STEM in de vrije tijd

STEM-partnerschappen 2022

Herstel Heroes  

Partners 

Hogeschool PXL – PXL STEM Academy, Limburg.net, Avansa, Hogeschool Vives, Stad Hasselt 

Projectopzet 

Hogeschool PXL is met 2 projecten geselecteerd voor deze oproep. Met ‘Herstel Heroes’ bouwen ze verder op het succesvolle project ‘Repair Teens’. Repair teens introduceert jongeren bij onder meer repaircafés en werd aanvankelijk in West-Vlaanderen uitgetest door VIVES. Vervolgens lanceerde PXL het project ook in Hasselt. Samen met VIVES, Stad Hasselt en limburg.net willen ze ‘Repair Teens’ nu duurzaam verankeren onder de naam ‘Herstel Heroes’ en uitbreiden naar 43 nieuwe gemeentes. De doelstellingen zijn duidelijk: leren herstellen, upcyclen  en hergebruiken in  plaats  van kostbare gebruiksvoorwerpen onmiddellijk vervangen. Het project sensibiliseert jongeren rond circulaire economie en energie & klimaat, en zet aan tot een mentaliteitsswitch. Ze werken hiervoor vanuit de leefwereld van jongeren: skateboards, smartphones, klein elektro, kledij, etc. Het project werkt eveneens samen met lokale partners zoals een fietsenmaker, schoenmaker, naaister, meubelmaker, maar ook IKEA verleende hiervoor engagement.  

Contactgegevens 

Mieke Vanormelingen, mieke.vanormelingen@pxl.be, T 0473 92 84 66      

Website 

Herstel Heroes - PXL Stem Academy (pxl-stem-academy.be) 

Vakwerk 

Partners 

Hogeschool PXL – PXL STEM Academy, Embuild Limburg 

Projectopzet 

Met het project ‘Vakwerk’ wil de PXL Academy jongeren laten kennismaken met de bouw. Het project kijkt verder dan de jongeren uit de TSO- en BSO opleidingen. Om het nogal eenzijdige en vertekende beeld dat jongeren van de bouw hebben te counteren, sloegen Embuild Limburg en PXL STEM Academy in 2021 de handen in elkaar. Ze werkten met eigen middelen het succesvolle project ‘Bouwrakker’ uit voor kinderen van 7 tot 14 jaar, waardoor op één jaar tijd 196 kinderen op een interactieve manier kennismaakten met de bouw in al z’n diversiteit. In dit nieuwe project ‘Vakwerk’ willen beide partners op dit elan voortgaan, maar nu een oudere doelgroep van 14+-jongeren aanspreken, in co-creatie met jeugdverenigingen. Concreet zullen ze een ‘train-the-trainer’ STEM-traject voor jeugdleiders organiseren rond de 3 transitieprioriteiten en een event uitwerken met 12 authentieke bouwchallenges, aangeleverd door bouwbedrijven. 

Contactgegevens 

Mieke Vanormelingen, mieke.vanormelingen@pxl.be, T 0473 92 84 66      

Website 

Vakwerk - PXL Stem Academy (pxl-stem-academy.be) 

Cleantech-uitdaging energie & klimaat voor 14+ 

Partners 

CleanTechPunt, Encon, iLumen, LRM – Kristal Solar Park, Yontec, Gemeente Hechtel-Eksel, Gemeente Heusden-Zolder, Gemeente Houthalen-Helchteren, Provincie Limburg, Stad Bilzen, Stad Hasselt 

Projectopzet 

Jongerenorganisaties werken aan een clean-tech-uitdaging, een interactief buitenschools STEM-traject. Vanuit hun probleemstelling experimenteren ze, denken na over hoe onze toekomst met behulp van energiezuinige technologie duurzamer kan. Zij hebben een actieve rol in het STEM-traject. Ze kiezen activiteiten uit het ruime aanbod onderzoeksactiviteiten, bedrijfsbezoeken … Alles in het kader van zoeken naar oplossingen voor hun probleem.

Partnerbedrijven die rechtstreeks met energie te maken hebben, stellen materiaal ter beschikking, delen hun expertise en motiveren jongeren om een STEM-studiekeuze te maken.  

