in de stad efficiënter en dus aangenamer gemaakt. Alle verkeerspalen, zo’n 1.300, staan met elkaar in verbinding en regelen een vlotte doorstroming in Wenen. Meer dan 10.000 sensoren lezen en meten het weer, de omgeving en het verkeer.

Persoonlijke digitale assistent Wienbot

De Wienbot geeft antwoorden op allerlei vragen die zowel geschreven als gesproken kunnen gesteld worden: van informatie over de lokale administratie tot hulp bij een zoektocht naar een vrije parkeerplaats, van de snelste route van A naar B tot ticketprijzen voor events of publieke diensten. 

Wordt mede-eigenaar van een zonne-energiecentrale

Via het principe van ‘sale and lease back’ kan elke inwoner van Oostenrijk een stukje kopen van een duurzame energiecentrale (bijvoorbeeld een windmolenpark of zonnepaneelinstallatie). Ondertussen werden al 32 energiecentrales geopend via meer dan 10.000 burgerparticipanten.