Verder werken openbare besturen mee. Gemeenten en steden zorgden voor contact bij de jongerenorganisaties en blijven een verbinding. Jongeren kunnen budgetten aanvragen om ontwerpen te bouwen en hun duurzaam resultaat zichtbaar te maken. 

Provincie Limburg brengt communicatie over de gemeentegrenzen heen.  

Contactgegevens 

Hugo Meus, Hugo.meus@cleantechpunt.be , T 0475/92 19 80 

Website  

cleantechpunt.be/vlaio-stem14 

WATT met water 

Partners 

WiWeTeR-academie van Thomas More, Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), Constructive, Jeugddienst Oostende, Chiro, Gidsen, lokale besturen 

Projectopzet 

Bijna dagelijks bericht de media over de gevolgen van de klimaatveranderingen (overstromingen, aanhoudende hitte, opdrogen van rivieren), de toenemende schaarste van allerlei grondstoffen en de hoge energieprijzen. De vraagstellingen hoe we in Vlaanderen kunnen inspelen op de gevolgen van de stijgende zeespiegel en hoe we de zee kunnen gebruiken om duurzame energie op te wekken, vormen de leidraad en insteek voor het STEM-leertraject ‘WATT met water’.  

In dit buitenschoolse STEM-leertraject zullen 14- tot 18-jarigen aan de hand van een 6-tal sessies van ongeveer 3 uur en een bedrijfsbezoek vanuit een onderzoeksvraag rond het thema duurzame energie en klimaat aan de slag gaan om een concrete toepassing te ontwikkelen om met de gevolgen van de stijgende zeespiegel om te gaan. 

Contactgegevens 

Pieter Gijbels, pieter.gijbels@thomasmore.be, T 0456 40 64 67 

Website  

wiweter.be/kids/stem-academie-13plus

Zingende bomen 

Partners  

STEM Support, UCLL-expertise cel Digital Solutions, UCLL Techniek- en WetenschapsAcademie (TWA) Leuven, FabLab Leuven, Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM) 

Projectopzet 

We worden steeds vaker geconfronteerd met de kwetsbaarheid van ons ecosysteem, zoals de gevolgen van lang aanhoudende droogte. Jongeren krijgen dankzij dit project inzichten in de kwetsbaarheid van ons natuurlijk ecosysteem op een tastbare manier, en dit in hun vrije tijd. Met behulp van datavisualisatie en datasonificatie is het mogelijk om jongeren respectvol te leren omgaan met de natuur, en later in het beroepsleven naar oplossingen te zoeken voor het klimaatprobleem. 

Enerzijds zullen jongeren eerst inzicht krijgen in het klimaatprobleem op kleine schaal, in een Vertical Farm. Hierna zullen de jongeren sensoren plaatsen in een bos waarbij ze deze metingen ook eigenhandig zelf kunnen opvolgen. Dit gebeurt in een echt ecosysteem, zodat jongeren bewust kunnen worden van de klimaatproblemen.  

Contactgegevens 

Lowie Goossens, lowie@stem-support.be, T +32 471 46 32 90 

Website 

www.edison.vlaanderen/nl

STEM GOES ME(n)TAL  

Partners 

Flanders Metal Valley, Umicore, Aperam, Hogeschool PXL, Thomas More hogeschool, Thomas More hogeschool, WiWeTeR STEM academie, PXL-VOKA Young & Strong STEM academie  

Projectopzet 

Metalen vormen een belangrijke schakel in ons dagdagelijkse leven. Ze zitten vervat in heel wat producten en zijn ook onmisbaar in de ontwikkeling van onze groene economie. Menig Vlaamse bedrijven, waaronder Umicore en Aperam, blinken uit in de recyclage van deze metalen! 

Met het “STEM goes ME(n)TAL” project willen we de deelnemers een relevante inkijk geven in de wereld van de Vlaamse metaalindustrie en worden ze ondergedompeld in hoe deze circulaire economie hier sterk ontwikkeld is.  

Aperam en Umicore leggen bedrijfscases voor waarbij de deelnemers een oplossing kunnen uitwerken d.m.v. AR en/of VR toepassingen. De bedrijven koppelen, waar mogelijk, ook een bedrijfsbezoek aan het project om de deelnemers een totaalbeeld te geven van hun bijdrage aan de circulaire & klimaat neutrale economie. 

Contactgegevens 

Kristof Nelis, Kristof.nelis@flandersmetalsvalley.be, T 0484 63 00 20 

Website 

TBC 

Mijn duurzame stad   

Partners  

Junior Argonauts, Mondea, Vito, The Argonauts  

Projectopzet 

Circulaire ketens, duurzaamheid, ecologie, klimaat, … vandaag de dag niet meer weg te denken. De kreet voor verandering, verbetering en actie is groot, maar waar begin je?  

Voor het eerst organiseren wij in Vlaanderen een 3-daagse hackathon voor steden en gemeenten EN hun jongeren!  

Deze Hackathon daagt de jeugd van Vlaamse steden en gemeenten uit om stil te staan en oplossingen te bedenken voor de duurzaamheidsuitdagingen van vandaag op stedelijk en lokaal niveau. Want thema’s als duurzaamheid en circulaire economie vragen betrokkenheid en engagement, de jongeren van vandaag zijn dan ook de beslissingsnemers van morgen. Zo zet Vlaanderen niet enkel in op de uitdagingen van vandaag maar ook op zijn adolescenten van morgen!   

Contactgegevens 

Karolien De Craecker, Karolien.decraecker@juniorargonauts.be, T +32 479 35 84 16  

Website  

www.juniorargonauts.be/events/hackathon-mijn-duurzame-stad

Youth in STEM 

Partners 

Hogeschool VIVES, Volvo Trucks, ScioTeq, Hogeschool PXL 

Projectopzet 

Het project Youth in STEM verbindt jongeren van 16 jaar of ouder met bedrijven en kennisinstellingen. De jongeren gaan binnen in de bedrijven of onderzoekscentra waar ze zich laten inspireren door de werking van state of the art innovatieve hightech infrastructuur. Bovendien gaan ze aan de slag – hands-on – en kunnen daarbij gebruik maken van hoogtechnologische materialen en apparatuur die binnen hun dagdagelijkse leefwereld niet toegankelijk zijn.  

Binnen de workshops wordt volop ingezet op de thema’s duurzaamheid, energie, klimaat en digitalisering en dit toegepast op de specialisatie en expertise van onze bedrijfspartners. Jongeren worden ondergedompeld in professionele innovation rooms, zodat ze maximaal geïnspireerd en gemotiveerd worden voor de mogelijkheden van STEM.  

Contactgegevens 

Elisa David, elisa.david@vives.be, T 056 28 06 12 

Website 

www.techniekacademie.be/youthinSTEM  

Een STEAM-vrijetijdswerking voor jongeren van 14+ door jongeren van 17+  

Partners 

das Kunst, Bedrijvencentrum De Punt, BLOC 2030 Antwerpen, Abby Kortrijk, Da Vinci Campus Ronse, Agoria -Be The Change, Belgian Scrap Terminal (BST), VOKA Oost-Vlaanderen, Ealanta.nl, Nearly Norman, Vakgroep Biotechnologie UGent - Centre for Industrial Biotechnology and Biocatalysis, STEAMhive 

Projectopzet 

das Kunst start samen met Bedrijvencentrum De Punt een wekelijkse STEAM-werking op voor tieners  van 14+ in Antwerpen, Gent, Kortrijk en Ronse. Voor de begeleiding van deze vrijetijdsactiviteiten leidt das Kunst jongeren van 17+ op in kunst en technologie. De opleiding wordt gesystematiseerd en verrijkt dankzij de input van ondernemers en wetenschappers. In de opleiding experimenteren de jonge begeleiders met materialen, bouwen ze kennis op wat betreft technieken, ervaren ze zelf de das Kunst-methodiek van begeleide vrijheid en bepalen ze mee de thema’s voor de tienerwerking. Deze jongeren worden de spil van een nieuwe jongeren-STEAM-werking in hun eigen gemeente, waar ze met 14+ wekelijkse STEAM-activiteiten in de vrije tijd organiseren gefocust op circulariteit, klimaat en energie. 

Contactgegevens 

Nele De Gersem, nele@daskunst.be, T 0494 30 33 06  

Website 

daskunst.be/meewerken   

Groeihuis 

Partners 

Vrije Universiteit Brussel, M&Wtechnics – Sapikids, Techniekschuur Lennik, Authentical bv, EYESTvzw, Pluktuinen Oetingen, Regionaal landschap Pajottenland en Zennevallei 

Projectopzet 

Het partnerschap wil jongeren (14+) in “het Groei(tiny)Huis” project een uitdaging voorleggen: bouw een zo duurzaam mogelijk Tiny House!  

De autonomie en het maken van een eigen plek, spreekt deze doelgroep aan maar roept tegelijk ook vragen op: hoe pakken we dat aan?  

Het partnerschap zorgt voor het kader, de jongeren bepalen de dynamiek en de richting. Het project vindt plaats in Pluktuin Oetingen te Gooik. De jongeren gaan aan het bouwen tijdens maandelijkse activiteiten. 

Tegelijk wil dit project kunnen benoemen welke de factoren zijn bij deze jongeren om deze uitdaging gemotiveerd aan te gaan. Enkele masterstudenten agogie en sociologie onderzoeken waar ze op vast lopen en hoe ze deze obstakels kunnen vermijden. 

Contactgegevens 

Tine De Pauw, tine.de.pauw@vub.be, T 0498 15 46 16 

Website 

TBC 

TEENie Tiny House 

Partners 

Howest (Mind – and Makerspace), Entrepot, Doerak, Wilde Westen, Tranzit, Brugs Netwerk Vrijetijdsparticipatie, Constructiv, Percuy 

Projectopzet  

Uit gesprekken met partners uit de bouwsector bleek dat er nog veel potentieel voor het aansluiten van STEM bij de bouwsector onbenut blijft. Het TEENie Tiny House project zet daarom expliciet in op het aantonen dat bouwprofielen een enorm spectrum aan talenten omvatten via een uitdagende, duurzame en geïntegreerde bouw challenge.  Concreet creëren de jongeren (14 – 18 jaar) samen met elkaar en onder begeleiding van een jeugdwerker van een van de partnerorganisaties modulaire huisjes. De basis waaruit ze vertrekken is een pallet. Ze kunnen hierbij hun ondernemingszin, creativiteit en inspiratie de vrije loop laten gaan. De enige vereiste is dat het huisje duurzaam is en dat er voor een korte tijd ook effectief in gewoond kan worden. Het traject culmineert in een slotevenement gekoppeld aan een bestaand festival/evenement dat uitgaat van de stadsdiensten of de partner jeugdorganisaties. Centraal tijdens dit traject staan: de cocreatie tussen de jongeren en ondernemingszin, het op een inspirerende en informele manier doen kennismaken met STEM en doen nadenken over belangrijke maatschappelijke kwesties.   

Contactgegevens 

Tijs Verbeke, tijs.verbeke@howest.be, T 0497 24 92 79  

Website 

www.teenietinyhouse.be 

SDGuerrillARTs 

Partners 

Howest (Mind – and Makerspace), House of Time, Brugs netwerk Vrije tijdsparticipatie, 0.666, Zand Zand vzw, Arktos 

Projectopzet 

Met een groep 14-plussers wordt aan de slag gegaan om de SDG’s, ofwel duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, op een positieve manier in de kijker te zetten via een artistieke-technologische interventie in een publieke ruimte in hun stad of gemeente. In samenwerking met lokale jeugdorganisaties wordt een traject opgezet. De concrete SDG’s en het type interventie (een reeks acties, activiteiten of een installatie) worden samen met de jongerenbegeleider bepaald.   

De gekozen SDG’s fungeren als het kompas voor de stadguerrilla. Er wordt een methodiek uitgewerkt die zorgt er voor dat de jongeren locatie, organisaties, ondernemingen en bedrijven in de stad ontdekken met een link naar enkele SDG's. Ze gaan deze onderzoeken, analyseren en vertalen in een artistiek-technologische installatie. 

Met hun installatie of actie trachten de jongeren hun medeburgers bewust te maken van de mogelijkheden en uitdagingen van een duurzame samenleving. Het beoogde doel van dit STEM-traject is de ontwikkeling van een methodiek die in de vorm van een draaiboek die kan worden uitgerold door STEM-academies, jeugdwerkorganisaties of jeugddiensten in elke stad/gemeente. 

Contactgegevens 

Tijs Verbeke, tijs.verbeke@howest.be, T 0497 24 92 79  

Website 

TBC